İş Sağlığı ve Güvenliği

Yanıt Açıklaması: Kişilerin ortalama yaşam süresi PMF cetveline göre belirlenen maddi tazminat unsurudur.

Yanıt Açıklaması: İş sağlığı ve güvenliğinin tarihsel gelişimini incelediğimizde, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili ilk yazılı kaynaklar Yunanlı düşünür Heredot’a kadar dayandırılmaktadır. Çalışanların sağlığı ile yapılan iş arasındaki ilişkilerin araştırılmasına ilk onun tarafından başlandığı ileri sürülmektedir. Ünlü tarihçi ve düşünür Heredot, ilk kez çalışanların verimli olması için yüksek enerjili besinlerle beslenmesi gerektiği üzerinde durmuştur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Alınması Gerekli Tedbirleri Planlamak ve Belirlemek İş sağlığı ve güvenliği kurulunun bir başka önemli görevi, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek ve bu konuda işverene bildirimde bulunmaktır (İSGKY m.8/1, c). Kurul, ayrıca iş sağlığı ve güvenliği konularında o işyerinde çalışanlara yol göstermekle de yükümlüdür. İş sağlığı ve güvenliği kurulu, işyerinde meydana gelen her iş kazası ve tehlikeli olay veya meslek hastalığında ya da iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapar ve alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işverene verir. Ayrıca tesislerde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında, gerekli güvenlik tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek de kurulun yükümlülüğündedir. İşyerinde yangınla, doğal afetlerle, sabotaj vb ile ilgili tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek görevi de kurula aittir.

Yanıt Açıklaması: Protokol, ILO'nun sözleşmeyle aynı numarayı taşıyıp aynı nitelikte olup onu tamamlayıp onaylayan uygulama aracıdır.

Yanıt Açıklaması: Sivil savunma uzmanı, iş yerinde varsa, kurulda yer alır. Olmaması durumunda zorunlu değildir.

Yanıt Açıklaması: Maddi zararların belirlenmesinde kullanılan üçüncü unsur kazaya uğrayan ya da meslek hastalığına yakalanan işçinin tazminata esas alınacak ücretidir.

Yanıt Açıklaması: Yargıtay’ın işgörebilme çağı konusunda uyguladığı 60 yaş standardı yeraltı maden işlerinde daha farklıdır. Buna göre, işçinin anılan işlerde çalışıyor olması halinde çalışma süresi 50 yaş ile sınırlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yer seçimi ve tesis kurma izni verilmiş veya deneme izni sonunda çalışmasında sakınca bulunmadığı anlaşılan birinci sınıf gayrisıhhi müesseselerin çalışabilmesi için müracaatı takip eden 7 gün içinde yetkili idarenin inceleme kurulu tarafın­dan yerinde inceleme yapılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İş yerinde görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı, • 2-50 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 1, • 51-100 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 2, • 101-500 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 3, • 501-1000 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 4, • 1001-2000 arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde 5, • 2001 ve üzeri çalışanı bulunan iş yerlerinde 6’dır.

Yanıt Açıklaması: İşverene uygulanacak cezai yaptırımların dayanağı, işverenin sorumluluğunun gereği olan koruma-gözetme- denetim görevlerini yerine getirmemesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sözleşme ile eş zamanlı çıkarılan onaylanması gerekmeyen bağlayıcı olmayan araç tavsiye kararıdır.

Yanıt Açıklaması: İş kazası ya da meslek hastalığı, buna maruz kalan işçi üzerinde maddi ve manevi zararlar yaratmaktadır. Hatta ölümle sonuçlanan çok sayıda kaza ve hastalık da bulunmaktadır. Bu gibi olaylarda, ortaya çıkan zararın karşılanmasını sağlayan iki farklı kaynak bulunmaktadır: Sosyal Güvenlik Kurumu İşveren.                                  Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşverenin, iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturma yükümünün koşulları şunlardır: • İşyerinde altı aydan fazla sürekli işlerin yapılması, • İşyerinde en az elli çalışanın bulunması. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Zararın belirlenmesinde asıl önemli unsur, başta da belirttiğimiz gibi bakım gücü ve bakım ihtiyacıdır. Bakım gücüne sahip işçinin, kazancından kendi ihtiyaçlarını karşılayıp hayatın olağan akışına uygun bir tasarruf yaptıktan sonra diğer kişilere yardımda bulunacak pay ayırabilmesi gerekir. Ancak uygulamada, açılan destekten yoksun kalma tazminatı davalarının genelinde böyle bir araştırma yapılmaksızın ölen işçinin bakım gücü olduğu kabul edilir. Zira ülkemiz gerçeklerinde, yukarıdaki değerlendirmeye göre bakım gücü olmadığı kabul edilebilecek çok sayı da işçi, asgari ücret düzeyinde gelirle kalabalık ailelerini geçindirmeye çalışmaktadır. Bu durumdaki işçilerin, bakım güçlerinin olmadığını kabul etmek gerçek durumla bağdaştırılamayacak bir değerlendirme olur.

Yanıt Açıklaması: İş kazası veya meslek hastalığının neden olduğu bedensel bütünlüğün ihlali, manevi zarar da doğurur. Bu zarar, sadece kaza ya da hastalık geçiren işçi üzerinde değil onların sakatlanması ya da ölümleri halinde yakınları üzerinde de oluşur. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşımaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sistemimizde, manevi tazminatı düzenleyen TBK m.56 ve m.58 şeklinde iki temel madde bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Çalışan temsilcisi, • İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili çalışmalara katılma, • Çalışmaları izleme, • Tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için tedbir alınmasını isteme, • Tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sistemimizde manevi tazminatı düzenleyen TBK m.56 ve m.58 şeklinde iki temel madde bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Uygulamada ve doktrinde, destek kavramının fiilen gerçekleşmiş olup olmamasına göre ikiye ayrılarak ele alındığı görülmektedir. Buna göre, fiilen gerçekleşmiş destek ilişkisine gerçek destek, ölüm tarihine kadar fiilen gerçekleşmediği halde ileride bunun olacağının kabul edilebildiği hallerde ise farazi destek söz konusudur. Farazi Destek, ölüm tarihine kadar fiilen gerçekleşmediği halde ileride desteklik ilişkisinin olacağının kabul edilebildiği durumdur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşyerinde, yetkili sendika bulunmaması halinde çalışan temsilcisi, çalışanlar arasından seçimle belirlenir. Seçime katılma hakkına sahip olanlar, İSGK’da çalışan olarak nitelendirilen herkestir. Seçim, sonuçları itibariyle 5 yıl geçerlidir. Doğru cevap E seçeneğidir.