Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir. İlgisiz işlev denir.

Yanıt Açıklaması: Esneklik: Programcı esnek olmalıdır. Programcının kendine ait ilkelerinin olması elbette gerekli ve önemlidir. Ancak bunun yanında programcı gerektiği durumlarda kendi ilkelerinden ödün vermeden esnek davranabilmelidir. Katı kuralları olan, kendi düşüncelerini hiç bir biçimde değiştirmeye yanaşmayan programcılarının başarılı olması zordur. Tasarlanan bir programda, gerek programcının meslek çevresinden, gerekse seslendiği izleyici kitlesinden gelen eleştiri ya da değişiklik önerilerini dikkate almayan programcı, bir süre sonra hem yalnız kalacak, hem de programlarındaki beklenen etki görülmeyecektir. Programcının esnek olması, yeni düşüncelere, yöntem ve tekniklere açık olması, gerektiğinde bunlara uymasını sağlar. Özellikle, deneyimli programcıların, “en iyisini ben bilirim” düşüncesinden arınmaları, yayıncılıkta gelişen program kalıpları, yapım biçimleri ve teknolojik araç gereçlerin kullanmasına uyum göstermeleri gerekir. Günümüzde, özellikle yayıncılıkta on yıl önce kullanılan bir teknik eskimekte ve terk edilmektedir. Yeni buluşların daha ilgi çekici, daha işlevsel olduğu durumlarda bunların kullanılmaları gerekir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo

Yanıt Açıklaması: Eğitim, öğretim ve belirli becerileri geliştirmeye yönelik programlar, eğitim programları olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sadece radyo ve televizyon stüdyolarında değil, mikrofonlar, gündelik yaşamın elektronik parçası olarak yer bulunmaktadır. İnsanlar, bilgisayarlarda çevrim içi iletişimin vaz geçilmez bir elemanı olan mikrofonu, farkında olmaksızın, cep telefonlarında ve sabit telefonlarda sıklıkla kullanmaktadır. Ancak daha profesyonel ortamlardaki mikrofonlar, aynı temel ilkeler üzerinde çalışsa da, donanımsal önemli farklılıklar gösterir. Havadaki titreşim sonucu ortaya çıkan ses, dalgalar halinde yayılır. Mikrofonlar, ses dalgalarının hareketini elektrik enerjisine dönüştürür ve bir kablo aracılığı ile ses masasına gönderir. İyi bir mikrofon, hareket enerjisini, elektrik enerjisine dönüştürme işini en iyi şekilde gerçekleştirir; çok küçük seslere duyarlıdır. Programcının sesi ne kadar nitelikli ve güçlü bir ses olursa olsun mikrofonun kalitesi yayını büyük ölçüde etkiler. Yaka mikrofonlarından, büyük konser kayıtlarının yapıldığı mikrofonlara kadar mikrofonların pek çok farklı model ve türleri vardır. Mikrofon türleri kullanım alanlarına göre seçilir. Radyo yayıncılığında kullanılan mikrofonlar, yapılarına, ses alma yönlerine ve etki alanlarına göre olmak üzere, üç ayrı gruba ayrılarak incelenebilir: Yapılarına göre mikrofonlar, yönelme karakteristiklerine göre mikrofonlar, etki alanına göre mikrofonlar. Yapılarına göre mikrofonlar, enerjinin hangi yönden değiştiğine bağlı olarak sınıflanabilir. Bunlar dinamik (dynamic), kondansatör (condenser) ve elektrostatik (electret) mikrofonlardır.

Yanıt Açıklaması: Programcının, ses teknisyeninin, müzik direktörünün, spikerin ve haber muhabirlerinin bir arada çalışması ile radyo programları dinleyici ile buluşur. Programcı aynı zamanda bir ses teknisyeni olmak zorunda değildir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Sokak röportajı; bir olayla ilgili kamuoyunun düşüncelerini yansıtmak için yapılan röportajlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tasarımın temel öğeleri; • Programın konusu • Programın amacı • Programın gerekçesi • Programın hedef kitlesi • Programın süresi • Programın bütçesidir. Buna göre, programın sunuş biçimi temel öğelerden olmadığı için, doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ticari radyolar: Ticari radyo modeli, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde geliştirilmiştir. Özel girişim tarafından kurulan ve yönetilen radyolardır. Birer işletme olan, özel radyoların öncelikli amacı, kâr elde etmektir. Ticari radyolar, gelirini reklam ve sponsorluktan elde ederler. Temelde bu iki ayrım radyoların yayın amaçlarını belirlemek üzere kullanılmaktadır. Bu iki temel ayrımın dışında görev alan mesleki kişilikler ve görevlerinin tanımlanması radyo programlarının anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.

Yanıt Açıklaması: Bir televizyon programı ne uzunlukta olmalıdır? Bu sorunun bir tek doğru yanıtı yoktur. İzleyicinin dikkatini toplama süresi göz önünde bulundurularak 20 dakikanın ideal olduğu düşünülür. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Yayın aşaması program yapımının sona ermesi, gerekli denetiminin yapılmasından sonra, yapımcının, program bandının içine tanıtma formunu da, koyarak yayınla ilgili görevliye program bandını teslim etmesi aşamasıdır. Yayın aşamasında programcının, programla ilgili olarak yapacağı bir sorumluluğu yoktur. Program bandının içerisine konulan tanıtma fişinde programın adı, yayın tarihi, yayın saati, yayın süresi, yayın postası, bant numarası ve programcının adı ve soyadı bulunur. Yayın sonrasında yayın şefi program bandını, saklanmak üzere, arşive gönderir. Yayın aşamasında belirtilmesi gereken husus, her program bandının bu aşamalardan geçerek yayın aşamasına gelmediğidir. Canlı yayınlarda yayın, aşaması, diğer seslendirme, kurgu, zamanlama hatta denetim aşamalarından tüm koşulları ile geçmeden gelinen bir aşamadır.

Yanıt Açıklaması: Radyo yayıncılığında program türleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir; haber ve haber programları, magazin programları, müzik programları, drama programları, eğitim programları, spor programları, tanıtım ve reklamlar ve “Bizi arayın” programları. Reality Show programları bu sınıflandırmaya dahil değildir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Teknoloji sayesinde radyo için yapılan röportajlar sadece stüdyoda yapılmak zorunda değildir. Çok gelişmiş ses kayıt cihazları ve kurgu programları stüdyo dışında da yapılan röportajları yayının kalitesini bozmadan yapılmasına olanak sağlamaktadır. Konukların stüdyoya gelemedikleri durumlarda bu yönteme başvurulur. Kimi zaman konuğun kendi doğal ortamından seslerin de konuyu canlandırması ve renkli kılması düşünüldüğünde kişiler ile kendi ortamlarında röportajlar yapmak daha da anlamlı olmaktadır. Bu gibi durumlarda yapılan röportajlara mekân röportajları denir

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de radyoculuk; İngiltere, Fransa ve Almanya örneğinde olduğu gibi özel şirket elinde kurulup işletilmiş, ilk yayın ise 6 Mayıs 1927’de gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon programlarının üretildiği mekanları gerçek mekanlar ve kurmaca mekanlar olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gerçek mekanlar; şehir içinde önemli bir mekan, turistik bir alan, programın içeriği ile ilgili herhangi bir ortam olabilir. Gerçek mekanlarda çalışabilmek için; mekan sahibinden, yöneticisinden ya da söz sahibi olan kişi ya da kurumdan izin almak gerekmektedir. Bu tür mekanlara insanların giriş çıkışları kontrol edilemez, bu tür mekanların ses izolasyonları yoktur ve sürekli özel ses donanımları ile çalışmayı gerektirir. Yine kamusal alanlarda ışığı kontrol etmek neredeyse imkansızdır; ancak bazı reflektörler ve kısıtlı aydınlatma olanakları kullanılabilir. Televizyon yapımları için kullanılan kurmaca mekanlar ise; televizyon stüdyoları, dizi setleri, reklam setleri ve benzeri kontrollü mekanlar olarak sıralanabilir. Bu mekanlar, yaşanmak için tasarlanmış mekanlar değil; bizzat programlar için tasarlanmış mekanlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo programı genel olarak yapılan işlerin farklılaştığı on iki aşamada gerçekleşir. Bunlar konu bulma, ön araştırma, öneri formu hazırlama, araştırma ve planlama, metin yazma, deneme, seslendirme, kurgu, zamanlama, denetleme, yayın ve yayın sonrası değerlendirme aşamalarıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ana haber bülteni başta olmak üzere konusu haber olan bütün programları kapsar. Haber programlarının amacı izleyiciyi dünyada ve toplumda ortaya çıkan olaylardan, gelişmelerden, toplumu ilgilendirecek, haber değeri taşıyan her tür olaydan haberdar etmektir. Haber programlarının gerekçesi, insanların yakın ve uzak çevrelerinde olan biteni, yönetimlerin aldıkları kararları, yaşam biçimleri ve sorunlarıyla ilgili gelişmeleri bilme ihtiyacı duymalarıdır. Hedef kitle ise, aktarılacak haberleri bilme ihtiyacını duyacak, belli bir bölgede, toplumda yaşayan insan topluluklarıdır. Genel izleyici terimi, en çok haber programları için geçerli olan bir hedef kitleyi tanımlar. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Açıklayıcı röportaj

Yanıt Açıklaması: İyi bir sunucu aynı zamanda otoriter olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorular konuğa önceden kesinlikle verilmemelidir. Aksi durumda söyleşi doğallıktan uzak olur. Doğru cevap D' dir.