Sağlık Hukuku

Yanıt Açıklaması: Hastanın rızası için öncelikle kişinin ehil olması gerekir. Aynı zamanda açık veya örtülü, yazılı ya da sözlü yapılabilir. Ancak rıza mutlaka suçtan önce veya suçun icrası hareketlerin yapılması sonucunda olmalı ve hata, hile ve tehdit ile ya da şaka ile yapılan rızalar hukuka uygun olmayıp özgür irade esastır.

Yanıt Açıklaması: Hukuka aykırı yollarla elde edilmiş olan organ veya dokuyu saklayan, nakleden veya aşılayan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Yanıt Açıklaması: Bir ödemede bulunan kimsenin yaptığı ödemeyi, kısmen veya tamamen yapması gereken diğer kişiden istemesine rücu denir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetlerinden kaynaklanan zararların giderilmesi için idareye karşı açılacak olan davaların çözüm yeri idari yargıdır.

Yanıt Açıklaması: Haksız fiil sorumluluğunun kurucu unsurlarından biri de hukuka aykırılıktır. TBK m.49/ I’e göre “Hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür.” Benzer şekilde TMK m.24/I’de “Hukuka aykırı olarak kişilik haklarına saldırılan kimse, hâkimden, saldırıda bulunanlara karsı korunmasını isteyebilir.” hükmü bulunmaktadır. Her iki hükümden de açıkça anlaşılacağı üzere hukuka aykırılık, kusura dayanan haksız fiil sorumluluğunun kurucu unsurlarından biridir. Her ne kadar yukarıda belirtildiği üzere “hukuka aykırılık”, haksız fiilîn kurucu un-surlarından biri olarak nitelendirilse de kanunda herhangi bir tanımının yapılmadığı görülmektedir. Bu durumda, hâkim her bir somut olay bakımından uygulamadaki ve öğretideki görüşlerden yararlanarak bir tanımlama yapmak durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Kadının mağduru olduğu bir suç sonucu gebe kalması halinde, süresi yirmi haftadan fazla olmamak ve kadının rızası olmak koşuluyla gebeliği sona erdirene ceza verilmez. Ancak, bunun için gebeliğin uzman hekimler tarafından hastane ortamında sona erdirilmesi gerekir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Hekimin haksız fiilden doğan sorumluluğunda bir sonraki unsur ise hekimin kast ya da ihmal yoluyla bir kusurunun bulunmasıdır. Bu noktada kusurun kast ya da ihmal yoluyla gerçekleşmesi belirlenecek tazminatın miktarı açısından önem taşımaktadır. Hekimin sorumluluğu, kimi zaman “meslek kusuru” ya da “meslek hatası” şeklinde ifade edilmektedir. Meslek kusuru; tıp biliminin ve uygulamasının genellikle kabul edilen prensip ve ilkelerine dayalı tıbbi özen yükümlülüğünün hekim tarafından kusurlu olarak ihlali olarak nitelendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kişilerin beden bütünlükleri ve ruhsal sağlıkları üzerinde olumsuz etkileri olan genital muayenenin ancak, yetkili hâkim veya savcı kararı ile yapılacağı hükme bağlanmış ve böyle bir karar olmaksızın genital muayeneye gönderme ve yapmanın suç olduğu hükme bağlanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince, idarenin kamu yararı düşüncesi ile giriştiği bir faaliyet sonucunda belli bazı kişiler zarara uğrar ise, bu zararın, herhangi bir kusuru olmasa dahi, idare tarafından tazmin edilmesi gerekir. Bu ilke, özel çıkar sahiplerinin kamu yararı sebebiyle yapılan faaliyetten dolayı özel çıkarlarında meydana gelen azalmaların, bir başka deyişle belirtilen faaliyet nedeniyle yapmak zorunda kaldıkları fedakârlıkların tazmin edilmek suretiyle denkleştirilmesini amaçlar. Bu ilkeye Kamu Külfetleri Karsısında Eşitlik İlkesi de denilir

Yanıt Açıklaması: Hekimin tıbbi müdahalesinin hukuka uygun olması için aranan tıbbi zorunluluktur. Bir tıbbi müdahalede bulunmak bakımından tıbbi zorunluluk bulunmadığı takdirde gerçekleştiren hekimin hem cezai hem de hukuki sorumluluğu söz  konusu olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Vekalet sözleşmesi içerisinde vekilin yani doktorun müvekkiline yani hastasına karşı bazı borçları bulunmaktadır. Bunlar; Sadakat ve Özen Borcu, İşi Bizzat Yapma Borcu, Vekilin Hesap Verme Borcu, Vekilin Vekalet Dahilinde Aldıklarını İade Borcu ve Müvekkilin Talimatına Uygun Hareket Etme Yükümlülüğü’dür.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından kabul edilen kanunları onbeş gün içinde yayımlamaktadır. Cumhurbaşkanı, yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte aynı süre içinde, TBMM’ne geri göndermektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinin 3. maddesine göre “tabip, vazifesi ve ihtisası ne olursa olsun gerekli bakımın sağlanamadığı acil vakalarda, mücbir (olağanüstü) bir sebep olmadıkça, ilk yardımda bulunur.” Hekimin, yasanın kendisine yüklediği böyle bir yükümlülükten kaçınması mümkün değildir. Bu yükümlülüğe aykırı hareket ise haksız fiil sorumluluğunu doğurmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hizmetin hiç işlememesi hizmet kusuru sayılan haller içerisinde gösterilebilir. Diğer şıklarda belirtilen hallerde ise idarenin sorumluluğu ortadan kalkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kuruluş, örgütleniş ve işleyiş biçimi itibariyle devlet veya diğer kamu tüzel kişisi dışındaki kişiler tarafından hizmet yürüten sağlık kuruluşu, özel sağlık kuruluşu olarak kabul edilir. Buna göre gerçek kişi, adi ortaklık, dernek, vakıf ve Türk Ticaret Kanunu anlamında ticari şirketleri tarafından kurulan ve işletilen hastaneler ile diğer sağlık tesisleri özel sağlık kurum ve kuruluşları kapsamında değerlendirilecektir.

Yanıt Açıklaması: Esas itibarıyla hükümetçe belirlenen siyasi amaçlar ve kanunlar doğrultusunda, tarafsızlık ilkesi çerçevesinde, gerekli kararları alan ve uygulayan kamu kuruluşlarına idare adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İdare hukuku öğretisi ve mahkeme içtihatlarında hizmet kusuru sayılan hâller genel olarak hizmetin kötü işlemesi veya gereği gibi işlememesi, hizmetin geç veya yavaş işlemesi ve hizmetin hiç işlememesi seklinde belirtilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hasta ile hekim arasında kurulan sözleşmenin temelinde güven ilişkisi yatar. Güven ilişkisine makul rıza önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Olumlu bir davranışın, zarar verici fiil niteliğine haiz olacağı öğretide istisnasız kabul edildiği hâlde olumsuz davranışın yani yapmamanın bu tür bir niteliğe sahip olup olmayacağı tartışmalıdır. Ancak kanımızca bir kimse, hareketsiz kalacağı yerde, belirli bir harekette bulunsaydı, hukuken önem arz eden sonuç meydana gelmeyecek idiyse yapmama fiilînin, zararlı sonucu doğuran bir davranış sayılması gerektiği yönündeki görüşlere katılmamız yerinde olacaktır. Bu noktada dikkat edilmesi gereken yapmama davranışının o kişinin görevi veya ona yüklenmiş bir yükümlülük olup olmadığıdır. Kuşkusuz bu yönde bir yükümlülük olmadığı sürece kural olarak yapmama şeklinde bir fiil sorumluluk doğurmayacaktır.

Yanıt Açıklaması: Haksız fiilin unsurları; kusur, fiil, ve zarar ile uygun illiyet bağı ve hukuka aykırılıktır. Hukuka uygunluk haksız fiil unsurları içerisinde yer almaz.