Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Radyo stüdyolarının ve vericilerinin kuruluşu, işletilmesi televizyona göre daha kolay ve maliyeti düşüktür. Bu nedenle radyoların ilçelerde dahi yerel yayınlar yaparak yerel haberleri o yöre insanlarına duyurma üstünlüğü bulunmaktadır. Radyo alıcı cihazlarının maliyeti de çok düşüktür ve bir kez satın alındığında ömür boyu yararlanılabilir, üstelik radyo yayınlarına/haberlerine ulaşmak ya da dinlemek için ayrıca bir ücret ödemek de gerekmez. Radyo alıcılarının cep telefonuna dahi sığacak kadar küçülmesinin getirdiği taşıma kolaylığı evde, işte, otobüste ve benzeri her ortamda yayınlara ulaşılabilmesini ve haberlerin dinlenebilmesini sağlamaktadır. İnsanlar radyo dinlerken, gazete ve televizyonda olduğu gibi işlerini bırakmak zorunda kalmazlar, sese kulak vermeleri yeterli olur. Bu durum hedef kitlenin her zaman radyo haberlerini dinleyebilme ihtimalinin varlığını gösterir. Yerel, bölgesel veya ulusal ölçekteki radyo istasyonları sayesinde istenilen hedef kitleye en ekonomik yoldan ulaşılabilmesi mümkündür. Bu sayede yerel bir haber için ulusal kanalda yayın yapmaya gerek kalmamaktadır. Radyo istasyonlarının sayısının fazlalığı bir üstünlük değil dezavantajdır. Bu durumda haber bülteni başladığında, dinleyicilerin başka bir kanalda müzik veya bir başka programı dinliyor olma ihtimali bulunmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Geniş kapsamlı haber programları, açık oturum, televizyon haber magazinleri ve haber belgeseli olarak üç farklı grupta toplanmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Radyoda da belgesel, haber değeri taşıyan bir olayın tüm süreçlerini ele alan, herhangi bir değişiklik yapmadan, geçmiş süreçlerini detayları ile dinleyicilere aktaran program türü haber belgesel programlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğitici yayınlar.

Yanıt Açıklaması: ülkemizdeki habercilik uygulamaları açısından incelendiğinde karşımıza çıkan haber değerlendirme ölçütleri daha çok ve yaygın olarak şöyledir: 1. Doğruluk (Gerçeklik) 2. Güncellik 3. Yerellik 4. Ünlülük 5. Önemlilik 6. İlginçlik 7. Yararlılık 8. Yayın ilkelerine uygunluk. Bu kapsamda D seçeneği dışında kalan tüm bilgiler yanlış ifade içermektedir. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de de tarihsel süreçten bakıldığında, radyo haberciliği açısından olağanüstü olma özelliği taşıyan bazı önemli olaylar/gelişmeler söz konusudur. Örneğin, Kasım 1938’de Atatürk’ün ölüm raporunun milyonlarca kişiye radyo ile duyurulması yanısıra 27 Mayıs 1960’ta gerçekleştirilen Türkiye tarihinin ilk askeri darbesi de o dönem Kurmay Albay rütbesinde bulunan Alparslan Türkeş tarafından radyodan duyurulmuştur (www.wikipedia.org.tr). Yine 10 Ekim 1965 tarihinde Türkiye radyoları ilk kez genel seçim sonuçlarını vermek için sabaha kadar yayın yapmışlardır (Kaptan, 2002: 25). 12 Eylül 1980’de gerçekleştirilen ihtilal de yine Türk halkına radyo aracılığıyla duyurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir. Radyonun bir haber medyası olarak gücünü göstermesinde 1912 yılında yaşanan Titanic faciası etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Haber programları; güncel, toplumun ilgisini çekebilecek ya da toplumun ilgisinin çekilmek istendiği konular üzerinde derinlemesine araştırma yapılarak, olayın her yönünün ortaya çıkarılması amacıyla hazırlanır. Haber programları, düz program çeşidine girer. Düz programlarda, anlatımı ağırlıklı olarak kullanmak, efekt, müzik ve oyunlaştırma (canlandırma) yöntemlerine başvurmamak esastır. Ancak çok zorunlu durumlarda, bu kural dikkate alınmayabilir. Haber programları tasarlanıp düzenlenirken, temel izleyici kitlesi saptanmalıdır. Ancak unutulmaması gereken önemli bir konu da şudur: Her ne kadar belirli bir kitle hedef alınsa da izleyici kitle, geniş bir yelpazeden oluşur. Hedef kitlenin belirlenmesi, bu kitlenin özelliklerine göre sunuş biçimini ve programla ilgili tüm çalışmaları belirleyecek temel etken olacaktır. Görüldüğü üzere C şıkkı yanlış verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Haber bültenleri ve haber programları.

Yanıt Açıklaması: Kurgu.

Yanıt Açıklaması: İyi bir haberin taşıması gereken nitelikler ise kısaca şöyle sıralanabilir: Haberin özgün yani daha önce yayınlanmamış, yeni olması Haberin ilginç olması Haberin önemli olması Haberin temel gazetecilik soruları olan Ne, Neden, Nerede, Ne zaman, Nasıl ve Kim (5N1K) sorularının cevaplarını içeriyor olması Haberin tarafsız ve yorumsuz bir özellik taşıyor olması Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Haber Röportaj Programları radyonun haber programlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Canlı Yayın, Ana ve Ara Haber Bültenleri, Açık Oturum ve Haber Belgeseli televizyon haberciliğinde haber program türleri arasında yer alır. Haber Röportaj Programı ise radyo haberciliğinde yer alan bir haber program türüdür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyoda haber belgeselleri hazırlarken, tıpkı televizyonda arşiv görüntülerin kullanılması gibi, arşiv bant ses kayıtlarına, röportajlarına yer verilmesi gerçekliği ve ikna ediciliği arttırmak açısından büyük önem taşımaktadır. Belgesele konu olan kişi, olay ya da durum her ne ise, belirli bir tarihsel kronoloji içinde ve sırasıyla verilmelidir. Dinleyici, bir anlamda tarihin geçmişine doğru bir yolculuğa çıkmalı ve dramatizasyonun içinde kendini bulmalıdır. Radyoda bu dramatizasyonu yaratabilmek için özellikle belgesellerde, seslendirmelerin ve efektlerin etkisi de göz ardı edilmemelidir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyonun günümüzde sahip olduğu gücünün ardındaki en temel etkenlerin başında, kuşkusuz “haber verebilmesi” gelmektedir. Eş deyişle; televizyon, gücünü ve cazibesini büyük oranda haber aktarabilmesine borçludur.

Yanıt Açıklaması: Haber Röportaj Programları: Belirli bir haber konusuna ilişkin katılımcı kişilere soru sorularak, detaylı ve derinlemesine görüşlerin alındığı haber program türüdür. Röportaj, belirli bir konu üzerinde konu ile ilgili görüşleri alınmak istenen kişiye belirlenen planlama çerçevesinde sorular sorulması ve kişinin görüş, düşünce, yorum ve değerlendirmelerinin alınmasıdır. Haber röportaj programlarında, odak nokta olarak seçilen haber konusu hakkında sunucunun/habercinin önceden sorulara ve konuk konuşmacıya dair hazırlık yapması en temel gerekliliklerdendir. Soruların önceden hazırlanması, zamanı doğru kullanmak konusunda önemli bir noktadır. Elbette, röportaj esnasında da geliştirilen sorular olabilir; ancak, özellikle canlı yayın sürecinde konunun, konuşmacı konuğun ve dinleyicinin dikkatinin dağılmasını engellemek üzere önceden hazırlanan soru metnine bağlı kalmak yerinde olacaktır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo: Fransızca radio sözcüğünden türeyen radyo Türk Dil Kurumu’na göre elektrik dalgalarıyla düzenli olarak yayın yapan istasyon ve bu istasyonun programlarını düzenlemekle görevli kuruluş anlamına gelir

Yanıt Açıklaması: Ara haber bültenlerinde de yine genel olarak siyaset, ekonomi, sosyal-kültürel içerikli haberler ağırlıklı olarak yer almaktadır. Ara haber bültenleri genel olarak 10- 15 dakikalık bir zaman diliminde sunulmaktadır. Canlı yayın tekniği ile sunulan ana ve ara haber bültenlerinde stüdyo konukları, canlı telefon bağlantıları da bültene ilişkin ilgi çekiciliği arttıran etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Başarılı bir radyo röportajı için görüşülecek kişi sayısında bir sınırlama yoktur. Röportaj tek kişiyle de yapılabilir birden fazla kişiyle de. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: I- Röportajın konusu hedef kitlenin dikkatini çekebilmelidir. II- Röportaj konukları konuyu en iyi bilen veya söz konusu olaya tanık olan kişilerden seçilmelidir. III- Röportaj öncesi konu ve konuk hakkında kapsamlı bir araştırma yapılarak bilgi sahibi olunmalıdır. IV- Röportaj konuğuna/konuklarına konuyu en iyi açıklatacak sorular sorulmalıdır. V- Ses kaydı, yayında net olarak anlaşılabilecek kalitede yapılmalıdır