Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Yapım öncesi süreçte önce fikirler belirlenir ve bir konu üzerinde odaklanılır. Oluşturulan fikir önce basit sinopsis haline getirilir daha sonra ise geliştirme senaryosu olarak da tanımlanan tretmana dönüştürülür.

Yanıt Açıklaması: Yorum Programları; kamuoyunun bir kesimini ya da tümünü ilgilendiren yerel, ulusal ya da dünya çapında bir olayı, konuyu ya da gelişmeyi çeşitli yönleriyle ve öznel bir bakış açısıyla değerlendiren program türüdür.

Yanıt Açıklaması: Televizyonda yayınlanan reklam türleri: kuşak reklamlar, özel tanıtıcı reklam programları ve spot reklamlar, doğrudan satış reklamlar, çerçeve, logo, altyazı, bant reklamlar, sanal reklam ve program desteklemesi olarak sınıflandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ekran ya da beyaz perdedeki görüntünün düzenlenmesinde yönlendirilebilecek ikinci öğe çekim ölçeğidir. Çekim ölçeği, izleyicinin nesnelere ne kadar yakından ya da uzaktan baktığıyla ilgilidir. Ve nesnelerin görüntüde ne kadar yer kaplayacağını belirler. Yönetmen, izleyicinin görüntüdeki nesneye olan mesafesini çekim ölçeği ile belirler.

Yanıt Açıklaması: Televizyonda yayınlanan eğitim programları; çocuk programları, örgün eğitim programları, yaygın eğitim programları, eğitim spotları, bilgi-beceri programları, sağlık programları ve gençlik programları alt türleri şeklinde sınıflandırılabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Her yönetmen yüksek bütçeler ile çalışmayı arzu eder. Bu durum çoğunlukla yapımcı ile yönetmeni karşı karşıya getirir. Yapımcı için başarı, filmin mümkün olduğunca düşük bütçelere üretilebilmesini sağlamaktır. Yönetmen ise; yüksek bütçeli bir yapımın olanakları doğrultusunda çalışmayı arzu eder. Yönetmen ve yapımcının bir noktada uzlaşması gerektiği bir durum ortaya çıkar. Bu noktada genellikle son sözü yapımcı söyler. Yönetmen var olan bütçe sınırlılıkları içinde çalışmayı çoğunlukla kabul eder. Yapılan sözleşmelerde de bu sınırlılıklar genel hatlarıyla belirlenir ve bu genel hatlar en fazla %10 oranında aşılabilir.

Yanıt Açıklaması: Yapım yardımcısı; çekimlerin güncellenmesi ve senaryoya uyumunu kontrol eder ve sürekliliğin sağlanması için notlar alır. Gerektiği durumlarda program metnindeki değişiklikleri not alır, zaman kodlarını tutar. Kullanılacak tüm yazılı materyallerin ilgili kişilere ulaşmasını sağlar ve kaydedilmiş tüm görüntü ve sesleri muhafaza eder. Gerektiğinde yapım diyaloglarını takip eder, çekimde olan değişiklikleri not eder. Yönetmene ve uygulayıcı yapımcıya karşı sorumludur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Uygulayıcı yapımcı, yapım sürecindeki tüm lojistik, yasal ve finansal konulardan sorumlu olan ve yapım süreci boyunca tüm harcamalardan sorumlu ve yetkili olan kişidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Zamandizinsel tasarım yaklaşımında, soruda olduğu gibi, konu geçmiş zamandan başlayarak anlatılır ve günümüze dek getirilir. Kimi zaman bunun tersi de mümkündür. Konu, günümüzdeki durumuyla anlatılıp geçmişe doğru gidilebilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Teknik yönetmen, stüdyodaki tüm elektronik cihazların yayına ya da çekime hazırlanmasını sağlar ve çekimler boyunca tüm donanımın doğru işlemesi için çalışır. Stüdyodaki tüm sistemden sorumludur, sistemde meydana gelecek arızalar onun denetiminde giderilir. Teknik yönetmenin haberi olmadan stüdyo donanım ayarlarında, yerlerinde değişiklik yapılamaz. Buradaki ana çeldirici elektrik teknisyeni seçeneğidir. Elektrik Teknisyeni, setteki tüm elektrik sisteminden sorumludur. Elektrik ile çalışan tüm cihazların verimli olarak kullanılabilmesini sağlar. Elektrik olmayan alanlara elektrik taşımaya çalışır. Bu nedenle doğru cevap "A" seçeneği, yani teknik yönetmendir.

Yanıt Açıklaması: Eğlendirirken bilgilendirmeyi amaçlayan programlardır. Öncelikli amacı bilgilendirmek olan bu programlarda bilgiyi eğlence unsurlarını kullanarak aktarmak amaçlanır. Televizyon yayınlarında diğer türlerin biçimsel özelliklerinden yararlanan Bilgilendiren/eğlendiren program türünün alt sınıflarında, kuşak programlar, yaşam tarzı ve eğilimleri ile ilgili programlar ve yarı belgesel gibi alt sınıfları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir radyo muhabiri, olay yerinden anında, hızlı bir şekilde yayın gerçekleştirebilir. Bunu yaparken de, radyo aracılığıyla görseller aktarılması mümkün olmadığından, radyo programı için haberle ilişkili fotoğraflar çekmesi ya da görsel hazırlaması beklenmez.

Yanıt Açıklaması: Dünyada radyo yayıncılığı ilk defa Büyük Britanya’da başlamıştır

Yanıt Açıklaması: Halk dilinde "anten yayını" olarak bilinen karasal yayın, devletlerin tahsis ettikleri elektromanyetik dalga spektrumunda kanalların programlarını yayınlamalarına izin vermektedir ve ücretsizdir. Veri ve ek yayın hizmetleri, kanal ve programlardan bağımsız hizmetler için kullanılırken uydu sınırlı sayıda ücretsiz erişime izin vermektedir. Kablolu televizyon yayınları ise abonelik gerektirmekte ve ücretli olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Radyo istasyonları hedef dinleyicilerinin gün ve hafta içindeki dinleme alışkanlıklarını belirledikten sonra bütün programların günlük ve haftalık akış içindeki yerlerini planlar. Yayın akışının bu şekilde planlanmasına “ardışık programlama” denir. Böylece dinleyiciler hangi programın ne zaman yayınlanacağını bilirler.

Yanıt Açıklaması: Haber Belgesel Programları: Günümüzde haber programları başlığı altında tanımlanan haber belgesel örnekleri daha çok televizyon program türleri içerisinde yer almaktadır. Radyoda haber belgeseli yoğun bir araştırmayı ve ekip çalışmasını gerektirmektedir. Belgesel, konusunu gerçek olaylardan, kişilerden veya doğadan alabilmektedir. Radyo haber belgeselinde derinlemesine bir araştırma yöntemiyle programa konu olan olay ya da olgu araştırılmalıdır. Belgesele konu olan olayın kendi doğal ortamında ya da akışı içinde kaydedilmesi doğru bir yol olabileceği gibi gerçeğe en yakın biçimde kurulmuş düzenlemeler ile de dinleyiciye aktarılması mümkün olabilmektedir. Diğer haber program türlerinde olduğu gibi, konuya ilişkin farklı bakış açılarına, karşıt görüşlere yer verilmelidir. Radyo haber belgesellerini hazırlarken, arşiv bant ses kayıtlarına, röportajlara ve uzman görüşlerine yer verilmesi, ikna ediciliği arttırmak ve gerçekçilik açısından son derece önemlidir. Programda anlatılan sosyal ve toplumsal olaylar belirli bir tarihsel süreçle dinleyiciye aktarılmalıdır. Dinleyicinin hayal gücünü kullanabilmesi için sözün yanında radyonun önemli diğer unsurlarından müzik ve efektten de yararlanılmalıdır. Magazin Programları: Magazin programlarında birbirinden farklı konular programın içeriğini oluşturmaktadır. Moda, sanat, spor, bilim ve benzeri çok çeşitli konular aynı programın içinde yer alabilir. Müzik Programları: İşitsel bir araç olan radyoda, ses ve müzik temel ögelerdir. Türkiye'de özel radyoculukla birlikte müzik programları tanımı da değişmiştir. Müzik ile ilgili bilinç oluşturmak ve müziği kaynaklandığı kültür ile birlikte aktarma amacı taşıyan ağırlıklı unsuru müzik olan program türüdür. Drama Programları: Radyo oyunları edebi bir metin türü olarak nitelendirilebilir. Radyo oyunları, dinleyicinin hayal gücüne seslenerek ve dinlediklerini zihninde canlandırmasına olanak sağlar. Radyonun bu özelliğini en iyi ortaya çıkaran program türü ise radyo oyunlarıdır. Radyo oyunları, karşılıklı konuşmalara dayalı, radyo ve televizyon diline uygun bir biçimde ya orijinal bir metne ya da edebi bir esere dayalı olarak hazırlanmış seri, dizi, tek oyun ya da dramatik belgesel biçimleri ile oluşturulmuş programlar olarak tanımlanmaktadır. Eğitim Programları:Toplumu oluşturan fertlerin sosyal ve kültürel olarak gelişmesine katkıda bulunan programlardır. Dinleyicilerin sosyal, kültürel, ekonomik ve hukuki gelişmeler hakkında bilgi ve kültür düzeyinin yükseltilmesini amaçlar.

Yanıt Açıklaması: Özel röportajlar; aktüalite, siyaset, ekonomi, sosyal yaşam gibi konularda ya da gündemde öne çıkan kişilikler, ülke ve dünya gündemini ilgilendiren olaylar hakkında konunun ilgilisi, uzmanı ya da olayın içinden biri ile yapılan röportajlardır. Sinema ve televizyon oyuncuları ile siyasetçilerle, futbolcularla yapılan röportajlar bunlara örnek verilebilir

Yanıt Açıklaması: Röportaj Sırasında Yapılması Gerekenler; Hazırlanarak gelmelisiniz. Konuyu ve konuğu araştırmalısınız. Geçici bir soru listesi hazırlamalısınız. Dinleyici kitlesini tanımalısınız. Konuğun tepkilerini değerlendirmelisiniz. Sıcak ve samimi olmalısınız. Giriş anonsunu, çıkış anonsunu ve ilk soruyu belirlemelisiniz. Açık uçlu sorular sormalısınız. Konuğun sözünü kesmek için izin istemelisiniz.Röportajın kontrolünü sağlamalısınız. Tarafsız olmalısınız. Yasal sınırları bilmelisiniz. Etik kurallara uymalısınız. Konuşmacıya konuyla ilgili temel kavramları açıklatmalısınız. ?Bir seferde birden fazla soru sormak, kişisel fikrinizi söylemek ve konuşmayı yönlendirmek röportaj sırasında yapılmaması gerekenlerdendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sert damak, diş eti ve dişler durgun ses organlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyo istasyonları u lusal, bölgesel, yerel ve uluslararası olmak üzere dörde ayrılır.