Sağlık Sigortacılığı

Yanıt Açıklaması: Bu girişimler doğrultusunda kamu hastaneleri özerkleşmemiş, aksine tek çatı altında birleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Fiyat mekanizmasının işlediği piyasada fiyat; tüketicilerin tercihleri/öncelikleri, kaynak maliyetleri, kaynak kısıtlılığı, verimlilik ve üretimin alternatif maliyeti hakkında bilgi verecektir. Fiyat, üreticileri toplumdaki en istendik mal ve hizmetleri üretmede teşvik edecek ve üreticilerin bu üretimi en verimli şekilde gerçekleştirmelerini sağlayacaktır. Fiyatlar, toplumda kimlerin hangi mal ve hizmetleri satın alacağını belirler. Diğer bir ifade ile fiyatlar, toplumun ne istediği, ne kadar istediği ve bu isteklerinin kaynak veya alternatif maliyetleri açısından değerinin ne olduğu konusunda bilgi verecektir. Piyasanın, tarafların faydalarını maksimize edecek şekilde işlemesini sağlayan ise bir “görünmez el”dir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Beşeri sermayenin ekonomik büyümeye ciddi katkılar yaptığı konusunda güçlü teorik ve ampirik araştırmalar vardır. Beşeri sermayenin temel unsurlarından birisinin de sağlık olması nedeniyle, sağlığın hem bireysel hem de ülke düzeyinde ekonomik çıktılar/sonuçlar ile yakından ilişkili olduğu ve dört bağlamda ekonomiye katkı yaptığı belirtilebilir: 1) İşgücü arzı güvenliği, 2) yüksek üretkenlik, 3) yatırım ve 4) tasarruf.

Yanıt Açıklaması: Risk transferi ve paylaşımı odaklı bir risk yönetim enstrümanı olan sigorta benzeri çeşitli ilkel uygulamalar da antik dönemlerde görülmekteydi. Örneğin, Hammurabi Kanunları’nda (MÖ 1755) sigorta benzeri bir uygulamadan bahsedilir. Kervanlar aracılığı ile malların güvenli bir şekilde taşınmasını garanti eden borç sözleşmeleri, ilkel sigorta sözleşmeleri sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal sigorta; -Riziko katılımlıdır, -Genel olarak zorunludur, -Kapsamına giren bütün şahıslara uygulanır, -Amacı sosyal güvenliğin teminini sağlamaktır ve -Bir bakıma sosyal yardım fonksiyonu görür.

Yanıt Açıklaması: Özel sigortalar ile sosyal sigortaların topluma hizmet yöntemleri hem benzerlik hem farklılıklar gösterebilir Aynı ekonomi sistemini uygulayan ülkelerde sosyal sigorta kıstasları farklı olabilir. Özel sigorta emeklilik ve sakatlığı içermez ve nesiller arası dayanışma sağlamaz.

Yanıt Açıklaması: ILO 102 sayılı ve 1952 tarihli “Sosyal güvenliğin Asgari Normları Antlaşması”nda sosyal güvenliğin dokuz temel dalını tespit etmiştir. Bunlar; hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalıkları, sakatlık, yaşlılık, ölüm, işsizlik, nakdi yardımlar ve aile yardımlarıdır. Eğitim bu sosyal risklerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Sigorta primi matematiksel bir denklem olarak şu şekilde ifade edilebilir: Prim = Risk primi + Yük primi (Komisyonlar + Genel yönetim giderleri + Kar marjı). Risk primi, belirli bir sigorta türü ve süresi için öngörülen olası hasar masraflarını karşılamak üzere olasılık ve istatistik yöntemleri kullanılarak hesaplanan prim miktarıdır. Primin, risk primi dışındaki bileşenleri (yani, komisyonlar, genel yönetim giderleri ve kar payı) ise yük primi olarak ifade edilir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal politikanın bir alt bilimi olan; sosyal sigortalar, sosyal yardımlar, sosyal hizmetler ve devletçe bakılma olmak üzere dört ana unsurdan oluşan sosyal güvenlik, bireyleri, gerçekleşeceği zaman dilimi belirsiz olan sosyal risklere karşı koruyan ve koruma garantisi veren, bireyin ulaşmış olduğu yaşam düzeyini koruma ve sürdürme amacını taşıyan bir sistemdir.

Yanıt Açıklaması: I’de verilmiş olan ifade kullanıcı katkılarının avantajıdır. II ve III’te verilmiş ifadeler, gerekli hizmetlere erişimi engellemesi; erişimin ödeme gücüyle ilişkili olması; regresif olması gibi özelliklerle birlikte kullanıcı katkılarının dezavantajları arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Sosyal koruma mekanizmalarının genel olarak dört amacı bulunmaktadır: Bunlar; sürekli geliri ve/veya yaşam standartlarını korumak, yoksulluğu azaltmak, ekonomik hakkaniyeti sağlamak, sosyal dışlanmayı ve marjinalleşmeyi önlemek olarak açıklanabilir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık harcamalarının temel belirleyicileri arasında hem yapısal hem de durumsal/dönemsel faktörler yer alabilmektedir. Bu faktörler; sağlık sistemlerinin nasıl organize edildiği ve yönetildiği, nüfusun sağlık ihtiyaçları, ekonomik gelişme ve kişi başı gelir düzeyi, sosyo-kültürel faktörler, sağlık güvencesinin varlığı, sağlık hizmetini sunanların davranışı, hizmet sunumu ve hekim ödeme modelleri, nüfusun ve hastaların artan beklentileri, teknolojik gelişmeler, sağlık hizmetleri kullanım biçimlerinin değişmesi, hastalık dokusundaki değişimler, politik değişimler ve nüfusun yaşlanması ile birlikte sağlık hizmetleri gereksiniminin artması olarak belirtilebilir. Sağlık harcamalarında bu belirleyicilerin payı, etkisi ve önemi ülkeden ülkeye farklılıklar gösterebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sözleşme modeli olarak da adlandırılan sağlık finansmanı organizasyonunda endirekt sistem, daha çok endüstrileşmiş ülkelerde yaygındır. Endüstrileşmiş ülkelerde sosyal güvenlik kavramının ortaya çıktığı ve sistemin ilk gelişmeye başladığı dönemlerde, özel çalışmakta olan ve daha çok, hekimlerden oluşan sağlık profesyonelleri ağı ve yer yer de yine bu hekimlerin işlettikleri özel hastaneler ağı vardı. Kurulan sosyal güvenlik sistemi, var olan ağı kullanarak ve her birisiyle, verdikleri hizmet üzerinde anlaşma yaparak, sosyal güvenliği kurumsallaştırmıştır. Bu yapıda sigortalı hastalandığı zaman sağlık kurumuna başvurur. Başvurduğu kurum sosyal güvenlik sisteminin anlaşmalı olduğu sağlık hizmeti üreticisi kurumdur. Kullandığı hizmetler, bu kurum tarafından sigorta şirketine fatura edilir. Ödemeyi sigorta şirketi sağlık kurumuna yapar. Bu modele hizmet ödemesi (fayda) modeli denilmektedir. Endirekt sistemin başka bir biçiminde ise hasta; hizmeti kullandığı anda, hizmeti sunan kişi veya kuruma kullandığı hizmetin karşılığını öder, ödediği parayı sonradan, bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumundan geri alır. Bu modele ise nakit ödeme (fayda) modeli denilmektedir. Endirekt yöntemde, hizmet sunumu ile finansman birbirinden ayrıktır. $u anda Türkiye’nin GSS kapsamında kullandığı yöntem endirekt yöntemdir. Bir finansman kurumu olan SGK, sigortalı mensuplarının kamu ve özel sağlık hizmeti sağlayıcılarından aldıkları hizmetlerin karşılığını hizmet sunucularına çeşitli ödeme mekanizmalarını kullanarak gerçekleştirmektedir. Bunu da sözleşmeler yoluyla gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla sistemde finansman ile hizmet sunumu farklı kurumlardadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlık sisteminin temel amaçları kapsamında; sağlığın geliştirilmesi, beklentilerin karşılanması ve adil finansmanın sağlanması yer almaktadır. Sağlık sistemlerinin gözettiği yardımcı amaçlar sağlık hizmetlerine erişim, toplum katılımı, sürdürülebilirlik ve yenilik olarak belirtilebilir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık hizmetlerinde temel finansman kaynakları; bireyler, hane halkları, çalışanlar, işverenler, firmalar, şirketler, yabancı ve yerli hükümet dışı kuruluşlar ve yardım kuruluşları, yabancı devlet ve şirketlerden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sağlığa ilişkin bu ikinci bakış açısına göre sağlık doğuştan kazanılmış bir haktır. Dolayısıyla piyasa koşullarında alınıp satılamaz. Buna göre, sağlık birçok yönü ile diğer mal ve hizmetlerden farklıdır ve bu nedenle piyasa koşullarının işleyişine bırakılamaz. Hizmetlerin sunumu sırasında piyasaya müdahale etmek ya da sunumu piyasa mekanizması dışında bir mekanizma ile yürütmek gereklidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Beveridge modeli, temel olarak devletin, bütün vatandaşlarına sağlanacak önleyici ve tedavi edici sağlık hizmetlerini tamamen genel vergilerden finanse etmesi ilkesinden hareket etmektedir. İngiltere’de 1948 yılında Ulusal Sağlık Hizmetleri Sisteminin (USHS) kurulmasıyla uygulamaya konulmuştur. Beveridge modeli tercihi, koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini genel vergi gelirlerinden finanse ederek tüm vatandaşlara adil bir şekilde sunan bir çerçeveye sahiptir. Ancak bu adil olma özelliği verginin dolaylı mı yoksa dolaysız mı olduğu konusu ile yakından ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Finansör olarak devlet; mal ve hizmetleri doğrudan finanse etmek suretiyle piyasalara müdahale edebilir. Devlet çeşitli enstrümanlarla (örneğin Türkiye’de sağlık hizmetlerinde yeşil kart, aktif memur sigorta primlerinin belli bir kısmını işveren katkısı olarak ödeyerek) finansör olarak devreye girebilir. Devlet sağlık sigortalarını kısmen veya tamamen finanse ederek halkı sigorta edici bir rol üstlenebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sigortalı, belirli bir rizikonun gerçekleşmesi halinde hak kazanacağı tazminatın, bir başka şahsa (lehdara) ödenmesi hükmünü sözleşmeye koyabilir. Lehdar, sigortanın sonuçlarından faydalanan kişidir. Bu dördüncü şahıs ölüm şartlı hayat sigortalarında mevcuttur. Hayatını ölüm şartlı olarak sigorta ettiren şahıs ölürse, sigorta bedeli normal olarak yasal varislere kalmaktadır. Sigorta ettiren (sigortalı) isterse herhangi bir kimseyi sigortadan faydalanan şahıs olarak gösterebilmektedir. Buna Lehdar (sigortadan faydalanan kişi) denilmektedir. Lehdar ile sigortalı aynı kişi de olabilir. Hayat sigortalarında, özellikle de uzun vadeli birikimli ve ölüm riskini içeren sigortalarda, sigortalının hayatta kalması durumunda, lehdar ile sigortalı aynı kişi olmaktadır.