Radyo ve Televizyon Haberciliği

Yanıt Açıklaması: Tecimsel yayıncılık: Devlet tarafından değil, ticari amacı olan özel kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen yayıncılık türüdür.

Yanıt Açıklaması: Kitle iletişim araçları içinde ilk ortaya çıkan araç “Gazete”dir. Habercilik de ilk kez gazetede yapıldığı için, bu işi yapanlara Gazeteci, yaptıkları işe de Gazetecilik denilmiştir. Daha sonra bu iş kolunda birçok kişi toplanmaya başlayınca bir meslek halini almaya başlamış ve tüm zamanların en popüler mesleklerinden biri olan Gazetecilik Mesleği ortaya çıkmıştır. Gazeteler ve habercilik, 315 yıldır ticaret, siyaset, sanat, spor, kültür ve cemiyet hayatının en önemli iletişim aracı olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo ve televizyonda günün önemli gelişmelerinin belli zaman aralıklarıyla özet biçimde sunulduğu haber bültenlerine ara haber bülteni denir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: TRT’nin ilk televizyon yayını Ankara Mithatpaşa Caddesi’ndeki iki binanın bodrum katında bulunan stüdyodan 31 Ocak 1968 günü siyah beyaz olarak 19.30’da gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ünlülük: Haberin çok bilinen, çok tanınan, popüler bir konu ya da kişiye yönelik içerik taşıyor olmasıdır. Gündemdeki ünlü kişi bir siyasetçi, sanatçı, sporcu ya da iş adamı olabilir. Haber içeriği bu kişilerden birine dair bir konu özelliği taşıyorsa, bu haberle ilgilenecek kişi sayısının yüksekliği de haber değerini yükseltici bir faktör olacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Olayın kolay açıklanabilir olması.

Yanıt Açıklaması: Televizyon kanallarının yayın akış planlarındaki en önemli zaman dilimi olan prime-time kuşağında (en çok izlenen zaman dilimi) yer alan ve genellikle 40- 50 dakikalık bir süreyi kapsayan; günün ulusal ve uluslararası siyasi, ekonomik, sosyal-kültürel gelişmelerinin aktarıldığı en önemli haber bültenleri ise Ana Haber Bültenleri’dir. Prime- time kuşağındaki temel amaç, haber bülteni için ayrılmış kısıtlı süre içinde mümkün olduğunca en geniş izler kitleye ulaşmak olduğu için, ana haber bülteninde verilecek olan haberlerin gündemin en önemli gelişmeleri arasından özenle seçilmesi ve bunların çarpıcı görüntü ve metinlerle izleyiciye verilmesi gerekmektedir. Geniş kitleleri ilgilendirecek genel konular mümkün olduğunca -kısa dahi olsa- detaylarıyla ana haber bültenlerinde yer bulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Canlı yayının özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür: a) Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın canlı yayın, televizyon haberciliğinin en güçlü alanıdır. b) Televizyon haberciliğine yüksek standartlar sağlamaktadır. c) Heyecan vericidir. d) İzleyiciyi tarihe “görgü tanıklığı” etmektedir. e) Nesneldir. f) Olayları meydana geldikleri mekanda ve zamanda izleme olanağı vermektedir. g) Televizyon haberciliğinin görüntüye en fazla gereksinim duyduğu alandır. h) Pahalıdır; bu nedenle son derece önemli ve ilginç olaylar olduğunda başvurulan bir türdür. i) İzleyicileri etkilemesi açısından televizyon haberciliğine yazılı basın karşısında üstünlük sağlamaktadır. Görüldüğü üzere sadece II ve III. maddeler doğru verilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir. Türkiye’deki ilk radyo yayınını Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi gerçekleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, 1 Mayıs 1964’de, özel yasayla özerk tüzel bir kişiliğe sahip olarak kurulmuştur. 1972’deki Anayasa değişiklikleri ile kurum “tarafsız” bir kamu iktisadi kuruluş olarak tanımlanmıştır.Doğu cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir iletişim aracı olarak radyonun günlük yaşantının bir parçası haline gelmesi değişik ülkelerde birçok bilim adamının farklı teknik buluşlarının sayesinde olmuştur. Radyo tekniği ile ilgili olarak yapılan ilk teknik buluş telsizin babası olarak adlandırılan James Clerk Maxwelltarafından 1860 yılında olmuştur. Maxwell, ilk kez radyo (elektromanyetik) dalgalarının varlığını bulmuştur. Maxwel’in bu buluşu 20 yıl sonra 1885-1889 tarihleri arasında elektromanyetik dalgalara ismini veren Alman fizikçi Heinrich Hertz tarafından geliştirilmiştir. İtalyan Guglielmo Marconi, önce kısa mesafelere ses aktarımı üzerinde çalışmış, başarılı olması üzerine de uzaklık derecelerini çoğaltarak 1897 Ağustosunda İngiltere’de 55 km. kadar uzaklığa sesin ulaşımını başarmıştır (Aziz, 2013: 39). Bu tarihten sonra düzenli radyo yayınları tüm Dünyada hızla yayılmıştır. Radyo yayınlarının hızla yayılışı, alıcıların transistörlü, taşınabilir, küçük olarak yapılması da dinleyici sayısının artmasını sağlamıştır. Ses bandındaki gelişmeler; daha net bir ses alınmasını sağlayan FM bandının bulunuşu 1955’lerde stereo yayınların özellikle müzik yayınlarında kullanılışı, radyonun gelişmesinde başlıca adımlar olarak kabul edilmektedir. Ayrıca transistörün bulunuşu ve radyoların pille çalışabilme özelliklerinin keşfi de radyonun popülerleşmesini tetikleyen diğer unsurlardır

Yanıt Açıklaması: Burada şunu çok açık bir biçimde belirtmek gerekmektidir ki basın özgürlüğü halkın haber alma ve bilgilenme özgürlüğüdür. Diğer deyişle basın özgürlüğü halka ait olan bir özgürlük alanıdır.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdakilerden her biri tüm gazeteciler gibi radyo habercileri için de önemli birer kaynaktır Yerli ve yabancı tüm haber ajansları • Kurum, kuruluş ya da önemli şahsiyetlerin yaptıkları açıklamalar • Resmi ya da özel kuruluşların yaptığı basın toplantıları • Yerli ve yabancı diğer basın kuruluşları • Üniversiteler • Yabancı misyon temsilcilikleri • Devlet kurum ve kuruluşları • Elektronik ağlar • Meslektaşları • Kendi kurumundaki uzmanlar ya da haberciler • Resmi Gazete • Uzmanlar ve konuklar

Yanıt Açıklaması: Radyo zamanla önemli bir haber medyası olma işlevi yüklenmiş; diğer kitle iletişim araçlarına göre hızı, ucuzluğu, kolay ve erişilebilir olması gibi özellikleriyle ön plana çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Dünya çapında en çok bilinen haber kanallarından ikisi BBC ve CNN iken, Türkiye’de tematik haber yayını yapan ulusal haber radyolarından bazıları şunlardır: Cumhurbaşkanlığına bağlı olan TRT Radyo Haber, NTV Radyo, Habertürk Radyo, CNN Türk Radyo, Radyo Trafik’tir. Kral FM ise müzik yayınları yapan bir radyo kanalıdır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Haberin, televizyon gibi daha detaylı süreçlere ihtiyaç duymadan doğrudan ses üzerinden aktarılması, gazeteden çok daha hızlı bir şekilde iletiyi hedef kitlesine ulaştırabilmesi.

Yanıt Açıklaması: Haber programı hazırlamak uzun soluklu bir çalışma, geniş çaplı bir araştırma sürecini kapsar. Haberciliğin her alanında olduğu gibi, haber programı hazırlamak ekip çalışması, habercilik deneyimi ve zamana karşı mücadeleyi gerektirir. Programın konusu olacak habere ilişkin derinlemesine yapılacak araştırmalarla farklı ve güncel bilgilere ulaşmak, ulaşılan bu bilgileri farklı kaynaklardan doğrulatmak, haber konusunun bilirkişi ve uzmanlarından görüşler almak, gerçek kanıt ve belgelere ulaşmak, elbette bir haber programı hazırlarken üzerinde en çok zaman ve emek harcanan aşamalardır.

Yanıt Açıklaması: Televizyon için haber hazırlayan bir habercinin, aktarılan tüm haber hazırlama süreçlerine ilişkin görev ve sorumluluklarından sonra, son olarak dikkat etmesi gereken unsurları da şöyle sıralamak mümkündür: 1. Haberci, kuruluşunu temsil ettiğini unutmamalı, konuşmasına, giyimine ve davranışlarına dikkat etmelidir. Tavrı, duruşu, davranış biçimi, sorularının kalitesi, karşısındaki ile arasına saygılı bir mesafe koyması, kendisine olan saygıyı, güven ve itibarı yükseltecektir. 2. Haberi toplarken doğru ve güvenilir kaynaklara ulaşmalı, topladığı bilgileri kontrol etmelidir. Bilgilerin doğruluğunu araştırmadan haberi yazmamalıdır. 3. Özellikle televizyon kanalları herkesin fazlasıyla kendisi, kurumu ya da şirketi adına kullanmak isteyeceği, kendisini göstermek isteyeceği iletişim araçlarıdır. Herkesin ekrana çıkıp oradan kişisel ya da kurumsal reklamını yapma arzusu bulunmaktadır. Herkes kendisi ya da kurumu hakkında olumlu haberler yayınlatmak ister. Bu durumda konunun içinde bir haber değeri olup olmadığına ve konunun kamu yararı taşıyıp taşımadığına dikkat edilmelidir. 4. Televizyonda temel unsur ses ve görüntüdür. Haberi toplarken haberle ilgili ses ve görüntüler mutlaka toplanmalıdır. Bunlar hem yayın kalitesine uygun olmalıdır, hem de izleyenlere bilgi vermeli ve ilgisini çekmelidir. Bir görüntünün temizliği ve kalitesinden kastedilen, yeterince aydınlık bir ortamda çekilmiş olması, kameranın titretilmemiş olması, kameranın gerekli olan netliği sağlamış olması ve seslerin bozuk kaydedilmemiş olmasıdır. 5. Zaman çok değerlidir. Haberi toplarken hızlı davranmalıdır. 6. Haber girişi konuşma tekniğine uygun yazılmalıdır. Haberin girişi flaş giriş tekniğine uygun olmalıdır. Ayrıca renkli giriş yani hikâye girişi de ilgi çekmektedir. 7. Haber metninde gereksiz ayrıntılara yer verilmemeli, metin yazılırken noktalama işaretleri doğru kullanılmalı, devrik cümle kurulmamalıdır ki sunucu doğru aktarabilsin. 8. Haberin dili açık, anlaşılır, sade olmalıdır. Haberi oluşturan kelimeler günlük dilden seçilmeli, yabancı kökenli kelimelerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. 9. Haberler arasında bütünlüğü bozmadan geçişler yapmalı, seslendirme ve röportajlarda gereken kısaltmalar gerçekleştirmelidir. 10. Metin yazılırken sıfatlar kullanılmamalı, argo ifadelerden uzak durulmalı, kişisel duygu ve düşünceler habere yansıtmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo kanallarının yayın akış planlarındaki en önemli zaman dilimi olan prime-time kuşağında yer alan ve genellikle 10- 15 dakikalık bir süreyi kapsayan günün ulusal ve uluslararası siyasi, ekonomik, sosyal/kültürel gelişmelerinin aktarıldığı en önemli haber bültenleri Ana Haber Bültenleri’dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo spikerleri, yasal bir zorunluluk olmasa da günümüzün gerekliliği olarak donanımlı, bilgili; Üniversite eğitimi olan, yabancı dil bilgisi yetkin, radyo yayıncılığı ve habercilik eğitimi almış kişiler olmalıdır. Reklam seslendirmeleri yapan spikerlerin haber sunmaları etik değildir ve kanunen yasaktır.Radyo haberleri için kadın ya da erkek spikerlerin sesi olgun ya da tok ses olmalıdır.Çok tiz kadın ya da erkek sesi haberin ciddiyetini gölgeleyebilir ya da inandırıcılığını ortadan kaldırabilir. Radyo haber spikerlerinin televizyon spikerlerine göre avantajlarından ilki, kılık kıyafet konusunda serbest davranabilmeleri iken, ikincisi ise televizyonda olduğu gibi, radyo spikerlerinin güzel ya da yakışıklı olmalarına bakılmamasıdır.