Sağlık Sigortacılığı

Yanıt Açıklaması: Tarihsel olarak incelendiğinde, özel sağlık sigortalarının yasal olarak 1990 yılında ayrı bir branş olarak kabul edilmesi, “hastalık sigortası” yerine “sağlık sigortası” isminin kullanılması ile teminat kapsamlarının genişlemesi, özel şirketlerin çalışanlarına grup sağlık sigortaları yaptırmaları, özel sağlık sigortacılığının gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Farklı miktarda sağlık yardımlarından faydalanan ülke çalışanlarının aynı hak ve usullere sahip olması ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nun oluşturulması ile sağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: GSS’nin başarısını belirleyen temel unsurlar arasında; ülkenin ekonomik ve politik ortamı, yatırım ve iş gücü piyasası, sağlık sisteminin yönetişimi, sosyal tarafların katılımı ve memnun edilmesi ve ilgili diğer sağlık reformları yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tüm nüfusun sağlık sigortasının olmaması sosyal sağlık sigortacılığının yeniden yapılanma nedenlerinden değildir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortaların gelişmiş olması Türkiye’de özel sağlık sigortası sektöründe yaşanan sorunlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Çok sayıda alıcı ve satıcı vardır. Dolayısıyla fiyatın kontrol edilmesi söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Geçmişte var olan sosyal sigorta kurumlarının genel sorunları şunlar olmuştur: Sigortalılara ve bakmakla yükümlü oldukları, bağımlı kişilere ait verilerin güvenilir olmaması, kurumların finansman sorunları, nüfus yapısındaki değişim, asgari koruma sisteminin yetersizliği, kurumlar arasında norm ve standart birliğinin olmaması ve kurumların örgütlenme ve işleyiş sorunları.

Yanıt Açıklaması: Kişi başına ödeme yönteminin avantajları: 1. Maliyetlerin kontrol altına alınarak azaltılmasında önemli bir potansiyele sahiptir. 2. Hastaya mümkün olduğunca çok işlem yapma gibi ekonomik unsurları içermemektedir. 3. Hastanın yatış süresini uzatma eğilimini ortadan kaldırmaktadır. 4. Belirli bir vakanın tedavisi için gerekli zaman ve malzeme kullanımını azaltabilmektedir. 5. Ödeme, hizmet sunum sürecinde katlanılan birçok faktörü dikkate aldığı için daha adildir. 6. Teknik verimliliği artırmaktadır. Oysa “Hizmet sunucusu, var olmayan vakalara ilişkin fatura gönderebilmektedir” maddesi bir dezavantajıdır.

Yanıt Açıklaması: Vergi yolu ile sağlık hizmetlerinin hakkaniyetli ve dayanışmacı bir şekilde finanse edilebilmesi için vergilemenin sahip olması gereken temel özelliği vergide adalet ilkesidir. Ülkenin vergileme sistemi adaletli olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) bile sağlık hizmetlerinin talebinin finansmanının tümü doğrudan cepten yapılan harcamalardan oluşmamakta, yaklaşık olarak %40’ı kamu kaynaklarından sağlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak bir ülkedeki ağırlıklı sağlık finansman mekanizması tercihi; ülkenin tarihsel arka planı, sağlık politikası gelenekleri ve dinamikleri, sosyo-ekonomik durumu ve kültürü gibi faktörlerce belirlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nın verdiği hizmet primli sistem kapsamında ele alınmaktadır. Primli sistemin yanında bazı yasa ve uygulamalarla, devletin genel bütçesinden, bazı çalışan ve nüfus gruplarının sağlık giderleri karşılanmıştır. Bu hizmetler de primsiz sistem olarak adlandırılmaktadır. Ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık giderlerinin karşılanması için kabul edilen Yeşil Kart uygulaması primsiz sisteme örnektir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki dönemde dünyada sosyal güvenlik alanında ortaya çıkan gelişmelere paralel olarak, 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirisini kabul etmiş, yine 1948 tarihli Dünya Sağlık Örgütü Anayasası’nı, onaylamış ve Dünya Sağlık Örgütü üyesi olmuştur. Bu gelişmeler Türkiye’ye sağlık ve sosyal güvenlik alanlarında yükümlülükler getirmiştir. 1961 Anayasası ile sosyal güvenliğin bir insan hakkı ve devlet görevi olduğu hukuken tescil edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde ilk resmi sosyal güvenlik kurumu 1886 yılında askerler için kurulan “Askeri Tekaüt Sandığı”dır.

Yanıt Açıklaması: Gereğinden fazla hizmet üretimine sebep olabilmesi, sağlık hizmeti harcamalarını artırması, önceden tahmin edilemeyen maliyetler oluşması, gelir seviyesi daha yüksek olan bölgelerde hizmetlerin yoğunlaşması hizmet başına ödeme yönteminin dezavantajlarındandır. Bununla birlikte ynetsel olarak uygulanmaları da kolay değildir.

Yanıt Açıklaması: GSS’nin bir parçası olarak MEDULA adında bir enformasyon sistemi uygulamaya konulmuştur. MEDikal ULAk kelimelerinin birleşmesinden oluşan MEDULA, GSS ile sağlık tesisleri arasında sağlık tesislerinin iç süreçlerine müdahale etmeksizin; fatura bilgisini elektronik olarak toplamak, hizmetlerin ödenmesini gerçekleştirmek için oluşturulmuş bütünleşik bir sistemdir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sigortası genel şartlarını oluşturan unsurlar; teminat kapsamı, teminat dışı kalan haller, aksine sözleşme yoksa teminat dışında kalan haller, sigortanın coğrafi sınırı, sigorta ettirenin sözleşme yapılırken beyan yükümlülüğü, sigorta süresi içinde ihbar yükümlülüğü, sigorta priminin ödenmesi, sigortacının sorumluluğunun başlaması ve sigorta ettirenin temerrüdü, rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortalının yükümlülükleri, masrafların tespiti, tazminatın sonuçları ve sigortacının halefiyet hakkı, sırların saklı tutulması, müşterek sigorta, tebliğ ve ihbarlar, yetkili mahkeme, zaman aşımıdır.

Yanıt Açıklaması: Sürdürülebilir sağlık finansman sisteminin temel faktörü etkili bir sevk sistemine sahip olmaktır. Etkili bir biçimde işlemeyen sevk zinciri sistemi, finansman sisteminin maliyetlerini yükseltmekte, sonuçta da sistemin sürdürülebilirliğini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık kurumlarına hizmet başına ödeme yöntemi, sağlık profesyonellerine hizmet başına ödeme yöntemiyle aynı süreçlere sahiptir. Her iki süreçte de hizmetler ayrı ayrı belirlenerek fiyatlandırılmaktadır. İki süreç arasındaki tek fark; ödemenin alıcısı, hizmeti sağlamaktan sorumlu olan taraftır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde ilk resmi sosyal güvenlik kurumu 1886 yılında askerler için kurulan “Askeri Tekaüt Sandığı’dır. Daha sonra sivil memurlar (1881), tersane işçileri (1909), Hicaz Demiryolu (1910) ve Şirket-i Hayriye çalışanları (1917) için yardım sandıkları kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigortaları karşıladığı risklere göre beş grup altında toplamak mümkündür. Bunlar; yaşlılık, maluliyet, sağlık, işsizlik ve aile yardımları olarak sıralanabilir. Sosyal sigortalar içinde sağlık sigortası sosyal sigortaların ilk ve başlıca kolu olmuştur. Çünkü her insan her yaşta hastalık tehlikesi ile karşılaşmaktadır. Doğru cevap D'dir.