Sağlık Alanında İstatistik

Yanıt Açıklaması: Hastalığa bağlı olarak gelişebilecek sakatlık ve kalıcı bozuklukların en aza indirilmesi, hastanın içinde bulunduğu yeni duruma uyumunun sağlanarak yaşam kalitesinin arttırılması için alınması gereken önlemler tersiyer koruma kapsamında değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde, Cumhuriyet’in kuruluşundan günümüze kadar nüfusumuzun sayı ve demografik özelliklerini belirlemek amacıyla pek çok nüfus sayımı yapılmıştır. Birincisi 1927 yılında, ikincisi 1935 yılında ve bu tarihten sonra 1990’a kadar her 5 yılda bir aksatılmadan nüfus sayımı tekrarlanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sir Francis Galton, 1880’li yıllarda bir değişken üzerinde meydana gelen değişimin başka bir değişken ya da daha fazla değişken tarafından açıklanıp açıklanamayacağını çalışan ilk araştırmacılardandır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bağımlı değişken: Bir araştırmada olayın sonucu durumunda olan yani bağımsız değişkene bağlı olarak değişiklik gösteren değişkendir. Bağımsız değişken: Bir araştırmada etkisi incelenen yani sebep durumunda olan değişkendir. Sürekli değişken: Cinsiyet, medeni durum, sürücü belgesine sahip olup olmama gibi iki değer alabilen ve kesirli değerler kabul etmeyen değişkenlere denir. Nicel değişken : Gözlenen değişkenlerden elde edilen veriler sayı ve miktar olarak belirleniyor ve açıklanıyor ise bu tür değişkene nicel değişken adı verilir. Nitel değişken: Gözlenen değişken kalite, özellik ve tür olarak kategorilere ayrılıyorsa bunlara nitel değişken adı verilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yapılan hesaplamaların doğru ve uygun olması için regresyon analizinde uyulması gereken 5 adet varsayım bulunmaktadır. Bu varsayımlar • ? rassal değişkeni x’in değerlerinden istatistiksel olarak bağımsızdır, • ? rassal değişkeni Normal dağılıma sahiptir, • ?i rassal değişkeni 0 aritmetik ortalamaya sahiptir, • ?i ve ?j gibi birbirinden farklı iki hata istatistiksel olarak bağımsız olmalıdır, • ?i rassal değişkenleri xi ’lerin tüm değerleri için sabit bir varyansa sahiptir, olarak sıralanırlar.

Yanıt Açıklaması: O¨lüm olayları ile ilgili istatistiki bilgiler Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından 1931 yılından sonra toplanmaya başlanmış ve 1949 yılı sonuna kadar nüfusu en fazla olan 25 il merkezi, 1950-1957 yılları arasında bütün il merkezleri, 1957 yılından itibaren il ve ilçe merkezlerinden derlenmeye başlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı -1 ile +1 arasında değerler alır. Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı kullanılarak iki değişken arasındaki ilişki hakkında hipotez testi yapılması da mümkündür. Bu ünite kapsamında sadece Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı hesabına yer verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İşaret testi birbiriyle ilişkili olduğu düşünülen gözlemlerin matematiksel farklarının işaretleri kullanılarak yürütülen bir parametrik olmayan testtir. Testin yürütülmesi için ilgilenilen değişkenin dağılımının medyan değerinin belirli bir değere eşit olup olmadığı hipotez testi gerçekleştirilir. Özellikle önce ve sonra testlerinde İşaret testi kullanımı sıklıkla görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: İki adet değişken arasındaki ilişkinin derecesini tespit etmek amacı ile Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmaktadır. Pearson Korelasyon Katsayısı hesaplanabilmesi için ilgilenilen değişken ölçme düzeyinin en az eşit aralıklı ölçek olması gerekmektedir. Pearson Korelasyon Katsayısı uzun ve zahmetli matematiksel işlemler yapılmasını gerektirir. Bu aşama Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı hesaplama kolaylığı bakımından ön plana çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: t = (r ?(n-2))/?(1- r^2 ) = (0,75 ?(11-2))/?(1-0,5625) = (2,25 )/0,6614 = 3,40

Yanıt Açıklaması: 65 ve daha üzeri yaştaki insanlar (65+), toplumun %10’undan fazla ise bu tür toplumların nüfus yapısına yaşlı nüfus adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Hastalıkların ortaya çıkmasında risk faktörleri önemli bir yer tutmaktadır. Bir hastalığın ortaya çıkmasında kesin etkisinin olup olmadığı bilinmeyen ancak hastalığın ortaya çıkmasında birçok faktör arasında yer alan ve varlığında ise hastalığın gözlenme oranını arttırdığı saptanan değişkenlere risk faktörü adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Örneklem için hesaplanan test istatistiği değeri kritik değerler tablosu yardımıyla belirlenecek olan değer ile karşılaştırılarak karar verilir. Testte sıfır hipotezi “gözlemlenen frekansların elde edildiği dağılım ile beklenen frekansların elde edildiği dağılımın aynı” olduğu şeklinde kurulur. Alternatif hipotez ise “gözlemlenen frekansların elde edildiği dağılım ile beklenen frekansların elde edildiği dağılımın birbirinden farklı” olduğu biçiminde kurulur. Kritik değerler tablosu kullanılırken öncelikle kategori sayısı olan değerinin bir eksiği tespit edilir. Bu değer serbestlik derecesini verecektir. Örnekte serbestlik derecesi 17 olduğuna göre 17+1=18 kategori bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Örneklem seçimi sonucunda hesaplanan istatistik aracılığı ile ana kütle parametresinin aldığı değer olarak kabul edilen bir aralık ya da bir sayı elde etme işlemine tahminleme adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Serbestlik derecesi, 4 adet mevsim bulunduğundan,  m-1=4-1 =3 olur.

Yanıt Açıklaması: Doğumlar, bebeğin doğduğu andaki ağırlığına göre 4’e ayrılır. Bunlar; <1500gr › C¸ok Düşük Doğum Ağırlığı 1500-2499gr › Düşük Doğum Ağırlığı 2500-4250gr › Normal Doğum Ağırlığı >4250gr › Tosuncuk olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: r. İki değişken arasında bir ilişkinin varlığının gösterilmesi ile beraber ilgili değişkenler arasında matematiksel bir model kurulması istenebilir.Bu modele regresyon analizi adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Model belirlilik katsayısı = 7.359,4/49.101,7 =0,150 olarak bulunur.

Yanıt Açıklaması: İncelenen zaman aralığı içerisinde yeni gözlenen hasta sayısının risk altındaki nüfusa bölünmesiyle elde edilen, yeni olgu gözlenme hızına insidans hızı denilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: x y x2 y2 xy 22 13,5 484 182,25 297 25 15,2 625 231,04 380 32 16,1 1024 259,21 515,2 36 18 1296 324 648 42 17,3 1764 299,29 726,6 52 14,3 2704 204,49 743,6 65 12,5 4225 156,25 812,5 68 12,8 4624 163,84 870,4 70 11,5 4900 132,25 805 76 11,7 5776 136,89 889,2 toplam 488 142,9 27422 2089,5 6687,5 r=(10*9987,5)-(488*142,9)/{[(10*27422)-488 2 ]*[(10*2089,5)-142,9 2 ]}=-0,691