Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Habercilik; olup bitmiş, olmaya devam eden ya da olması beklenen olaylara ilişkin bir bilgi edinme ve bunu yayma işidir.

Yanıt Açıklaması: Radyo yayınlarının haber verme, eğitme, reklam-propaganda ve eğlendirme olmak üzere dört temel işlevi vardır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Her zaman, her ortamda ve koşulda erişilebilir ve dinlenilebilir bir kitle iletişim aracı olması.

Yanıt Açıklaması: Haber metni içinde telaffuzu bilinmeyen yabancı sözcükler geçiyor ise bu sözcüklerin yanına parantez içinde Türkçe okunuşları da yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir. Türkiye’nin ilk özel kanalı olan Star 1 1990 yılında kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Türk Dil Kurumu radyo yayınını, “elektrik dalgaların özelliğinden yararlanarak seslerin iletilmesi” olarak tanımlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Televizyon ile ilgili ilk teknik buluş İrlandalı bir telgrafçı olan Andrew May tarafından 1873 yılında yapılmıştır. May, ışık dalgalarının elektrik akımına çevrilebildiğini ve selenyum adlı kimyasal maddenin elektriğe karşı dirençli olduğunu bulmuştur.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu altüst oluş, kamu yayıncılarının da bir parçası oldukları yeni bir yayıncılık ortamının oluşmasına neden olmuştur (Mutlu, 2001:28).

Yanıt Açıklaması: Radyo haberlerinin yapısal özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür: 1. Radyo haberciliğinde spikerin dinleyicilere ne olduğunu anlatması esastır. Konuşma diline dayalı olarak yazılan haber basit ve kısa cümlelerden oluşur. Bunun yanı sıra edilgen cümle yapılarına da radyo haberciliğinde yer verilir. 2. Haberin konusuna göre kimi zamanda bileşik cümlelere bağlaç ve ilgeçlere yer verilmektedir. Ancak haberlerin anlaşılır olması temel amaçtır. Bu nedenle anlatım dili seçilirken buna dikkat edilmelidir. 3. Kelime zenginliği yerine anlam zenginliği amaçlanır. Yani olabildiğince az kelime kullanarak ve kısa cümleler kurarak haberin içeriği doğru biçimde verilmeye çalışılır. Bu nedenle haberin konusu ile ilgili açıklamalara yer verilmeyebilir. Haberin geçmişi de haber metninde bazen yer almayabilir. 4. Konuşma dili tekniğine sahip anlatımda genellikle öyküleyici ya da açıklayıcı anlatım dili kullanılır. 5. Haber metni giriş gelişme ve sonuç bölümünden oluşur. Haberi oluşturan bilgiler haberin içeriğine göre hangi sorunun cevabı önemli ise ona göre verilir. Bu nedenle radyo haberciliğinde de 5N 1K olarak bilinen habercilik kuralına göre haber giriş ve gövdesi yazılır. 6. Radyo haberleri göze değil kulağa hitap etmektedir. Radyoda okunan haberleri dinleyicilerin tekrar dinleme olanağı çoğu kez yoktur. Bu nedenle kısa ve anlaşılır cümle yapılarına yer verilir. 7. Radyo haberi, okunduğu zaman dinleyicin dikkatini çekecek biçimde yazılır. Bu nedenle hem haber konularının hem de anlatım dilinin dikkat çekici olmasına özen gösterilir, gereksiz ayrıntılara yer verilmez. 8. Haber metni yazılırken noktalama işaretleri doğru kullanılmak zorundadır. Radyo haberlerinde kullanılan anlatım dili hikâye anlatım dili biçimindedir ve dinleyicilerin ilgiyle dinlemesi için renkli haber biçiminde yazılır. 9. Radyo haberlerinde samimi ama saygılı bir tarz kullanılarak dinleyici ile bir bağ oluşturulur. Haberi oluşturan kelimeler günlük dilden seçilir. 10. Terimlerden ve yabancı kökenli kelimelerden mümkün olduğunca uzak durulur. 11. Radyo haberini yazarken biçim olarak da dikkat edilmesi gereken özellikler vardır. Örneğin, metnin yazıldığı kâğıt fazla hışırtı çıkartmayan, ışıkta parlamayan mat kâğıt olmalıdır. Göz sayfanın sağ tarafını daha fazla gördüğü için sayfanın sol tarafında daha fazla boşluk bırakılmalıdır ve sayfada sinyal, efekt, ya da geçiş müziği gibi diğer sesler, haberi okuyana yardımcı olmak amacıyla mutlaka belirtilmelidir. Satır sonunda hece, sayfa sonunda ise cümlelerin bölünmemesine dikkat edilmelidir (Megep, 2008). D seçeneğinde yer alan "haberin görme duyusuna yönelik olması" ve "tekrar dinleme olanağının mümkün hale gelmesi" Megep'in vurgulamış olduğu radyo haberlerinin yapısal özellikleri arasında yer almamaktadır. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Canlı Yayın: Radyo ve televizyonda, izleyicilerin ve dinleyicilerin olayları olduğu anda ve mekanda izleyebildiği ve duyabildiği yayın tekniği.

Yanıt Açıklaması: Radyo: Fransızca radio sözcüğünden türeyen radyo Türk Dil Kurumu’na göre elektrik dalgalarıyla düzenli olarak yayın yapan istasyon ve bu istasyonun programlarını düzenlemekle görevli kuruluş anlamına gelir. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Radyo ve televizyonda, izleyicilerin ve dinleyicilerin olayları olduğu anda ve mekanda izleyebildiği ve duyabildiği yayın tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: Radyo tekniği ile ilgili olarak yapılan ilk teknik buluş telsizin babası olarak adlandırılan James Clerk Maxwelltarafından 1860 yılında olmuştur. Maxwell, ilk kez radyo (elektromanyetik) dalgalarının varlığını bulmuştur. Bu kapsamda doğru seçenek B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Basın özgürlüğü halkın haber alma ve bilgilenme özgürlüdür. Diğer deyişle basın özgürlüğü halka ait olan bir özgürlük alanıdır.

Yanıt Açıklaması: Televizyonun yayıncılığının yangınlaşarak kitleselleşmesi.

Yanıt Açıklaması: Radyoda haber programlarını genel olarak, canlı yayın, günlük ana ve ara haber bültenleri, açık oturum, tartışma ve yorum programları, röportajlar ve haber belgeselleri şeklinde gruplandırmak mümkündür. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Haber değeri taşıyan bir olayın tüm süreçlerini/kişilerini ele alan; herhangi bir değişiklik yapmadan, geçmiş süreçlerini detayları ile izleyiciye aktaran program türü haber belgeselleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Basın özgürlüğü halkın haber alma ve bilgilenme özgürlüğüdür. Diğer deyişle basın özgürlüğü halka ait olan bir özgürlük alanıdır. Gazeteci habere ve bilgiye ulaşma özgürlüğünü kişisel olarak ele alıp, kendi düşünce, davranış ve üretim süreçlerini sınırsız bir biçimde hayata geçirebilme konforu olarak değil, halk adına halkı bilgilendirme sorumluluğuyla kullanır. Bu nedenledir ki basın özgürlüğü gazetecinin dilediği gibi ya da sorumsuzca hareket etme özgürlüğü değildir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Az sayıda ve çok sınırlı bir kesimin ilgileneceği bir konuyu içermesi.

Yanıt Açıklaması: Televizyon ile ilgili ilk teknik buluş İrlandalı bir telgrafçı olan Andrew May tarafından 1873 yılında yapılmıştır. May, ışık dalgalarının elektrik akımına çevrilebildiğini ve selenyum adlı kimyasal maddenin elektriğe karşı dirençli olduğunu bulmuştur. Doğru seçenek C seçeneğidir.