Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Haber radyoları yapım aşaması en ağır olan radyolardır. Personel sayısı bu yüzden fazladır. Yerel muhabirler, haber editörleri, sunucular, trafik raporcuları gibi pek çok sayıda elemana ihtiyaçları söz konusudur. Bunlara ek teknik donanım olarak radyo ve dış dünya ile iletişimin sağlanması adına bir yayın aracı, polis ve itfaiye takibi için tarayıcılar ve hatta belki helikopter bir haber radyosu için ihtiyaç duyulabilecek diğer unsurlardır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olarak çalışmalarını sürdüren Radyo ve Televizyon Üst Kurulu RTÜK ile Televizyon Yayıncıları Derneği, ülkemizde yayıncılığın güçlendirilmesi, kalitesinin yükseltilmesi, güvenirliğinin arttırılması ve yayıncılık alanında yaşanan ve toplumun genelini etkileyen etik sorunlara çözüm getirilmesi amacıyla, 2007 yılında ortak bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmaya yayın kuruluşları, sektörel meslek örgütleri, akademisyenler katılmış ve 12 maddeden oluşan “Yayıncılık Etik İlkeleri”ni kabul ederek imzalamış ve taahhüt altına alarak yayınlamışlardır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo ve televizyon haberciliğinde haberin giriş bölümü genellikle spiker ya da haber sunucusu tarafından bir metni okur gibi değil, daha çok anlatır gibi bir üslupla aktarılır. Televizyon haberciliğinde bu bölüm “Kamera Spikerde” bölümü olarak adlandırılır. Anlatım üslubuna da uygun biçimde konuşma dili tekniğinde seçilecek cümlelerin daha kısa, daha anlaşılır ve daha güncel dildeki sözcüklerle örtülü olmasına dikkat edilmelidir. Buradaki ifadelerin sıkıcı ya da monoton olmaması, yığma bilgiler içermemesi ve kendine özgü bir canlı ruhunun bulunması dikkat edilecek unsurlar arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları şöyle sıralamak mümkündür: Radyo haber metinleri konuşma diliyle yazılmalıdır. Metinler herkesin okuyabileceği şekilde bilgisayarda yazılmalıdır. Metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılabilmesi için sayfanın sağ ve sol kenarlarında, satır aralarında yeterli boşluklar bırakılmalıdır. Sayfalar numaralandırılmalıdır. Haber metnini içeren kâğıtta, yayının tarihi ve saati, ilgili spikerler ve hangi haberi kimin seslendireceği, haberle ilgili ses kaydı girecekse kaydın süresi belirtilmelidir. Haber metninin ilk ve son sözleri anlaşılır kısaltmalarla belirtilmelidir. Radyo haber metinlerinde vurgulanmak istenen yerin altı çizilmelidir. Metin içerisinde parantez kullanılmamalı, iki nokta üst üste yerine tire işareti kullanılmalıdır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Röportaj, Türkçe’de mülakat, görüşme, söyleşi hatta kimi kez karşılıklı sohbet ya da sorucevap sözcükleriyle kullanılmaktadır. Fransızca Rapportage sözcüğünden dilimize yerleşmiştir. Sözcüğün fiil hali haber verme, rapor verme anlamına gelen rapport sözcüğüdür.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yayıncılığında yayınlanan haber programları haberin işleyişi, ele alınışı ve sunuşu bakımından farklı formatlarda hazırlanır. Bunlar günlük haber bültenleri , derinlikli haber programları, yoruma dayalı haber programları gibi türlerden oluşur. Günlük haber bültenleri, günün belirli saatlerde/aralıklarında yayınlanan ara ve ana haber bültenlerinden oluşmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Haber müdürü bu hiyerarşik yapı içerisinde haber biriminin en üstünde yer almaktadır; bazen haber yöneticisi ya da başkan olarak da adlandırılırlar. Haber müdürü haber için ayrılan bütçe ve ücretler gibi düzenlemeleri yapan ve aynı zamanda haber süreci içerisindeki her noktaya ilişkin en son ve gerçek sorumluluğa sahip olan kişi olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin özgürlüğünün içeriğini ve sınırlarını, öncelikle, mesleki ve kişisel sorumlulukları ile mesleğin etik değer ve ilkeleri belirler. Bu nedenledir ki gazeteci; basın özgürlüğünü, halkın doğru haber alma, bilgi edinme hakkı adına dürüstçe kullanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Haber bültenlerinin sorumluluğu doğrudan İstanbul merkezde görevli haber müdürüne aittir. Bültenin nasıl yapılacağı, kimlerin görev alacağı, hangi haberlerin hangi sıraya göre akışta yer alacağı gibi konuların birinci dereceden sorumlusudur. Haber müdürleri kendi yetki alanlarında muhabir ve kameramanların da nerelerde ve nasıl görevlendirileceklerine dair tasarruf yetkisi de taşırlar. Planlama ve organizasyonda son sözün de sahibidirler. Merkezdeki haber müdürüne bağlı olarak çalışan Yurt haberler müdürü taşradaki haber temsilcileri ile koordinasyonu sağlarken, dış haberler müdürü de yurtdışındaki haberlerin takip edilmesini organize eder ve temsilci ya da muhabirlerle ilişkileri yürütür. Yayın kuruluşunun İstanbul’daki merkezinde görevini yürüten haber koordinatörleri, başta birlikte çalıştığı haber müdürleri olmak üzere Ankara gibi önemli merkezlerdeki haber müdürleri ile de koordinasyonu sağlar.  "B" seçeneği Haber müdürünün sorumluluğudur.

Yanıt Açıklaması: Radyo için haber hazırlayan bir habercinin, buraya kadar aktarılan haber hazırlama süreçlerine ilişkin görev ve sorumluluklarından sonra, dikkat etmesi gereken unsurları şöyle sıralamak mümkündür: 1. Bir radyo kuruluşunu temsil ettiğini unutmamalı, konuşmasına, giyimine ve davranışlarına dikkat etmelidir. 2. Haberi toplarken doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşmalıdır. 3. Her zaman haberle ilgili topladığı bilgileri kontrol etmelidir. Bilgilerin doğruluğunu araştırmadan haberi yazmamalıdır. 4. Bazı kurum ve kişiler kendileri hakkında olumlu haberler yayınlatmak isterler. Bunlar yönlendirilmiş haberlerdir. Bu durumlarda haberi toplarken haberin kamu yararı taşıyıp taşımadığına dikkat etmelidir. Kişi ve kurumların çıkarları doğrultusunda davranmamalıdır. 5. Radyoda temel unsur sestir. Haberi toplarken haberle ilgili sesleri de toplamalıdır. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalıdır hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir.

Yanıt Açıklaması: Konuşma dilinde sözcüklerin değişimi, yazı diline oranla daha hızlıdır. Konuşma dili, aynı zamanda, yazı diline oranla daha doğaldır; bu nedenle cümledeki kurallar dizgesine, söyleyişlere yazı dilindeki kadar dikkat edilmeyebilir. Ancak yine de konuşma dilinin de kendine özgü, söyleyişe yönelik kurallarının olduğu unutulmamalıdır. Konuşma dilinde zaman içerisinde kelimelerin söyleyiş biçimleri değişebilirken, yazı dilinde bu değişimin daha yavaş olduğu söylenebilir. Konuşma dilinde de kurallar olduğundan doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sayfa 31'de 6 madde halinde sıralanmıştır. Şıklar arasında yalnızca I ve II numaralı maddeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin en büyük sorumluluğu halka karşıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyoda temel unsur sestir. Haberi toplarken haberle ilgili sesleri de toplamalıdır. Bu sesler hem yayın kalitesine uygun olmalıdır hem de dinleyiciye bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir. B şıkkında verilen bu yanıt Radyo için haber hazırlayan habercinin dikkat etmesi gereken unsurlardandır.