Sağlık Alanında İstatistik

Yanıt Açıklaması: Belirli bir özelliği taşıyan veya taşımayan birimlerin tespiti ve sayısının belirlenmesi gereken durumlarda Binom testi kullanılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: T zaman diliminde toplumda gözlenen bir hastalığın gözlenme oranı P(H) ve gözlenmeme oranı Q(H) olarak tanımlanabilir. Hastalığın gözlenme oranının, gözlenmeme oranına bölünmesine ise odds adı verilir. Risk faktörünün olduğu durumda hastalık görülme oranının, risk faktörü olmadığı durumdaki hastalık görülme oranına bölümü odds oranı olarak ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: T 1 = (b-c) 2 / (b + c )= (20-36) 2 / (20+36) = 256/56 = 4,57

Yanıt Açıklaması: Genel göç hızı, göçlerle ilgili bir hız kavramıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Birimlerin değişim öncesi ve sonrasında nasıl etkilendiklerini göstermek amacı ile McNemar testi uygulanır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Korelasyon katsayısı yardımıyla iki değişken arasındaki doğrusal ilişkinin derecesi tespit edilebilmektedir. İki değişken arasında bir ilişkinin varlığının gösterilmesi ile beraber ilgili değişkenler arasında matematiksel bir model kurulması istenebilir. Basit doğrusal regresyon modeli, yi= α + βxi+ εi

Yanıt Açıklaması: İncelenen süreden önce başlayan (çalışmanın başladığı tarihten önce) ve incelenen süre içerisinde yeni ortaya çıkan hastaların toplamını kullanan bir istatistiğe prevalans hızı denir. İnceleme süresi (period) içinde mevcut hasta sayısının (eski ve yeni olgular dahil olmak üzere) risk altındaki nüfusa bölünmesiyle elde edilen bir hastalık hızıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1927 yılında yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Eğer H 1 hipotezi çift-yönlü, yani ana kütle parametresinin test edilecek değerden farklı olduğu seklinde kurulmuş ise red bölgesi dağılımın her iki alt kuyruğunda da yer alır ve bu iki bölgenin toplam büyüklüğü, alfa/2’si sağ alt kuyrukta ve alfa /2’si sol alt kuyrukta olmak üzere kadardır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık alanında kullanılan istatistiksel yöntemlerin temel amaçları aşağıdaki şekilde sıralanabilir. • Belirli bir bölgenin kısa, orta ve uzun vadede sağlıkla ilgili hizmet planlamasını yapmak, • Sağlık hizmeti verilen kurumlardaki tedavi hizmetlerinin aksamamasını sağlamak, doktor ve personel sayısını düzenlemek, • Sağlık sunumunda kullanılan makine, teçhizat talebini karşılamak, etkin biçimde kullanımını ve sürekliliğini sağlamak (personel, sarf malzemeler, kitler, bakım anlaşmaları, teknik destek vd.), • Sağlık kurumlarındaki hastaların bakım ve tedavi hizmetlerinin sürekliliğini sağlamak, toplum dinamiklerine göre yeniden düzenlemek ve değerlendirmek, • Sağlık kurumlarında verilen hizmetin kalitesini arttırmak, tedavi hizmeti sunum mekanlarını günün koşullarına uygun hâle getirmek, • Belirli aralıklarla, doktor, yardımcı sağlık personeli, hasta ve hasta yakınlarının bilgi, tutum ve davranışlarını araştırarak sağlık hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesini sağlamak, • Yapılacak olan bilimsel çalışmalara en doğru bilgiyi sağlamak, bu çalışmalara yol göstermek, • Sürekli eğitim kapsamında sağlık çalışanlarının bilgilerini güncellemelerini sağlamak, • Sağlık çalışanlarının kendi alanlarında yayınlanan güncel bilimsel çalışmaları değerlendirebilmesini sağlamaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kaba ölüm hızı: Belirli bir süre içerisinde hastanede ölenlerin toplamının, taburcu edilen (ölenler dâhil olmak üzere) toplam hasta sayısına bölünmesiyle elde edilir. Aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır. Kaba ölüm hızı = (Belirli bir süre içinde hastanedeki ölüm sayısı / Taburcu edilen hasta sayısı (ölenlerdahil)) .100     = (720/54.200).100= %1.33 Net ölüm hızı: Bu hızda, hastaneye yatış sonrasındaki ilk 48 saat dikkate alınmamakta ve bu zaman dilimdeki ölümler hesaplamada kullanılmamaktadır. Hastaneye yatan hastanın laboratuvar tetkiklerinin yapılması, tanının konulması, gerekli olan tedaviye başlanması ve tedavinin etkinliğinin görülmesi için belli bir zamana ihtiyaç vardır. Bu nedenle ilk 48 saatlik süredeki ölümler net ölüm hızında hesaplamaya katılmamaktadır. ABD standartlarına göre  NÖH’nın %2,5-3’ü geçmemesi beklenmektedir. Aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır. net ölüm hızı= (48 saat sonrasında olan ölümler / Taburcu edilen hasta sayısı (48 saat sonrasında ölenler dahil)) .100   = ((720-120)/54.200)).100= % 1,11

Yanıt Açıklaması: Örneklemde yer alan birim sayısı 25’den daha fazla olduğunda Binom dağılımı tablosu yeterli gelmeyecektir. Bu durumda Binom dağılımı ile Normal dağılım arasındaki ilişkiden faydalanılarak hesaplamalar yürütülür. Örneklemdeki birim sayısı arttıkça Binom dağılımı Normal dağılıma yaklaşır. Bu iki dağılım arasındaki direk ilişkiden dolayı Binom testi yürütülürken normal dağılım tablosu da kulanılabilir. Eğer yürütülen araştırmada p ve q birbirine çok yakın, örneklem birim sayısı 25’den büyük ve npq ≥ 9 koşulu sağlanıyor ise Binom dağılımı olasılıkları yerine Normal dağılımdan elde edilen olasılıklar yardımıyla hipotez testi gerçekleştirilebilir. n > 25 için Binom testinde Normal dağılımdan faydalanabilmek için Normal dağılım işlemlerinde kullanılacak ortalama ve varyans değerlerinin hesaplanması gerekir. Binom dağılımı parametre değerleri kullanılarak Normal dağılım parametre değerleri hesaplanır.

Yanıt Açıklaması: İncelenen süreden önce başlayan (çalışmanın başladığı tarihten önce) ve incelenen süre içerisinde yeni ortaya çıkan hastaların toplamını kullanan bir istatistiğe prevalans hızı denir. İnceleme süresi (period) içinde mevcut hasta sayısının (eski ve yeni olgular dahil olmak üzere) risk altındaki nüfusa bölünmesiyle elde edilen bir hastalık hızıdır.

Yanıt Açıklaması: Sağa çarpık frekans serilerinde büyük değere sahip gözlem değeri sayısı fazla olacağından ve bu değerlerde aritmetik ortalamayı büyütme yönünde etkileyeceğinden Aritmetik Ortalama > Medyan > Mod ilişkisi vardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İşaret testi parametrik testlerden bazılarının yerine kullanılabilir. Parametrik testlerde aranan varsayımların gerçekleşmediği durumlarda İşaret testi uygun çözüm üretebilir. Bazı parametrik testler yerine İşaret testi gerçekleştirilmesi mümkündür. Bu parametrik testler; Tek-örneklem t-testi, Eşlenmiş t-testi, sayısal bir ölçeklemenin mümkün olmadığı ancak gözlemlerin bir şekilde sıralanabildiği kategorik verilerde örnek olarak sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Nokta prevelans hızı saptanan hastalık sayısının risk altındaki nüfusa bölünmesi ve elde edilen sonucun 100 ile çarpılması sonucu hesaplanmaktadır. Buna göre % 6’dır.

Yanıt Açıklaması: ROC eğrisinin altında kalan alanın büyüklüğü, üzerinde çalışılan tanı testinin ayırma yeteneğinin istatistiksel olarak önemini gösterir. Bu alan 1’e yakınlığı tanı testinin o derecede hasta ve sağlam bireyleri ayırma yeteneğine sahip olduğunu, 0,5’e yakınlığı ise tanı testinin hasta ve sağlam bireyleri ayırma yeteneğinin kötü olduğunu gösterir.

Yanıt Açıklaması: Temel olarak Ki-Kare iyi uyum testinde gözlem sonucu elde edilen sonuçlar ile teorik veya başka bir etkiye bağlı olarak ortaya çıkması beklenen sonuçların birbirlerine ne kadar uyumlu oldukları istatistiksel olarak test edilir.

Yanıt Açıklaması: Belli bir dönemde hastaneden taburcu olan hastaların (ölenler dâhil) toplam yattıkları gün sayısının, aynı dönemde hastaneden taburcu olan hastaların (ölenler dâhil) toplam sayısına bölümü ile elde edilir.

Yanıt Açıklaması: Veri ham materyal olarak tanımlanmaktadır. Verinin belirli işlemlerden geçirilmesine veri işlem ve işlemden geçirildikten sonra elde edilen ürüne ise enformasyon adı verilir. Doğru cevap C'dir.