Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Radyo haberciliğinde editör haberin hazırlanması, haber metinlerinin düzenlenmesi görevlerinden sorumludur. Bir anlamda haberi yayına/bültene hazır hale getiren kişidir.

Yanıt Açıklaması: Görev masası yöneticisi haber kaynakları ile irtibat kuran ve alanda çalışan herkesin nerede ve ne yaptığını bilen kişidir. Gündeme ilişkin gelişmeleri takip eden, hangi muhabirlerin hangi haber üzerinde takip yapacaklarını ve çalışacaklarını; diğer bir deyişle, haber merkezindeki haber ekiplerini düzenleyen kişidir.

Yanıt Açıklaması: Özel Haber: Muhabirin kişisel gayretleri sonucunda özel uzmanlık gerektirmeyen, sadece olaya tanıklık etmiş kişilerin olay ile ilgili bilgileri çerçevesinde alınan röportajlar yoluyla üretilen haber türüdür.

Yanıt Açıklaması: Sözü geçen meslek kuruluşlarının genel olarak benimsediği etik ilkeleri şu şekilde toparlamak mümkündür: Doğru ve gerçek haber yapmak. Tarafsız ve objektif olmak (Gazeteci ve yayın organı, her ne nedenle ve her ne biçimde olursa olsun, taraf oldukları bir olaydaki konumlarını kamuoyuna açıkça belirtmelidir). Doğruluğundan emin olunmaksızın haber yayınlamamak. Barış, demokrasi ve insan hakları gibi insanlığın evrensel değerlerini savunmak. Kimseyi ırkı, cinsiyeti, dili, milliyeti, dini, sınıfı ve felsefi inancı nedeniyle kınamamak, aşağılamamak. Şiddeti haklı gösterici, özendirici ve kışkırtıcı yayın yapmamak. Eleştiri sınırını aşmamak, iftira ve hakaretten kaçınmak. Cevap ve düzeltme hakkına saygılı olmak. Özel hayatın gizliliğine saygılı olmak. Masumiyet karinesi ve adil yargılanma ilkesini gözetmek. Mesleki dayanışmaya saygı göstermek. Başkalarının haberlerini ve yazılarını kendine mal etmemek. Mesleği özel amaç ve çıkarlara alet etmemek. Bilgi ve haber alma, yorum yapma ve eleştirme özgürlüklerini savunmak. Haber kaynaklarının gizliliğine ihanet etmemek. Saklı kalması kaydıyla verilen bilgileri, kamu yararı gerektirmedikçe yayınlamamak. Haber, yorum ve ilan-reklam metinlerini birbirlerinden ayrı tutmak. Fotoğraf yahut görüntünün güncel olup olmadığını açık biçimde belirtmek. Kamu yararı olmadıkça, belge temini amacıyla haber kaynaklarına para vermemek. 18 yaşından küçüklerin açık isimlerini ve fotoğraflarını yayınlamamak. Cinsel mağdurlarının fotoğraflarını, görüntülerini veya kimliklerini, açık kamu yararı olmadıkça yayınlamamak. Sağlık konusunda sansasyondan kaçınmak. Hastanelerde kimliğini açıkça belirtmek. Görüldüğü üzere kadınların sorunlarına duyarlı olmak maddesi bulunmamaktadır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Bir kitle iletişim aracı olarak insanlığa büyük katkılar sağlayan radyo, terim olarak sesin elektro manyetik dalgalar halinde gönderilmesi ve alınması anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Programa ilişkin yetki ve sorumluluğu en üst düzeyde taşıyan kişiye ise yetkili (sorumlu) yapımcı denmektedir

Yanıt Açıklaması: 70’li yılların sonuna değin, hemen hemen tüm dünyada devlet kontrolünde olan televizyon yayınlarında genellikle halkı eğitmek amaç edinilmiş; ticari bir kazanç elde edilmesine dönük yatırımlar yapılsa da televizyonculuk genellikle bir işletme olarak değil, kamusal bir yapı olarak görülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Prompter stüdyolarda genellikle haber sunucularının ya da program sırasında konuşmacıların kameraya bakarken programla ilgili metni okumasını sağlayan cihazdır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Yayıncılığı haksız amaç ve çıkarlar doğrultusunda kullanmamak radyo ve televizyon haberciliğinde mesleki etik ilkeler arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Kamera operatörü habere konu olan olayı tüm açıklığıyla, görsel bir hikaye oluşturma ve var olan durumu aktarma biçiminde stüdyodan ya da olay yerinden yönetmen ya da yapımcının öneri ve yönlendirmelerine bağlı kalarak kameraya kaydeden; izleyici üzerinde, sanki izleyici de o mekanda ve o an/zamandaymış izlenimi yaratmaya çalışan haberci kişiliktir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransızca bir sözcük olan röportaj bir gazetecinin, bilgi kaynağı olarak nitelendirilen bir konuşmacı ile yaptığı görüşmedir. Her röportaj dördüncü bir öge olarak kabul edilebilecek olan kayıt cihazı , görüşmeci,görüşülen, dinleyici ögelerini içermektedir. Doğru cevap D'dir,

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Etik kurallar daima bir kültürün dini inançlarına, sosyal kurallarına, tarihi şartlarına, ve ekonomi felsefelerine bağımlıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyo haber merkezlerinde araştırma ekibi, muhabirler, redaksiyon, kurgu, ses kayıt, arşiv gibi birimler bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları şöyle sıralamak mümkündür: Radyo haber metinleri konuşma diliyle yazılmalıdır. Metinler herkesin okuyabileceği şekilde bilgisayarda yazılmalıdır. Metin üzerinde gerekli düzeltmeler yapılabilmesi için sayfanın sağ ve sol kenarlarında, satır aralarında yeterli boşluklar bırakılmalıdır. Sayfalar numaralandırılmalıdır. Haber metnini içeren kâğıtta, yayının tarihi ve saati, ilgili spikerler ve hangi haberi kimin seslendireceği, haberle ilgili ses kaydı girecekse kaydın süresi belirtilmelidir. Haber metninin ilk ve son sözleri anlaşılır kısaltmalarla belirtilmelidir. Radyo haber metinlerinde vurgulanmak istenen yerin altı çizilmelidir. Metin içerisinde parantez kullanılmamalı, iki nokta üst üste yerine tire işareti kullanılmalıdır. Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken kurallar arasında bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kadraj: Fotoğraf makinası ya da kameranın vizöründen görünen her şeyi kapsayan görüntü çerçevesidir.

Yanıt Açıklaması: Radyo yayıncılığında en önemli bölümlerden biri programlama birimidir. Program müdürü, radyo istasyonunun yayınladığı her içerikten sorumlu olan kişidir. Bu bağlamda sunulan haber bültenlerinden ve haber programlarından da sorumlu olan kişidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Gazetecinin doğru bilgiye ve habere erişiminin hiçbir engelleme olmaksızın sağlanması ve elde ettiği bilgiyi kamuoyuna taşıyabilmesi özgürlüğüdür.

Yanıt Açıklaması: Haber yayını sırasında karakter jeneratörü (KJ) olarak bilinen cihaz vasıtasıyla her habere ait bilgilendirici alt yazı bantları, çeşitli efektler kullanılarak ekrana gelmektedir. Bu alt yazı bantları ilgi çekici tasarımları açısından da çeşitlilik gösterir. Bir haber içinde, birkaç alt yazı bantı kullanılarak habere hareket katılırken, izleyicinin ilerleyen saniyeler içinde kaybedeceği dikkati, toplanmaya çalışılır. Bir haberin içinde yer alan ayrı konuları birbirinden ayırmak için de KJ, belirgin bir ayraçtır. Bu nedenle bir haberde kaç KJ’nin yayına girdiği de hem içerik, hem de yapımcılık noktasında teknik koordinasyonu sağlamak açısından önemlidir. Ama bununla ilgili bir sayı sınırlamasından bahsedilmemektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Haberler ve haberlerle ilgili kararların çoğunu televizyon haber yapımcıları verirler. Hangi konunun haber olarak ele alınacağı, bu konuların nasıl işleneceği ve kimin bu konular üzerinde çalışacağı hakkında pek çok şey söylerler. Yayın sırasında bir şeyler yanlış gittiğinde ya da yanlış kararlar alındığında bu durumdan sorumlu tutulurlar. Herkesçe bilinen gerçek şudur ki, program başarılı giderse bundan anchor ya da muhabirler kredi toplarlar, ancak nedeni her ne olursa olsun bir şeyler yayın sırasında kötü giderse suçlanan ve bu durumdan sorumlu tutulan ilk kişi yapımcıdır” şeklinde ifade etmektedirler.