Sağlık Hukuku

Yanıt Açıklaması: Türk Tabipleri Birliği; tabipler arasında mesleki deontolojiyi ve dayanışmayı sağlamak ve meslek mensuplarının hak ve yararlarını korumak amacıyla kurulmuş kamu kurumu niteliğinde mesleki bir kuruluştur.

Yanıt Açıklaması: vekâlet sözleşmesinin özelliklerini aşağıdaki şekilde sırayabiliriz: a. Vekil, üzerine bir iş alır veya hizmet görmeyi taahhüt eder. b. Vekil, ifayı başkası adına ve hesabına yapar (Bazı hâllerde vekil ve müvekkilin menfaati birlikte olabilir). c. Müvekkilin iradesine ve menfaatine uygun davranır. d. Vekil, işini kısmen de olsa bağımsız olarak yapar. Vekil, işin ifasıyla ilgili emir ve talimat alır; yer, zaman ve işin nasıl görüleceği konusunda ise bağımsızdır. e. Sadece edim fiilînin gereklerini yapmayı üstlenir. f. Vekil, edim sonucuna ilişkin bir taahhütte bulunamaz. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sözleşme özgürlüğü ilkesi doğrultusunda atipik (isimsiz) sözleşmeler; kendine özgü yapısı olan sözleşmeler (sui generis), karma sözleşmeler ve birleşik sözleşmeler seklinde ayrılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu bahsedilen hususlar temelinde sözleşmeyi; tarafların belirli bir hukuki sonuca, diğer bir ifade ile bir hakkı veya hukuki ilişkiyi kurmaya, değiştirmeye veya ortadan kaldırmaya yönelik karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarından oluşan iki veya çok taraflı hukuki işlem olarak tanımlamak mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hakkı ; kişinin, içinde yaşadığı toplum tarafından tanınan ve güvence altına alınan temel insan hakkı olarak kabul edilmektedir. Sağlık kavram olarak bedenen, ruhen ve sosyal anlamda tam bir iyilik hâlinde olma anlamındadır. Sağlık hukuku denildiğinde öncelikle, bir tarafta hasta diğer tarafta hekimin bulunduğu karşılıklı hukuki ilişkiler akla gelmektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık Bakanlığının kuruluşu 03 Mayıs 1920 tarihinde çıkarılan 3 sayılı Kanun’a dayanmaktadır. Bakanlığın ilk yıllarında daha çok savaş ortamının getirmiş olduğu sıkıntıların giderilmesi üzerinde durulmuştur. Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra 1937 yılına kadar Sağlık Bakanı olarak görev yapan Dr. Refik Saydam başkanlığında çok büyük gelişmeler kaydedilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hekim Hakları Hekimin Temiz, Çağdaş Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Çalışma Hakkı Hekimin Yeterli Eğitim Alma ve Bilimsel Gelişmeleri Takip Edebilme Hakkı Hekimin Mesliğini Uygularken Etik İlkelere Bağlı Olma Hakkı Hekimin Mesleğini Baskı Altında Olmadan, Özgürce Uygulama Hakkı Hekimin Bilgi Alma Hakkı Hekimin Tedaviyi Seçme Hakkı Hekimin Tedaviyi Üstlenmeme, Hastayı Reddetme ve Tedaviyi Yarıda Bırakma Hakkı Hekimin Hastasından Saygılı Davranmasını ve Güvenmesini Bekleme Hakkı Hekimin Hastasına Yeterli Zaman Ayırma Hakkı Hekimin Yeterli Ücret Talep Etme Hakkı Hekimin Meslek Dayanışması ve Yardımlaşma Talep Etme Hakkı Hekimin Yönetimsel Kararlara Katılma Hakkı Hekimin Tıbbi Etik İlkelerine Bağlı Olunmasını İsteme Hakkı Hekimin Sağlığını Koruma ve Mesleki Risklerden Sakınma Hakkı Hekimin Tanıklıktan Çekilme Hakkı Hekimin Tavsiye ve Tedavisine Uyum Sağlanmasını İsteme Hakkı Hekimin Hastaya İyileşme Garantisi Vermeme Hakkı Hekimin Cezalandırma Eyleminde Bulunmayı Reddetme Hakkı Hekimin Acil Durumlarda Rıza Dışı Tedavide Bulunma Hakkı

Yanıt Açıklaması: Hasta haklarına ilişkin ilk uluslararası belge niteliğini taşıyan bildirge, Dünya Tabipler Birliğinin 34. Genel Kurulunda kabul edilen “Lizbon Bildirgesi” dir. Lizbon Bildirgesi, temel hasta haklarını konu alan 6 madde ve hekimlere bunları sağlamak konusunda görev veren bir paragraftan oluşmaktadır. Hasta haklarını konu alan 6 madde şu şekilde belirlenmiştir: Hasta, hekimini özgürce seçme hakkına sahiptir. Hasta, hiçbir dış etki altında kalmadan, özgürce klinik ve etik kararlar verebilen bir hekim tarafından bakılma hakkına sahiptir. Hastanın yeterli bilgiyi aldıktan sonra tedaviyi kabul veya reddetme hakkı vardır. Hasta, hekimden tüm tıbbi ve özel hayatına ilişkin bilgilerin gizliliğine saygı duyulmasını bekleme hakkına sahiptir. Her hastanın onurlu bir şekilde ölme hakkı vardır. Hasta, uygun bir dinî temsilcinin yardımı da dâhil olmak üzere ruhi ve manevi teselliyi kabul veya reddetme hakkına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Hastanın serbest ve kendi sorumluluklarının farkında olarak karar vermesine olanak sağlayan aydınlatma otonomi aydınlatmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir tıbbi müdahalenin hukuka uygun olabilmesi için hastanın aydınlatılmış rızasının alınmasıyla birlikte hekim veya sağlık personeli tarafından, tedavi maksadıyla, tıp bilimince kabul görmüş kural ve yöntemlerden yararlanılması Sartları da mutlaka aranmaktadır. Durum böyle olunca tıbbi bir müdahalenin hukuka uygun olup olmadığı konusunda aşağıda açıklanacak şartların varlığı öne çıkmaktadır. Tıbbi müdahale gerektiğine sağlık ocağında klinikte ambulansta yapılabilir.

Yanıt Açıklaması: Vekâlet sözleşmesi rızai bir sözleşmedir ve tarafların karşılıklı birbirine uygun irade beyanları ile kurulmaktadır. Bu sözleşmenin kurulabilmesi, tarafların anlaşmış olmalarına bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık alanında kaleme alınan yazılı hukuk kurallarının tamamı sağlık mevzuatı olarak nitelendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Rıza veremeyecek durumdaki bir hastaya derhal müdahalesi edilmesi gerektiğinde tıbbi müdahalenin hukuka aykırılığını ortadan kaldıran sebep zorunluluk halidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuki sorumluluklar sözleşmeden, haksız fiilden, sebepsiz zenginleşmeden ve vekaletsiz iş görme den ortaya çıkarken öneri sözleşmeden önce bir irade beyanıdır.

Yanıt Açıklaması: İnsan olmaktan kaynaklanan dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez hak ve özgürlükler, devletin gözetim ve koruması altındadır.

Yanıt Açıklaması: Hekim mesleğinin icap ettiği hususları yerine getirirken tıbbi uygulamalar yaparak kişinin  sağlığını geri getirmek maksadıyla birtakım girişimlerde bulunmaktadır. Bu girişimler arasında hastalığın teşhisi, gerekli ilaçların verilmesi, farklı tıbbi müdahalelerin yapılması, cerrahi girişimlerde bulunulması, hastalığın yakından takip edilmesi, gerek olması durumunda ilave etkili tedavi yöntemlerine başvurulması mevcuttur. Yaşam hakkının korunması ise tıbbi bir girişim değildir. Hekimin yapacağı müdahalelerde yaşam hakkına riayet etmesi gerekir. Dolayısıyla doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Deontoloji terim olarak “yükümlülükler bilgisi” anlamında kullanılmaktadır. Diğer bir ifade ile deontoloji neyin yapılması, neyin yapılmaması sorularına toplumun belirlediği ve ayrıca yaptırımlarla donattığı kurallar manzumesidir.

Yanıt Açıklaması: Fiil ehliyeti kişinin kendi davranışları ile kendi lehine haklar aleyhine borçlar yaratabilme yeteneğidir. Fiil ehliyeti sahibinin taşıdığı özellikler açısından 4 grupta incelenebilir: Tam ehliyetli, tam ehliyetsiz, sınırlı ehliyetli ve sınırlı ehliyetsiz. Ergin, ayırt etme gücüne sahip, kısıtlı olmayan kişiye tam ehliyetli adı verilir. Dolayısıyla Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bali Bildirgesi’nde tıp mesleğinin ortak paydada kabul ettiği temel hasta haklarına yer verilmiştir. Hekimlerin, sağlık alanında faaliyet gösteren kurumların ve ilgili diğer kuruluşların bu hakları tanıması ve desteklemesi hususunda ortak yükümlülüklerinin bulunduğu ifade edilmektedir. Bu yükümlülükler doğrultusunda hasta haklarının kabul edilmesi ve tanınması konusunda gerekli yasal düzenlemeler ve kamu otoritesi tarafından gerekli girişimlerde bulunulmasa bile hekimler, bu hakların korunması ve geliştirilmesine yönelik uygun önlemleri almak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Türk Tabipleri Birliği Başkanlığında oluşturulan Hasta Hakları Etkinlik Grubunun yoğun çalışmaları neticesinde, 4-5 Kasım 1994 tarihinde Ankara’da yapılan toplantı sonrasında “Hasta Hakları Konusunda Duyuru” yayımlamıştır.