Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Radyolarda canlı yayınlar sırasında toplum yapısına uygun olmayan yapıda fikir beyan etmek isteyen kişiler yayın geciktirme denetimi ile denetlenebilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Radyo ve Televizyon Yayınlarının Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun ile Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesinde öngörülen hükümler çerçevesinde yayın kuruluşlarının uyması gereken yayın esas ve usullerini belirler. Türkiye için program türlerine ilişkin sınıflandırmayı Yönetmeliğe göre yapılan tanımlar çerçevesinde Radyo televizyon yayınlarını düzenlemek ve denetlemekle görevli özerk bir kuruluş olan Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) İzleme ve Değerlendirme Merkezi Başkanlığı yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Haber Programları: Ana haber bülteni başta olmak üzere konusu haber olan bütün programları kapsar. Haber programlarının amacı izleyiciyi dünyada ve toplumda ortaya çıkan olaylardan, gelişmelerden, toplumu ilgilendirecek, haber değeri taşıyan her tür olaydan haberdar etmektir. Haber programlarının gerekçesi, insanların yakın ve uzak çevrelerinde olan biteni, yönetimlerin aldıkları kararları, yaşam biçimleri ve sorunlarıyla ilgili gelişmeleri bilme ihtiyacı duymalarıdır. Hedef kitle ise, aktarılacak haberleri bilme ihtiyacını duyacak, belli bir bölgede, toplumda yaşayan insan topluluklarıdır. Genel izleyici terimi, en çok haber programları için geçerli olan bir hedef kitleyi tanımlar. Doğru cevap B' dir.

Yanıt Açıklaması: Stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesini içerir ve yönetmenin yapım öncesinde yapması gereken işlerden biri stüdyo planını tasarlamaktır. Yani I. ifade doğrudur. Çekim planlamasının her aşamasında (dekor, ışık, kamera konum ve hareketleri vb.) kamera önündeki kişilerin hareketleri önemlidir ve göz önüne alınarak planlama yapılmalıdır. Buna göre II. ifade olan "Kişilerin hareketleri dekor tasarımında göz ardı edilir" yanlıştır. III. ifadede yer alan " İki kişi 90 derece konumlandırıldığında aksiyon çizgisi bakış açısı doğrultusunda gelişir" bilgisi, doğru bir ifadedir. Bu koşulda sorunun doğru yanıtı "I ve III", yani "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kültür ve sanat programları özel radyolarda sıkça görülmeyen radyo program türlerinden biridir. Kültür ve sanat programlarının amacını, “Kültürel değerleri aktarmak, tüm dünyadaki kültürlerin tanınmasını sağlamak, bireyi çağdaş kültürel birikimlerle donatmak” olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Muhabbet Kralı eğlence programlarına bir örnek olarak gösterilebilir.

Yanıt Açıklaması: Gerekçe ile amaç birbirinden farklıdır. Programın gerekçesini hazırlarken dikkat edilmesi gereken konulardan biri de gerekçe ile amacı karıştırmamaktır. Televizyon programının gerekçesi, o programı yapma nedenidir. Konunun önemi, önceliği, yaygınlığı, gözden kaçan sorunları ortaya çıkarma gereği gibi pek çok neden programın gerekçesi olabilir. İzleyici açısından hiçbir anlamı, önemi olmayan bir program yapmak emek ve zaman kaybıdır. Programın gerekçesini hazırlarken dikkat edilmesi gereken konulardan biri de gerekçeyi amaç ile karıştırmamaktır. Amaç, programla elde edilmek istenen sonuçtur. Bir televizyon programı izleyiciye bilgi verebilir. Bir konuya ilişkin tutumu hatta davranışlarını değiştirebilir. Bir program yalnızca bilgi vermek amacı için de yapılabilir. Programcı, konunun, izleyicinin özelliklerine, ele aldığı meselenin önemine ya da konunun insan ve toplum hayatını etkilemesi açısından olası sonuçlarına göre bir tasarım yapar ve amacını belirler. Televizyon programının anlatım olanakları göz önüne alındığında amacı belirlerken hayalci davranmamak, gerçekçi bir amaçla yola çıkmak gerekir. Programcı amacını belirlerken belirli bir mantık ve saygı çerçevesinde davranmalı, amacını ulaşabilir hedeflere göre oluşturmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Tematik işlev belirli olaylar, olgular ya da durumlar karşısında yorum yapan, belirli bir bakış açısı getiren, ne gördüğümüzden çok ne anlatmak istediği üzerine yoğunlaşan işlevsel özelliktir.

Yanıt Açıklaması: Programın senaryosu programın kağıt üzerinde bitirilmiş halidir. Senaryo yazılırken programın neyi, nasıl söyleyeceği ortaya çıkar; düşünceler amaca uygun bir mantık içinde düzenlenir. Konu belirli bir düşünce sırasıyla anlatılır. Bu düzenlemede kullanılabilecek yaklaşımlar şöyledir: Özelden genele yaklaşımı, Genelden özele yaklaşımı, Neden-sonuç yaklaşımı, Zaman dizinsel yaklaşım, Kategori yaklaşımı, Sorun-çözüm yaklaşımı, Sav-karşıt sav yaklaşımı.

Yanıt Açıklaması: Görüntüde yer alan nesnelerin ya da görsel öğelerin birbirleri ile ilişkisi

Yanıt Açıklaması: "Dil kullanımında dikkat edilecek en önemli unsur hedef kitle olmalıdır. Aynı anda hem çok eğitimli bir gruba hem de hiç eğitim almamış bir gruba seslenme olasılığı da göz önünde bulundurulmalıdır." Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Resmilik bir olaya haber değeri katkısı sağlamaz.

Yanıt Açıklaması: Sinematografi ya da televizyonun anlatım öğeleri yazılı metinlerin görsel işitsel anlatımları dönüştürülmesi ve bu anlatımlarla belirli işlevlerin yerine getirilmesi anlamına gelir. Anlatımın işlevleri altı maddede sıralanmaktadır. Bunlar;(a) gerçekçi işlev, (b) dramatik işlev, (c) tematik işlev, (d) lirik işlev, (e) güldürü işlevi ve  (f) ilgisiz, tasarlanmamış ve olmayan işlevdir. Dramatik işlev; kişilerin çatışmalar karşısında nasıl hareket ettikleri, ilişkilerini nasıl düzenledikleri, istek ve taleplerini nasıl yapılandırdıkları ve seçimlerini nasıl yaptıkları ile ilişkilidir, izleyiciye kurmaca bir dünya sunar.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yapımları, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlü olmakla birlikte “oyalama”, televizyonun işlevlerinden biri olmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sinematografik anlatımın işlevleri şunlardır: • Gerçekçi işlev • Dramatik işlev • Tematik işlev • Lirik işlev • Güldürü işlevi • İlgisiz, tasarlanmamış ve olmayan işlev Ticari işlev bu listede yer almadığı için, doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Radyo haberini özellikleri şu şekilde sınıflandırılabilir: • Radyonun haber dili sade olmalıdır. Radyo anlık bir kitle iletişim aracıdır. Sesin ve dalgaların hızı ile görüntü ve matbaa teknolojisi yarışamaz. • Radyo haberi, esnektir. Değişikliler ve gelişmeler aynı gün içerisinde anında yapılabilir. • Radyo haberi, canlıdır. Teknoloji ve dekor gerektirmez. • Radyo haberi, değişim içerisindedir. Sürekli hareket halinde olmak radyo haberinin görevidir. • Radyo haberi, etkileşim içerisindedir. Sözcükler dinleyicinin kendi imgelem gücüne göre biçimlenir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ana fikir, ana başlıklar ve alt başlıklar belirlendikten sonra programın amacı, hedef kitlesi ve süresi göz önünde bulundurularak tasarım çalışmasına başlanır. Taslak hazırlamak, yalnızca programda aktarılacak düşünceleri düzenlemektir. Bu düşüncelerin nasıl, hangi sırayla aktarılacağı, programın yapısı tasarım aşamasında belirlenir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde pek çok yayın kuruluşu izleyicinin ilgisini çekecek, hem eğlendiren hem de öğreten programlar biçiminde tasarlanmış programları yayınlamayı tercih etmektedir. Bu eğilim, “edutainment” denilen bir kavramın ortaya çıkmasına neden olmuştur. İngilizce education (eğitim) ve entertainment (eğlence) sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulan bu kavram eğlenceli eğitimin yaygınlaştığını ortaya koymaktadır.