Sağlık Kurumlarında Maliyet Muhasebesi

Yanıt Açıklaması: Yasalarda da belirtildiği gibi; İşletmeye getirilene kadar olan depolama giderleri, alış bedeli, sigorta giderleri, taşıma giderleri ve malzeme alımına ilişkin finansman giderleri toplamı satın alınan ilk madde ve malzemenin maliyet değerini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Başlıca karar verme ortamları; • Gelecek hakkında tam ve kesin bilgilerin sağlanabildiği belirlilik ortamı, • Gelecek hakkında kısmi bilgilerin sağlandığı risk ortamı, • Herhangi bir bilginin toplanamadığı belirsizlik ortamı şeklinde üçe ayrılabilir.

Yanıt Açıklaması: Zaman temeline dayalı ücret sisteminin dezavantajları ise şu şekilde sıralanabilir: İşçilere ödenecek ücret ile yapılan iş arasında doğrudan ilişki kurulamadığından çalışanları motive etmez. İşçilerin sürekli biçimde gözetimine ve kontrolüne gereksinim duyulur. Hizmet başına düşen birim işçilik maliyetleri verim düştüğünde artar. İşçilerin bilgi, beceri ve yetenek düzeyleri göz ardı edilerek ücret hesaplandığından iş ortamındaki huzuru bozabilir.

Yanıt Açıklaması: Programlanmamış (Rutin Olmayan) Kararlar: İşletmelerin gelecek dönemlerdeki kârlılığını etkileyecek olan özel kararlardır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık işletmelerinde stok yönetiminin temel amacı, toplam stok maliyetlerinin en az olacağı, sağlık kurumunun kârlılığının düşmeyeceği stok seviyelerinin belirlenmesidir. Bir ilk madde ve malzemeden bir seferde hangi miktarda satın alınması hâlinde işletme için en az maliyetli olacağı konusu literatürde ekonomik sipariş miktarı olarak adlandırılır. Ekonomik sipariş miktarı yöntemi, genel olarak satın alma, sipariş, stok ve stoksuzluk maliyetlerini dikkate alarak, optimum sipariş miktarını bulmak için kullanılan bir yöntemdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Esas üretim maliyet yerleri, hastane işletmelerinin asıl faaliyet konusu olan sağlık hizmetlerinin üretildikleri yerlerdir. Esas üretim maliyet yerleri hastaları kabul edip muayene, teşhis ve tedavi süreçlerini takip etmekte, gerektiğinde radyoloji, mikrobiyoloji gibi servislerden hizmet talep edebilmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hastane işletmelerinde servis maliyetleme yönteminin kullanılması durumunda sağlanacak yararlar; • Her bir servis maliyetinin bilinmesi dolayısıyla servis bütçesinin ve genel işletme bütçesinin hazırlanması, • Üretkenliğin denetiminin (performans denetimi) geliştirilmesi, • Servislerin sabit ve değişken maliyetlerinin tespit edilerek, yönetilebilen maliyetlerin azaltılabilmesi, • Üretim maliyeti yüksek hizmetlerin dışarıdan sağlanması kararının alınması, • Bazı servislerin kapatılması veya iyileştirilmesi için analizler yapılması, • Maliyet yerlerinde sorumlu olarak çalışan personele giderlerin oluşumu ile ilgili sorumluluk yüklenmesi ve • Yeni servislerin açılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dağıtım; hastanede oluşan tüm maliyetlerin, belirlenen maliyet yerlerine dağıtım anahtarları aracılığıyla dağıtılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: İlk madde ve malzeme maliyetlerini hesaplamada kullanılan yöntemler (stok değerleme yöntemleri) aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Gerçek parti maliyeti (has maliyet) yöntemi, • Ortalama maliyet yöntemi, • İlk giren ilk çıkar (FIFO) yöntemi, • Son giren ilk çıkar (LIFO) yöntemi, • İlk gelecek olan ilk çıkar (NIFO) yöntemi, • En yüksek fiyatlı ilk çıkar (HIFO) yöntemi, • Yenileme maliyeti (cari piyasa fiyatı) yöntemi, • Standart maliyet yöntemi.

Yanıt Açıklaması: Gerçek Parti Maliyeti Yönteminde; tüketime verilen ilk madde ya da malzemenin her parti alışı ayrı ayrı izlenir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hastaneler, hizmet işletmesi olduklarından muhasebe sistemlerinin işleyişi üretim ve ticaret işletmelerinden farklı olduğu için soruda ifade edilen tüm maliyet unsurları 740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabında izlenir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen yönetsel karar türü stratejik kararlardır. Bu tür kararlar işletmenin gelecekteki ve mevcut sistemine yönelik stratejik kararlardan oluşur ve işletmenin dışına yönelik kararlardır. Şıklarda verilen operasyonel ve yönetim kararları yönetsel kararlar arasındadır. Ancak numaralı ifadelerde verilen diğer özellikleri taşımamaktadır. Yönetim kararları işletme yönetimine yönelik karar türlerini kapsamaktadır. Operasyonel kararlar ise genel plan ve programların uygulanmasıyla ilgili yani faaliyetlerin sürdürülmesi ile ilgili kararlardır.

Yanıt Açıklaması: Yardımcı malzemeler; üretim/ hizmet bünyesinde yer almakla birlikte bir ürüne ne kadar isabet ettikleri doğrudan doğruya hesaplanamayan ve ürünün esas unsurunu oluşturmayan malzemelerdir

Yanıt Açıklaması: Birinci dağıtım; hastanede oluşan tüm maliyetlerin, belirlenen maliyet yerlerine dağıtım anahtarları aracılığıyla dağıtılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Zaman temeline dayalı ücret sisteminin dezavantajları ise şu şekilde sıralanabilir: • İşçilere ödenecek ücret ile yapılan iş arasında doğrudan ilişki kurulamadığından  çalışanları motive etmez. • İşçilerin sürekli biçimde gözetimine ve kontrolüne gereksinim duyulur. • Hizmet başına düşen birim işçilik maliyetleri verim düştüğünde artar. • İşçilerin bilgi, beceri ve yetenek düzeyleri göz ardı edilerek ücret hesaplandığından  iş ortamındaki huzuru bozabilir.

Yanıt Açıklaması: Alış Bedeli: İlk madde ve malzemenin fatura tutarıdır.

Yanıt Açıklaması: Hizmet üretim miktarına göre değişen giderlere değişken giderler denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Marj Fiyatlandırması: Bu yöntem daha çok üretici işletmelerde kullanılır çünkü bu işletmelerde üretilen mal çeşitleri ve sayıları nispeten sınırlıdır. Bu fiyatlandırma yönteminde amaç, fiyatın işletmeyi kârlı kılacak bir düzeyde belirlenmesidir. Bu yöntemde, birim maliyetin üzerine belirli bir kâr yüzdesi veya kâr tutarı eklenerek birim satış fiyatına ulaşılır. Birim maliyet üzerine eklenen tutara marj denir. Marj, genel giderleri karşıladıktan sonra işletmeye belli bir kâr sağlayacak şekilde belirlenir.

Yanıt Açıklaması: Yurt içinden satın alınan ilk madde ve malzemenin maliyet değerini oluşturan unsurlar şunlardır: • Alış Bedeli: İlk madde ve malzemenin fatura tutarıdır. • Taşıma (Nakliye) Giderleri: Satın alınan ilk madde ve malzemenin işletmeye getirilmesine kadar yapılan taşıma faaliyetleri için ödenen giderlerdir. • Sigorta Giderleri: İlk madde ve malzemenin taşınma sırasında sigorta ettirilmesi durumunda ortaya çıkan sigorta giderleri de bir maliyet ögesi olup, satın alınan ilk madde ve malzemelerin maliyetine eklenmesi gerekir. • Alışa Özel Finansman Giderleri: İlk madde ve malzeme alımında kullanılmak üzere sağlanan kredilere ilişkin olarak ortaya çıkan faiz giderlerini içermektedir. • Depolama Giderleri: Satın alınan ilk madde ve malzemenin işletmeye getirilmesine kadar yapılan depolama giderleri ile ilk madde ve malzemenin ambarda istiflenmesi için yapılan giderleri içerir. • Alışla İlgili Yapılan Komisyon Ödemeleri: İlk madde ve malzemenin satın alınmasına aracılık eden kişi ya da kuruluşlara ödenen komisyonlar, ilk madde ve malzemenin maliyetinde gösterilir