Sağlık Alanında İstatistik

Yanıt Açıklaması: 15 yaş altı nüfusun, genel nüfus içerisindeki oranı yüksek (%40’ın üzerinde) ise bu tür toplumların nüfus yapısına genç nüfus adı verilir.

Yanıt Açıklaması: 65 ve daha üzeri yaştaki insanlar (65+), toplumun %10’undan fazla ise bu tür toplumların nüfus yapısına yaşlı nüfus adı verilir.

Yanıt Açıklaması: 15 yaş altı nüfusun, genel nüfus içerisindeki oranı yüksek (%40’ın üzerinde) ise bu tür toplumların nüfus yapısına genç nüfus adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Özgüllük (Specificity, P(Ö)) Oranı: Bir tanı testinin gerçekten hasta olmayanları ayırabilme yeteneğini belirleyen orandır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Binom testinde p; tek bir denemede istenen durumun ortaya çıkma olasılığıdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Ana kütle parametresinin tahmininde güven aralıkları kullanıldığında, bu tahminin doğruluk derecesi, verilen herhangi bir aralığın parametreyi içermesi olasılığının incelenmesi yoluyla belirlenebilir. Bu olasılık, güven düzeyi olarak adlandırılır. Tahminin yanılma payı i ile gösterilirken güven düzeyi 1 –  alfa ile belirtilir.  Güven aralıkları, güven düzeylerine ilişkin olarak belirlenir. Böylece, %95 güven düzeyi seçildiğinde, belirlenen aralığın ana kütle aritmetik ortalamasını içermesi olasılığının 0,95 olduğu belirtilmiş olur. Güven aralıkları herhangi bir güven düzeyi için oluşturulabilir. Ancak uygulamalarda en sık kullanılan güven düzeyleri 0,90, 0,95 ve 0,99 değerleridir.

Yanıt Açıklaması: Belirli bir yıl içindeki canlı doğum sayısının yıl ortası nüfusa bölünmesiyle elde edilir ve her bin nüfusa kaç tane canlı doğum düştüğünü gösterir. Kaba doğum hızı çok duyarlı bir ölçüt değildir. Çünkü formülün paydasında doğurganlığa katkısı olmayan çocuk ve yaşlılar da dahil olmak üzere tüm nüfus yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bölge sınırları dışındaki bir yerleşim yerinden bölgeye yapılan göçe içe göç denir.

Yanıt Açıklaması: Verinin belirli işlemlerden geçirilmesine veri işlem ve işlemden geçirildikten sonra elde edilen ürüne ise enformasyon adı verilmektedir.Sağlık hizmetlerinin etkin, düzeyli ve güncel olarak planlanabilmesi, organize edilebilmesi, yürütülebilmesi, verilen hizmetlerin kalitesinin değerlendirilebilmesi ve kurumlar ve bölgeler arası karşılaştırmalar yapılabilmesi için yönetici ve planlayıcıların sürekli olarak enformasyona ihtiyacı vardır. İyi nitelikli bir enformasyon ise aşağıdaki özelliklerin tamamını taşımalıdır. • Doğru • Tam • Güvenilir • Kullanılabilir • Ekonomik • Yararlı • Basit • Güncel • Zamanında • Denetlenebilir

Yanıt Açıklaması: İki ya da daha fazla ve en az aralıklı ölçeğe uygun şekilde ölçümlenmiş değişkenler arasındaki ilişkinin derecesini belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı kulllanılır. Bu katsayı r ile gösterilir. Pearson r korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değişen değerler almaktadır. -1 ve +1 değerlerine eşit sonuçlar, değişkenler arasında mükemmel/tam ilişkinin varlığını gösterir. Böyle bir durumda değişkenlerden herhangi birisinde meydana gelen bir birimlik değişim diğer değişkende de bir birimlik değişim yaratacaktır. Eksi değerler değişkenler arasındaki ters yönlü ilişkiyi gösterirken (değişkenlerden birinin değeri artarken diğerinin değerinin azalması gibi) artı değerler değişkenler arasındaki aynı yönlü ilişkiyi (değişkenlerden birinin değeri artarken diğerinin değeri de artmaktadır gibi) göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Değişken ana kütle medyan değerinin belirli bir değere sahip olup olmadığı işaret testi ile test edilir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Prematüre doğum, gebelik süresi 37 haftadan (259 günden) az olan canlı doğumdur.

Yanıt Açıklaması: Örneğimiz için n = 10 Basit Doğrusal Regresyon modeli olduğuna göre y = a + bx Bu durumda regresyon serbestlik derecesi = 1 Regresyon Kareler Toplamı = 23,34 Regresyon Kareler Ortalaması = 23,34 Hatalar için serbestlik Derecesi = 10 -2 = 8 Hata kareler Toplamı = 0,64 Hata Kareler Ortalaması = HKT/(n-2) = 0,64/8 = 0,08 Genel Kareler Toplamı = 23,34+0,64 = 23,98 1 ve 8 serbestlik dereceleri ile %5 anlam düzeyi için kritik F değerimiz tablo yardımıyla 5,32 olarak elde edilir. Varyans analizi tablosunda yer alan hesaplanan F değeri F = 23,34/0,08 = 291,75 teorik F tablosundan elde edilen kritik değer 5,32’den büyük olduğu için modelin anlamlı olduğu ya da ana kütle ß katsayısının 0 olmadığı %95 güven ile söylenir. Şimdi belirlilik katsayısını hesaplayalım. Belirlilik katsayısı, R^2 = RKT/GKT = 23,34/23,98 = 0,97 olarak bulunur

Yanıt Açıklaması: Korelasyon katsayısı yardımıyla değişkenler arasındaki ilişki ifade edilirken zayıf, orta ilişki gibi nitelemelerin gerçekleştirilmesi söz konusudur. Araştırmacılar, herhangi bir değişkende meydana gelen değişimin, bu değişkenle ilişkili olduğunu düşündükleri değişken tarafından ne kadarının açıklandığını tespit etmeleri gerektiğinde belirlilik katsayısı hesaplanır. Belirlilik katsayısı Pearson korelasyon katsayısı r’nin karesinin alınması ile hesaplanır. 0 (sıfır) ile 1 arasında değerler alır ve oran olarak ifade edilir. Bu ifadeden anlaşıldığı gibi, açıklanabilen kısmı soruda verildiğine göre elimizde belirlilik katsayısı var demektir. Korelasyon katsayısının karesi Belirlilik katsayısı olduğuna göre Belirlilik katsayısı verildiğinde korelasyon katsayısını bulmak için kare kökünü almamız yeterlidir. r^2 = 0,78 r = 0,88 olarak bulunur.Ters yönlü ilişki olduğu bilindiğine göre korelasyon katsayısının ( – ) olması gerekir. Bu durumda r = - 0,88 olarak bulunur.

Yanıt Açıklaması: 65 ve daha üzeri yaştaki insanlar (65+), toplumun %10’undan fazla ise bu tür toplumların nüfus yapısına yaşlı nüfus adı verilir. bu nedenle cevap 10.000.000 ve üzeridir.

Yanıt Açıklaması: Bazı problemlerde üzerinde çalışılan sistem üzerinde değişiklikler gerçekleştirilebilir. Birimlerin değişim öncesi ve sonrasında nasıl etkilendiklerini göstermek amacı ile McNemar testi uygulanır. Önce (+ veya olumlu) olguya sahip iken sonra (- veya olumsuz) olguya sahip olan birimlerin ya da bunun tersi durumda meydana gelen değişimin istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olup olmadığını göstermek amacı ile bu test kullanılır. Test için derlenen veriler 2x2’lik kontenjans tablolarında sunulur

Yanıt Açıklaması: İstatistiksel tekniklerin günlük yaşantılarımızı etkileyen kararları almada kullanılabiliyor olması ikinci bir neden olarak belirtilebilir. Herhangi bir durumda bilinçli bir karar verebilmek için: • Mevcut bilginin yeterli mi yoksa ek bilgiye mi gereksinim duyulduğunun belirlenebilmesi, • Eğer gerekli ise toplanan bu ek bilginin yanıltıcı sonuçlara yol açmaması, • Bilginin faydalı ve aydınlatıcı olacak şekilde özetlenebilmesi, • Mevcut bilgilerin analiz edilebilmesi, • Sonuca varılabilmesi ve yanlış sonuç elde etme riski değerlendirilirken çıkarımlarda bulunulabilmesi gerekir. Mevcut bilgilerin analiz edilmeden rastgele verilmesi bilinçli ve doğru kararlar alınması için uygun değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Medikal testlerde sonuçlar her zaman hastalık var (H+) ya da hastalık yok (H–) ya da bir hastalığın ortaya çıkmasında etken var (EP) ya da etken yok (EN) biçiminde ortaya çıkmamaktadır. Sağlık alanında pek çok değişkenin değeri sağlıklı bireylerde normal sınırlarda seyrederken bu değerlerdeki yükselme ya da düşüşlere bağlı olarak hastalık yavaş yavaş ortaya çıkabilmektedir. ROC eğrisi yönteminde, tanımlanmış belli bir aralıkta değerler alan sürekli değişkenin hastalığın tanısının konulmasında etkin bir biçimde kullanımı amaçlanmaktadır.ROC eğrisi, tanı koymak amacıyla kullanılan bir değişkenin değişim aralığı içerisinde aldığı tüm değerlerin sırasıyla kesim noktası kabul edilmesiyle hesaplanacak duyarlılık değerlerinin, testin yanlış pozitif oranına (1-özgüllük) karşı noktalanması ile elde edilir. Hesaplanan değerler yardımıyla ROC eğrisine ait grafik çizilir. ROC eğrisinin oluşturulacağı koordinat sisteminde, Y ekseninde tanı testinin gerçek pozitif değeri (duyarlılık), X ekseninde ise yanlış pozitif değeri (1-özgüllük) yer alır. Her kesim noktasındaki doğru  pozitif ve yanlış pozitife karşılık gelen noktalar birleştirilerek ROC eğrisi çizilir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Nüfus pramidi, nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını incelemeyi sağlayan grafiksel bir yöntemdir. Aynı zamanda nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını bir zaman dilimi içerisinde değerlendirme olanağı sağlamaktadır. Bu grafiksel yöntemde nüfusun yaşa ve cinsiyete göre dağılımı beşerli yaş gruplarına göre gösterilir. 0-4 yaş grubu tabanda, 90+ yaş grubu tavanda olacak şekilde artan beşli yaş grupları yukarıya doğru orantılı olarak yatay dikdörtgen çubuklar dizilerek çizilmektedir. Bu şekliyle grafik bir piramide benzemektedir. Bu piramitlerin incelenmesi, o nüfusun doğum ve ölüm hareketliliği hakkında bir fikir verir. Nüfus pramitleri ülkelerin sosyo-ekonomik yapıları hakkında da önemli bilgiler vermektedir. Dört farklı nüfus piramidi tipi vardır.Bir ülkenin ya da bölgenin belirli bir yıl içindeki 30 Haziran ya da 1 Temmuz tarihindeki nüfusu ise yıl ortası nüfusu vermektedir.