Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Televizyon haberleri, izleyicinin hem gözüne hem kulağına hitap edecek şekilde hazırlanmalıdır. Televizyon haberciliğinde ilgili habere ait görüntü yoksa dahi yine görsel (grafik, animasyon vb.) unsurlarla desteklenerek hazırlanmalıdır. Televizyon haberciliğinde haberler mümkünse olaya tanıklık eden muhabir tarafından yazılmalı ya da ona bağlanılarak görüntü ve haber arasında güvenilir bir ilişki kurulmalıdır. Televizyon cihazını yeni açan izleyicilerin haberin başını kaçırmış olma ihtimaline karşın haberde kısa tekrarlara yer verilmelidir. Televizyon haberciliğinde eğer alınan görüntü sessiz ise dikkati arttırmak için ses unsurlarıyla desteklenmelidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Teknolojinin avantajlarını kullanarak dünyanın herhangi bir yerinde gerçekleşen olayı izleyicisine anında aktarabilmesi.

Yanıt Açıklaması: Girgin de mülakat ve röportajın genelde birbirine karıştırıldığını ancak ikisi arasında önemli bazı farklar bulunduğunu belirtmektedir: Mülakat yöntemi, aslında bir kişiyle konuşma, konunun aydınlanması için sorulan sorular ve alınan yanıtlardır. Kişinin tutumunu ve fikirlerini öğrenmek amacıyla sorulan sorular ve alınan yanıtlarla konuyu aydınlığa çıkarmak, mülakatın özünü oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Etik bir önermedir, çünkü kişiyi iyi ile kötü, doğru ile yanlış, güzel ile çirkin, değerli kılan ile kılmayan davranış kuralları konusunda serbest bırakır ve sadece iyi olanı, güzel olanı, doğru olanı, yakışanı, değerli kılanı yapmasını önerir. Kişi bunları yapıp yapmamakta özgürdür İyi ile kötünün, doğru ile yanlışın, değerli kılan ya da değersizleştirenin ne olduğunu söyleyen Etik, bunu bir ilkeler manzumesi ile yaparken, insanları bu ilkeleri uygulamaya sadece davet eder ve onları davranışlarında serbest bırakır. Önceliği bireyin doğru davranışlarda bulunmasını sağlamak olduğu için, her şeyden öte bir rehber niteliği taşır. Diğer deyişle etik, doğru davranışlar için başvurulacak bir rehber, bir kılavuzdur. Son olarak etik için, ahlaki eylemlere ilişkin bir kuram olduğu ama bu kuramı bilgi üretmek adına değil, eylem üretmek adına geliştirdiği söylenebilir. Bu nedenle etik, yalnızca güzel ilkeleri bir kenara yazılı olarak bırakmak ya da bunları yayımlamaktan öteye geçmemek değildir. Doğrudan hayata geçirilmesi için üretilmiş ilkeler ve değerlerdir. Düşünülen doğru, ahlaklı, iyi ve güzel olan davranışın, günlük olarak iş ve meslek alanlarında da uygulanmasına yöneliktir. Etiğin işlevi belirli bir davranış biçimini yasaklamak değil, kişinin tercih özgürlüğüne saygı göstererek onun erdemli davranmasını beklemek ve bu erdemli davranışı da nasıl yapacağını, hangi koşullarda uygulayacağını söylemektir. Görüldüğü üzere tek doğru bilgi A’dır.

Yanıt Açıklaması: Televizyon alıcısının bulunmadığı ya da internete ulaşma imkânının kısıtlı olduğu doğal afet durumları gibi özel koşullarda habere anında ulaşılabilirlik açısından önemlidir.

Yanıt Açıklaması: Kadraj: Fotoğraf makinası ya da kameranın vizöründen görünen her şeyi kapsayan görüntü çerçevesidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Röportajı genel olarak tanımlayacak olursak; hedef kitleyi ilgilendiren bir konu hakkında konunun uzmanı, yöneticisi ya da olayın tanığı niteliğindeki kişilerden olay ve sürece ilişkin bilgi alınmasıdır. Röportaj, mülakat, söyleşi sözcükleri Türkçede çoğu kez aynı anlamda ve birbirlerinin yerine kullanılmaktadır ancak sohbet ya da söyleşi röportaj gibi belirli kuralları olmayan daha serbest bir karşılıklı konuşma türüdür. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon haberciliğinde kurumsal, kamusal ve haber ajanslarının görüntü kaynaklarının dışında ilgili olayla ilgili cep telefonu ve güvenlik kamerası gibi cihazlar yoluyla elde edilen görüntüler de önemli görsel kaynaklardandır. Spikerler ise bu kaynaklardan biri değildir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Haber bültenlerinin sorumluluğu doğrudan İstanbul merkezde görevli haber müdürüne aittir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon haberinin ekrandan izleyiciye aktarılması aşamasında, eş deyişle bültenin sunum sürecinde, stüdyodaki ışık ve ses düzenlemesini yapan kişilerdir.

Yanıt Açıklaması: Parsa’ya göre televizyon haberciliğinde yorumlar üç kategoriye ayrılmaktadır (1993: 53): Bunlar, kurumun genel müdürü ya da haber dairesi başkanı tarafından bir görüşün yansıtılmasına ilişkin olarak geleneksel yorum programları (traditional editorials); yetkili bir ağız ya da tanınmış bir gazeteci tarafından sunulan görüşleri kapsayan açıklamalar (commentary) ve bir olay ya da durumun kökenine inilerek araştırıldığı ve tartışıldığı haberlerin çözümlenmesi (news analysis) olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Canlı yayının özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür. a) Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın canlı yayın, televizyon haberciliğinin en güçlü alanıdır. b) Televizyon haberciliğine yüksek standartlar sağlamaktadır. c) Heyecan vericidir. d) İzleyiciyi tarihe “görgü tanıklığı” etmektedir. e) Nesneldir. f) Olayları meydana geldikleri mekanda ve zamanda izleme olanağı vermektedir. g) Televizyon haberciliğinin görüntüye en fazla gereksinim duyduğu alandır. h) Pahalıdır; bu nedenle son derece önemli ve ilginç olaylar olduğunda başvurulan bir türdür. i) İzleyicileri etkilemesi açısından televizyon haberciliğine yazılı basın karşısında üstünlük sağlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Noktalama işaretlerinin radyo metinlerinde genellikle iki işlevi bulunmaktadır: Duraklamalar (esler) ve vurguları belirtmek. Duraklamaları belirtmekte virgül, nokta, tire işareti, üç nokta bazen de noktalı virgül kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Etik kurallar daima bir kültürün dini inançlarına, sosyal kurallarına, tarihi şartlarına, ve ekonomi felsefelerine bağımlıdır

Yanıt Açıklaması: Dünyada düzenli radyo yayıncılığı, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 1920’de Pittsburg kentinde KDKA adlı radyo istasyonunda başlamıştır; ancak bu tarihten önce de Fransa’da Almanya’da, İngiltere’de deneme niteliğinde de olsa, radyo yayınlarının yapıldığı bilinmektedir. ABD’de Pittsburg’da KDKA adlı istasyondan seçim haberleri verilmeye başlandığında, yayının ulaştığı kişi sayısı 500-2000 arasında iken, radyo alıcı cihazlarının satışlarının artması ile birlikte yayınlar kısa sürede milyonlara ulaşmıştır. Avrupa’da ilk düzenli radyo yayınları İngiltere’de 1922 yılında BBC ile başlar. BBC’nin yayın kalitesi, tarafsızlığı daha sonraları tüm dünyaya örnek olur. BBC, İngiliz Posta Dairesi’nin girişimi ile kurulmakla birlikte, 1927 yılında, Kraliyet Yayın Yasası ile bir devlet kurumuna dönüştürülür. Böylece Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ticari modelin dışında bir modelin oluşmasına öncülük etmiş olur. Avrupa’da ikinci radyo kanalı Fransa’da yayına başlar. Bunları 1923 yılında Sovyetler Birliği’ndeki radyo yayınları izler. Sonraları tüm Avrupa’da, Asya’da ve kıtalar içinde ve en son Afrika ülkelerinde, radyo yayınlarına başlanır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Yorumlayıcı (interpretative) röportajlarda konuğun bir husustaki fikri öğrenmeye çalışılır. Konuk, var olan durumdan çok, olabilecek şeyler, olasılıklar üzerinde değerlendirmeler yapacaktır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: DSF haberler, haber sunucusunun stüdyodan canlı yayın sırasında tümünü kendisinin seslendirdiği metinlerden oluşur. Seslendirmeler stüdyoda gerçekleşir. Haber görüntüsünde yer alan görüntülerdeki unsurların sesleri, dip ses olarak verilir. Sunucunun sesi baskındır. Görüntü üzerinde kurgu yapılmamıştır. Görüntüye göre metni yazılan haber ya haber bülteni sırasında canlı olarak okunur ya da montajı yapılan görüntülere yayın öncesinde muhabir ya da seslendirme elemanı tarafından seslendirilir. Sesli haberlerde ise seslendirme yayına girmeden önce yapılır. Görüntü ile haber metni önceden eşlenir ve seslendirilir. Haber kaynağının sesinden bir bölüm de haber metninin içinde verilebilir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yetki hiyerarşisinde haber müdüründen sonra yardımcı haber müdürleri, editörler, sorumlu yapımcılar ve yapımcılar gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Radyo ve Televizyon Üst Kurulu RTÜK ile Televizyon Yayıncıları Derneği, ülkemizde yayıncılığın güçlendirilmesi, kalitesinin yükseltilmesi, güvenirliğinin arttırılması ve yayıncılık alanında yaşanan ve toplumun genelini etkileyen etik sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla, 2007 yılında ortak bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmaya yayın kuruluşları, sektörel meslek örgütleri, akademisyenler katılmış ve 12 maddeden oluşan “Yayıncılık Etik İlkeleri”ni kabul ederek imzalamış ve taahhüt altına alarak yayınlamışlardır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Röportaj, radyo ve televizyon habercisinin araştırma ve soruşturma sonucunda hazırlamış olduğu program veya mülakattır.