Sağlık Ekonomisi

Yanıt Açıklaması: Türkiye'de doktora başvuran sayısı 8,2'dir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Amacı teşhis, tedavi ya da korumaya ilişkin olsa da kişinin vücut bütünlüğü, yaşamı, sağlığı gibi değerlerine yönelik yapılacak müdahalelerin hukuka uygun olması için kişinin söz konusu tıbbi müdahaleye rızası gerekmektedir. Burada rızanın ayrıntılı bir bilgilendirmeye dayanmasının gerekmektedir. Teşhis ve tedavi ile ilgili hekimin hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacağı bilgilendirme kapsamında yer almaz. Zira hekimin teşhis ve tedavinin tüm aşamalarında hukuki sorumluluğu mevcuttur.

Yanıt Açıklaması: Sağlık alanında uygulanan ekonomik değerlendirme yöntemlerinin yetersizlikleri; Ekonomik analizin nitelikli tıbbi bulgulara, örneğin randomize klinik deneylere dayanmaması, Ortalama maliyetlerin uygun olmayan kullanımı, özellikle hastane maliyetlerinin tahmininden ya da hastane kalış süresinin kısaltılmasından dolayı sağlanan tasarrufların tahmininde kullanılması, Hasta bireyin, ailenin ya da gönüllülerin maliyetlerinin göz önüne alınmasında yapılan hatalar, Maliyet ve kazanç tahmininde belirsizliğin dağıtılamaması, Sağlık hizmeti planlaması ve klinik uygulamalarla ilgili değerlendirme sonuçları ve kararlar arasındaki ilişkinin göz önüne alınmasındaki yetersizliklerdir.

Yanıt Açıklaması: Maliyet minimizasyonu analizi, aynı etkideki alternatif seçeneklerin maliyetlerinin ölçümünü gerektiren ekonomik değerlendirmenin en basit biçimidir. Maliyet minimizasyon analizi, çıktının tek veya aynı olduğu durumlarda iki veya daha fazla teşhis, tedavi, tıbbi teknoloji alternatiflerinin veya girişimlerinin maliyetler bakımından en az olanını belirlemek için uygulanan yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: Bilgilendirme ve düzenlemeler ile hayata geçirilmesi güç olan bazı önlemlerin, gerektiğinde yasal alt yapısının da oluşturularak, zorunlu hâle getirilmesi devletlerin eşlinde bulunan önemli bir araçtır. Örneğin, sosyal sigorta sistemlerinde işverenin çalışanın sigortası için katkıda bulunmasının sağlanması, uyuşturucu ticaretinin, organ ticaretinin yasaklanması ve bunları önleyici yaptırımlar getirilmesi, devletin zorlayıcı kararları ile mümkündür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1 yılı aşkın sürenin söz konusu olduğu çalışmalarda maliyet ve sağlık sonuçlarının uyarlanması gerektiğinden indirgeme (discounting) oranı belirlenmelidir. Maliyet  etkililik analizlerinde önerilen indirgeme oranı %3’tür.

Yanıt Açıklaması: Sağlık harcamalarının artış göstermesinin nedenleri arasında toplumun yaşlanması (demografik dönüşüm) bulunmaktadır. Bununla birlikte yirminci yüzyıla kadar bulaşıcı hastalıklar en önemli ölüm nedeni idi. Artık bulaşıcı hastalıklar yerine bulaşıcı olmayan hastalıklar ağırlık kazanıyor. Eskiden yetersiz beslenmeye bağlı sorunlar yaygındı; artık fazla ve dengesiz beslenmeden kaynaklanan sorunlarla karşı karşıyayız. Tanı, tedavi ve izlemde standart protokol ve rehberlerinin yetersizliği, sağlık harcamalarında ek maliyetlere neden olmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aşılama, okul sağlığı programları, sağlık iletişimi, beslenme, aile planlaması, tütün ve alkol kontrol programları, hastalık izleme ve vektör kontrolü ve aids önleme programı kamu sağlık müdahalelerindendir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hukuku tıp hukukuna  göre daha geniş kapsamlıdıır ve  doğrudan tıbbi uygulamalar ile ilgili olmayan ve sağlık hizmetleriyle ilgili tüm faaliyetleri kapsar. Tıp hukuku sağlık hukukunun altında bir alandır.

Yanıt Açıklaması: Tıp hukukuna ilişkin hükümlerin büyük bir kısmı tıp etiğine uygun olmakla birlikte, tıp etiğinin tüm ilkelerinin hukuk kurallarına dönüşmesi söz konusu değildir. Daha açık bir ifade ile hukuk ve etik, temelde insan davranışlarını düzenleyen kurallar olmakla birlikte, iki kavram birbirinden farklıdır. Hukuk, toplumsal ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (yaptırıma) bağlanmış kurallar bütünüdür. Etik bakımından böyle bir yaptırım söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Literatür ülkelerin sağlık harcamalarında görülen artışlar birkaç etkenin birleşiminden doğmaktadır. Bunlar: • Sağlığın fiyatının göreceli olarak artıyor olması • Ülkelerin nüfuslarının artıyor olması • Ülkelerin nüfuslarının yaşlanıyor olması • Sağlık hizmeti harcamalarında özellikle demografik olmayan nedenlerle görülen  artışlar (kişi başına sağlık hizmeti kullanım oranlarının artması ve teknolojideki yeniliklerin getirdiği maliyet artışları)

Yanıt Açıklaması: Her üç seçenekte sağlık sisteminin ana fonksiyonları arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilgi asimetrisi: Sağlık hizmetini sunanlar ile alanlar arasında hizmetin miktarı, kapsamı, önceliği, alternatifleri konusundaki bilgi farklılığı. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye ve Estonya

Yanıt Açıklaması: Gün başına ödeme yönteminde hastanede yatılan her gün için önceden belirlenen sabit bir miktar üzerinden hizmet sunuculara ödeme yapılır. Bu yöntem hala birçok ülkede Belçika gibi kullanılmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık profesyonellerinin göç etme faktörlerinde itici ve çekici faktörler birlikte etkilidir. Gelişmiş ülkelerde artan yaşlı nüfusu dolayısıyla sağlık profesyonellerine duyulan ihtiyaç gün geçtikçe artmaktadır. Gerek ilaç ve gerekse aşılarda gerçekleştirilen inovasyonlar daha çok gelişmiş ülkelerde sağlandığı için, gelişmekte olan ülkelerdeki insanların bunlara ulaşmasını zorlaştıran fiyatlarda sunulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Oligopol piyasa; tüm şartları haiz bir pazarda birden fazla satıcının olması durumudur. Bu da rekabetten dolayı fiyatların düşmesine neden olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetleri sisteminde temel kişisel öge, hastadır. Hasta Hakları Yönetmeliği hastayı “sağlık hizmetlerinden faydalanma ihtiyacı bulunan kimse (m.2)” olarak tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Koruyucu, tanı koyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini kapsayan, kişilerin sağlık sisteminden ilk hizmeti alış noktasına Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri adı verilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de yıllar itibarıyla gerçekleşen sağlık harcamalarına bakıldığında, toplam sağlık harcaması miktarı nominal olarak artmıştır. 2002 yılında 188 dolar olan kişi başı toplam sağlık harcaması da 2013 yılında 583 dolara yükselmiştir. Millî gelirden sağlığa ayrılan pay 2009 yılında 6,1 düzeyine çıkmış ancak izleyen yıllarda 2002 yılı seviyesine gerilemiştir. Toplam sağlık harcaması içinde kamu kaynaklarıyla yapılan harcamanın payı 2009 yılından sonra azalırken, cepten harcamaların payı artmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.