Radyo ve Televizyon Stüdyoları

Yanıt Açıklaması: “Yapım öncesi” bir hazırlık sürecidir. Bu süreçte, yapılacak olan programın türüne göre farklılaşacak hazırlıklar yapım ekibi tarafından gerçekleştirilmektedir. Programın kimin tarafından sunulacağı, yapım ekibinin yapım öncesinde karar vermesi gereken konuların başında gelir. Sunucunun sunum tarzı ve yapım niteliği arasında mutlaka uyum olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyolarda kayıt stüdyoları için gerekli olan başlıca donanımlar; mikrofonlar, ses mikserleri, ses monitörleri (kulaklıklar ve hoparlörler), dijital ses işistasyonları (bilgisayarlar) ve harici ses kartlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Kabloların stüdyo binası içindeki dağılımını sağlayan raf biçimindeki kablo kanallarına kablo tavası denir.

Yanıt Açıklaması: Radyolarda kayıt stüdyoları için gerekli olan başlıca donanımlar şu şekilde sıralanabilir: • Mikrofonlar • Ses mikserleri • Ses monitörleri (kulaklıklar ve hoparlörler) • Dijital ses istasyonları (bilgisayarlar) • Harici ses kartları

Yanıt Açıklaması: Canlı yayın, ses unsurlarının mikrofon veya diğer ünitelerden (bilgisayar, CD çalar, kasetçalar vb.) mikser girişine, mikser çıkışından da radyo vericilerine aktarılması ve anlık olarak da dinleyicinin radyo alıcısında son bulması sürecini kapsar.

Yanıt Açıklaması: Resim seçme masaları televizyon program çekimi esnasında pek çok kaynaktan gelen görüntü girişinin bağlanabildiği ve içlerinden istenilenin seçilerek yayın/kayıt çıkışı verilebildiği cihazdır.

Yanıt Açıklaması: Radyo stüdyolarından farklı olarak televizyon stüdyolarında “ses reji odası” da bulunur. Ses reji odasının stüdyo kontrol odasından ayrı bir mekânda yer almasının başlıca nedenleri şu şekilde sıralanabilir: • Sesçinin, ortamdaki diğer seslerden etkilenmeden, yalnızca mikrofonlardan gelen sesleri net olarak işitebilmesi. • Sesçinin, ses reji odasında bulunan video monitörlerden rahatlıkla programı takip edebilmesi. • Ses masasına bağlantılı olan hoparlörlerden yayılan seslerden diğer çalışanların rahatsız olmaması. • Sesçi ile yönetmen arasında interkom aracılığıyla nitelikli bir sesli iletişimin sağlanabilmesi. • Ses reji odasının daha özel bir akustik yapıya sahip olması.

Yanıt Açıklaması: Radyonun ilk yıllarında eğitim, radyonun temel işlevleri arasında görülmüştür. Bu süreçte halkların pek çok konuda eğitilmesi için radyonun kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde ise, radyo artık diğer pek çok yeni eğitim aracının devreye girmesiyle bu özelliğini tamamen yitirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Temel olarak stüdyo aydınlatması için kullanılacak yapay ışık kaynakları şu şekilde sıralayabiliriz: • Anahtar Işık (Key Light) • Dolgu Işığı (Fill Light) • Tepe Işığı (Top Light) • Arka Plan Işığı (Background Light)

Yanıt Açıklaması: İki tür kablo kullanılmaktadır: • Elektrik iletimini sağlayan kablolar • Sinyal iletimini sağlayan kablolar

Yanıt Açıklaması: Stüdyo ışık kaynakları şu şekilde sıralanabilir: • Sert ışık kaynakları • Yumuşak ışık kaynakları • Soğuk ışık kaynakları • Fon ışık kaynakları

Yanıt Açıklaması: Dengeli analog: XLR konektör ve TRS fişler kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Stüdyolarda kullanılan elektrik iletim kablolarından ısıya dayanıklı, silikon yalıtkanlı ve çok sayıda iletkenden oluşan kablolara SIMH kablo denir.

Yanıt Açıklaması: Radyonun yayın politikasına bağlı olarak haberlerin yayına hazırlandığı ya da doğrudan sunulduğu stüdyolardır. İlgili haber ajanslarından ulusal/uluslararası haber ve bilgilere ulaşılarak oda içinde düzenlenip haber metinleri oluşturulmakta ve günlük akış içerisinde periyodik olarak yayınlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kurumsal radyolar bir yönetim sisteminden çok, ülke içindeki kamu ve özel kuruluşların gerek duyduğu hizmetlerin görülmesi amacıyla kurulurlar. Bu radyo istasyonları devletin çeşitli kurum ve kuruluşlarının, özel ve kamusal eğitim kurumlarının, sivil toplum kuruluşlarının, yerel yönetimlerin ya da siyasi partilerin kendi politikaları doğrultusunda hizmetlerini daha iyi yapabilmeleri ve söz konusu hizmetler hakkında yayınlarını yapabilmeleri amacıyla kurulmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Televizyon cihazının teknik gelişimi sonrasında dünyada düzenli televizyon yayınları ilk kez 1936 yılında İngiltere’de başlamıştır. Ardından ABD’de1939’da, Hollanda’da 1951’de, Belçika ve Danimarka’da 1953’te, Avusturya ve Lüksemburg’da 1955’de, İsveç ve İspanya’da 1956’da, Portekiz’de 1957’de, İsviçre, Finlandiya ve Yugoslavya’da 1958’de, Norveç’te 1960’da başlamıştır (Şeker, 1999, s.41).

Yanıt Açıklaması: Radyo stüdyoları her ne kadar ses yalıtımlı inşa edilse de, radyo binaları otoyol, havalimanı ya da sanayi gibi gürültülü bölgelere kurulmamalıdır. Bir radyo stüdyosunun en sessiz anında stüdyo içinde 20dB-25dB seviyesinde ses bulunur. Stüdyolar “oda içinde oda” olarak tanımlanan bir yüzer zemin ve bu zeminin üzerine inşa edilen duvarlar çeşitli özellikte katmanlarından oluşur. Duvarlar arasında hava boşluğu bırakılır ve taş yünü gibi ses yalıtım malzemeleri kullanılır. Stüdyolarda genellikle dışarıya açılan pencereler bulunmaz. Pencere bulunan stüdyolarda ise yine ses geçirmeyecek şekilde yapılır. Özellikle diskjokeylerin (DJ) yayın yaptığı özel radyolarda, stüdyo bölünmüş olmadığından dışarıya açılan bir pencere vardır. Ancak kumanda odası ile bağlantılı olarak, ses geçirmeyen iki ya da üç camlı bir pencere bulunur. Bu pencere ışık geçirme amacı ile değil, stüdyo ile kumanda odasının birbirini görerek görsel iletişimin sağlanması amacı ile yapılır. Görüldüğü üzere doğru olarak verilen tek seçenek C’dir.

Yanıt Açıklaması: Kod Çözücü Ünite (Encoder) Internet yayını için kontrol ünitesidir. Radyo yayını sayısal verilere çevirip Internet istemcisine ulaştırmakta kullanılır. Mobil ve masaüstü yayıncılık için yayını sayısal veriye dönüştürür.

Yanıt Açıklaması: Stüdyo aydınlatması için kullanılacak yapay ışık kaynakları; anahtar ışık, dolgu ışığı, tepe ışığı ve arka plan ışığı şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Görüntü, ışık aracılığıyla oluşur. Televizyon stüdyolarında da ışık kaynakları en başta gelen sistemlerdir. Stüdyolarda kullanılan ışık kaynaklarının yanı sıra dış çekimlerde kullanılan portatif ışık kaynakları vardır. Işık kaynakları özel askı sistemleriyle stüdyo mekanlarının tavanına asılı hâlde konumlandırılırlar (Fotoğraf 1.10). Işık kaynaklarının kontrolü de bağlı bulundukları ışık kontrol masaları (dimmer) aracılığıyla yapılır. Stüdyolarda ışık kaynağından gelen ışığın şiddet ölçümünde lüks metre, ışığın renk ısı ölçümünde ise Kelvin metre olarak tanımlanan ışık ölçümleme cihazları kullanılır. Günümüzde bu iki ölçümle cihazının birleştirilmiş hâlde üretimi mevcuttur. Işık kaynaklarının stüdyo tavanına asılmasında manuel ya da motorlu pantograflar, teleskopik çubuklar, C penseler ve ışık asansörleri kullanılır. Stüdyo ışık kaynakları şu şekilde sıralanabilir: • Sert ışık kaynakları • Yumuşak ışık kaynakları • Soğuk ışık kaynakları • Fon ışık kaynakları