Radyo ve Televizyon Yayıncılığı

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: Uluslararası kurumlarda yetki kargaşasının çoğalması

Yanıt Açıklaması: Devlet denetiminde yapılan yayınların siyasal iktidarlar yanlısı içerikleri, kuru, renksiz yayıncılık anlayışı gibi nedenler zamanla alternatif yayıncılık arayışlarına yol açmıştır. Üçüncü sektör ya da alternatif yayıncılık olarak anılmaya başlanmıştır.  Bu yayınlarla birlikte, kamu yayıncılığıyla devlet kontrolünde yapılan yayıncılığın farklı olduğu görülmüştür. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Teknik ve toplumsal gelişmeler ulusal sınırları çoktan geçersiz kılmıştır. Toplumsal organizasyon olarak yapılanma yayıncılığın soyut boyutlarından biri, kamusal hizmet yayıncılık çeşidi, kültürel ürünler de kamusal hizmetin içeriğidir. Vitrini radyo televizyon yayıncılığı tarafından oluşturulan günümüz medya dünyasının gündemi en fazla meşgul eden ve tartışma konusu edilen boyutu küreselleşmedir denebilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kitle iletişim araçlarının kamusal işlevlerinin tanımlanması ve bu bağlamda görevlendirilmeleri, uluslararası iletişim etkinliklerinde özgün kültürlerin korunması ve desteklenmesi gibi öneriler “haber ve bilginin serbest dolaşımı” ilkesine bağlı olarak hiçbir düzenleme ve müdahaleyi kabul etmeyen ABD ve İngiltere’nin UNESCO üyeliğinden çekilmelerine yol açmıştır. Raporun sonuçlarını ortadan kaldırmak için politik manevra olduğu da ileri sürülen ABD ve İngiltere’nin UNESCO’dan çekilmeleri MacBride raporunun kısa ömürlü olmasına yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1948 yılında icat edilen transistör: John Barden, Walter Brattain ve William Schockley tarafından icat edilmştir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: 22.11.1993 tarihinde bakanlar kurulu kararı ve 12.12.1993 tarihli Resmi Gazetede yayınlanması ile yürürlüğe giren Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi, Türkiye'nin özel radyo televizyon yayıncılığını yasal hale getireceğinin resmi ilanıdır.

Yanıt Açıklaması: Önceki düzenlemede bir gerçek veya tüzel kişinin en fazla bir televizyon ve bir radyo kuruluşu sahibi olmasına izin verilirken 6112 sayılı yasa ile yapılan yeni düzenlemede dört karasal yayın lisansına sahip olmasına izin verilmektedir. Bu yüzden B seçeneği doğru bir bilgi değildir. Diğer seçeneklerin tümü 6112 sayılı yasanın getirdiği yenilikler arasındadır.  Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmişlik düzeyindeki farklılıkların azalmasına hizmet etmesi umulan uluslararası iletişim akışının yeni sorunlara yol açtığı ve bunların düzeltilmesi gerektiği görüşünü savunanlar konuyu UNESCO’ya taşımışlardır. Doğru Cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Herkese açık yayınların yanında kablolu ağ, şifreli, isteğe bağlı ya da program başına ödeme yapılarak izlenebilen yayınlar verilen hizmetleri çoğaltan örneklerdir. Analog karasal yayın olarak bilinen eski yayın sisteminin, yerini dijital sisteme bırakmasıyla hala ilgili yasaların görünür gerekçelerinde bulunsa da frekans kıtlığı tarihe karışmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bilgilendirme ve haber sağlamaya yönelik hizmetleri anlatır. Medya, ekonomi, borsa ve trafik raporları, hava koşulları ya da askeri tehlikelere karşı uyarı görevini yerine getirerek gerek toplum, gerekse bireylerin hazırlıklı olmalarına fırsat yaratır. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de radyo yayıncılığının başlangıç tarihi olarak 08.09.1926 tarihli bir sözleşme gösterilir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon izleyici kitlesinin ekran başında toplanarak en yoğun oldukları ve henüz uyumadıkları saatler olarak da belirlenen saat dilimi 20:00 ve 23:00'dır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Birliği’ne tam üyelik hedefini bir devlet politikası olarak benimsemiş bulunan ülkemiz yönetimleri, birlikle bütünleşmeyi sağlamak üzere “uyum yasaları” olarak bilinen yasal düzenlemeler ve mevcut yasalarda değişiklikler yapmışlardır.  4756 sayılı yasanın bazı hükümleri de bu kapsam içinde değerlendirilebilir. Örneğin; 3984 sayılı radyo televizyon kanununda yeniden iletimi yasaklayan düzenleme 4756 sayılı yasa ile değiştirilmiş ve yeniden iletim serbest bırakılmıştır. Bu yüzden doğru cevap A seçeneğidir. Diğer seçenekler uyum yasalarının getirdiği düzenlemeler arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: 6112 sayılı kanunda; altyapı işletmecisi, mültipleks işletmecisi, platform işletmecisi, verici tesis ve işletim şirketi , medya hizmet sağlayıcı, isteğe bağlı yayın hizmeti gibi radyo televizyon yayınlarının yeni tekniklerle iletimine ilişkin tanımlar yer almaktadır. Yayın dili; 3984 sayılı kanunda Türkçe iken, 6112 sayılı kanunda Üst Kurul tarafından çıkarılacak ilgili yönetmelik çerçevesinde serbest bırakılmıştır. Haber sunumlarında etkiyi artırmaya yönelik olarak kullanılan haberle ilgisiz efekt ve seslerin kullanımı yasaklanmıştır. Kamuoyu için büyük önem taşıyan olayların şifresiz ve ücretsiz yayın yapan kanallarca kamuoyuna duyurulması güvence altına alınmıştır. 6112 sayılı kanun ile bir gerçek veya tüzel kişinin yayın kuruluşları sahiplik sınırı yıllık ticari iletişim geliri ile sınırlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Marconi laboratuvarında Hertz'in keşfettiği radyo dalgalarının daha uzaklara nasıl iletilebileceğini araştırmıştır. İngiltere sahillerinden Kanada sahillerine radyo dalgalarını iletmeyi başarır. Mors alfabesini kullanarak radyo dalgaları ile telsiz telgrafı gerçekleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Alternatörü sesi radyo dalgalarına bindirerek iletmeyi sağlayan teyp bandı plastik zemin üzerine manyetik ses kaydının gerçekleştiren icat, doğrudan uydu yayıncılığı ise yalnızca bir kamera ve uyduya yayını gönderecek mobil vericinin yeterli olduğu sistemdir. Radyo alıcı cihazlarının boyutlarının küçülmesini, radyonun taşınabilir olmasını ve alıcının kişiselleşmesi gibi önemli sonuçlar doğuran icat transistör’tür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ulusal Video, Türkiye'de ilk özel TV stüdyosunu kurmuş, önce video sektörü ve TRT için üretim yapmış, özel televizyonların yayına başlamasından sonra pek çok kanalla yoğun iş birliği yaparak günümüze değin varlığını sürdürmüştür. Uğur Dündar ile birlikte hazırlanan "Hodri Meydan" adlı haber araştırma programı, "Bir Başka Gece" adlı müzik eğlence programı Ulusal Video'nun TRT için hazırladığı ve halen hatırlanan programlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası iletişim sorunlarının tespiti ve çözümü yönünde, bu kurumun çatısı altında sürdürülen çalışmalar 1980 yılında UNESCO genel kuruluna sunulup kabul edilen bir raporla sonuçlanmıştır. Komisyon başkanının adından esinlenilerek MacBride raporu adıyla anılan bu çalışma “haber ve bilginin serbest dolaşımı” ilkesini kabul ettirmek için yıllar boyu mücadele vermiş ABD ve İngiltere gibi ülkelerin şiddetli tepkisini çekmiştir. Rapor önce iletişim alanının çerçevesini çizmekte, ardından uluslararası iletişimi ilgilendiren boyutlar temelinde sorunları tespit etmektedir. Son bölümünde tespit ettiği sorunlara çözüm önerileri sunmakta ve devletler düzeyinde işbirliğinin gereğine vurgu yapmaktadır (MacBride vd.,1993:283-303) . Kitle iletişim araçlarının kamusal işlevlerinin tanımlanması ve bu bağlamda görevlendirilmeleri, uluslararası iletişim etkinliklerinde özgün kültürlerin korunması ve desteklenmesi gibi öneriler “haber ve bilginin serbest dolaşımı” ilkesine bağlı olarak hiçbir düzenleme ve müdahaleyi kabul etmeyen ABD ve İngiltere’nin UNESCO üyeliğinden çekilmelerine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere’de, Rupert Murdoch’un sahibi olduğu “Sky Channel” adında yeni bir uydu TV kanalı açıldı. Tam Manş Denizi’nin tepesinde duruyor. Tüm Avrupa toplumlarına aynı anda sesleniyor. Bu kanal yayına başlarken, toplumumuzdaki tüm daha eski iletişim modelleri bir tarafa atılıyordu. BBC nosyonu, kamu hizmeti anlayışı nosyonu, bir anda tarihe aykırı hale geliverdi. Murdoch’un 1989 yılında kurduğu bu kanal İngiliz kamu kuruluşu olarak kurulan İngiliz Uydu Yayın (BSB / British Satellite Broadcast) şirketine ortak olmak istemiş, ancak o dönemde bu teklif reddedilmiştir. Bunun üzerine Murdoch BSB ile sert bir rekabete girmiş bu rekabetten her iki taraf da ciddi mali kayıplara uğramıştır. Sonunda BSB’nin direnci kırılmış, 1990 yılında Murdoch ile yarı yarıya ortak olmak zorunda kalmıştır. Üstelik bu birleşme İngiltere’de yürürlükte bulunan gazete sahiplerinin görsel işitsel yayın kuruluşlarında %20’den fazla hisse sahibi olamayacakları hükmünü de ihlal ederek gerçekleştirilmiştir. Doğru cevap A’dır.