Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Kültür: Programcı, yeterli kültürel birikime sahip olmalıdır. Programcı dünya ve toplum hakkında bilgi sahibi olmalı, kendini sürekli geliştirmeli, güncel sorunları öğrenmelidir. Siyaset bilimi, sosyoloji, felsefe ve sanatın farklı dalları hakkında bilgi birikimine sahip olmalıdır. Programcı sosyal bilim alanında eğitim almamış olabilir. Ancak programcılık sorumluluğunu üstlendikten sonra, başarılı programlar üretebilmek için kendisindeki bu eksiklikleri gidermeli; sürekli bilgisini yenilemelidir. Ayrıca yaşadığı toplumu anlayabilmek ve tanımak için programcı, toplumsal çalışmalara katılmalı ve özellikle kitle iletişim araçlarını sürekli izlemeli; günlük gazete ve dergilerden başlayarak radyo, televizyon yayınlarını sürekli takip etmelidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Magazin programları, blok eğlence programları, dramatik ögeler içeren eğlence programları, yarışmalar, gösteriler ve talk showlarla birlikte eğlence programları kapsamında değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Yerel radyolar ticari gelirine göre değil,kapsadığı alan olarak ele alınan radyo türüdür. Doğru yanıt: C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal, bölgesel, yerel ve uluslararası olmak üzere radyo istasyonları dörde ayrılmaktadır. Mahalli radyo istasyonu olmadığı için doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Deneme aşaması metnin yazılmasından sonra ve seslendirme aşamasına geçmeden, yazılan metnin gözden geçirilmesi ve okunması aşamasıdır. Bu aşamada programcı programın süresini önerirken süreyi belirler, müzik kullanılacaksa müziği bulunup dinler, efektlerin amaca uygun olup olmadığını kontrol eder.

Yanıt Açıklaması: Özelden genele yaklaşımı, bir konuyu belirli bir örnek, kişi, mekan ya da durumla anlatmaya başlayıp daha geniş bir çerçeveye doğru genişletmektir.

Yanıt Açıklaması: Ulusal Radyo İstasyonları: Ülkenin tamamında dinlenebilen radyolardır.

Yanıt Açıklaması: Kurmaca olmayan televizyon programının tasarım çalışması eğitim, kültür, belgesel gibi program türlerine kolaylıkla uygulanabilir bir çalışmadır. Üç aşamadan oluşur: Araştırma Taslak Hazırlama Tasarım Doğru cevap B' dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Haber bültenlerinde genel olarak verilen bir haberin daha ayrıntılı biçimde işlendiği programlar tartışma ve yorum programlarıdır. Haber bültenlerinden bağımsız olarak, ele alınan konuya ilişkin uzman kişiler tarafından, bir sunucu eşliğinde konunun farklı boyutları ele alınır. Haber bültenlerinde sürenin kısıtlı olması nedeniyle ele alınamayan konular tartışma ve yorum programlarında daha ayrıntılı, farklı bakış açılarıyla ele alınır. Habere ilişkin bilgilerin toplanmasından, dinleyiciye aktarılmasına kadar geçen süreçte, muhabir, sunucu, haber spikeri, haber müdürü olmak üzere geniş bir ekip birlikte çalışır. Diğer seçenekler Kültür-Sanat programları başlığında incelenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mekan seçiminde temel belirleyiciler mekanın içeriği zenginleştirmesi, programın yapım zorluğuna olan etkisi ve bütçesine olan etkisi olmaktadır. Çekim zorlukları bazı mekanların kullanılmasına engel olabileceğinden programlar bu tercihten etkilenmektedir. Mekan seçimlerinin bütçeye uygun yapılması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sohbet programlarında hem programın sunucusu hem de konukların seçimi izlenilirliği etkileyen öğelerdir. Sunucunun konuklarına doğru ve sohbeti açan sorular sorması ve sohbeti yönlendirmesi gerekmektedir. Bu nedenle yine tasarım sırasında sunucunun belirlenmesi aşaması önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Anlatıma konunun dünya, toplum ya da belirli bir grubu ilgilendiren boyutuyla başlanır. Program süresince daha özele doğru bir akış izlenip konu derinleştirilir. Bu yaklaşım türü genelden özele yaklaşımıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sohbet programlarında hem programın sunucusu hem de konukların seçimi izlenilirliği etkileyen öğelerdir. Sunucunun konuklarına doğru ve sohbeti açan sorular sorması ve sohbeti yönlendirmesi gerekmektedir. Bu nedenle tasarım sırasında sunucunun belirlenmesi aşaması önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Çeşitli formatlarda hazırlanan eğlence programlarının izleyici kitlesi, türlerin çeşitliliği açısından farklı tasarımlara sahiptir. Hepsinin ortak özelliği eğlendirmektir. Kimi program eğlendirirken bilgi vermeyi de amaçlar. Kimileri de yalnızca eğlendirme işlevine yönelik tasarlanmışlardır. Eğlence programlarında da sunucu ya da eğlence formatını izleyicinin ilgisini kaybetmeden sürdürmeyi başarabilen bir yönlendirici önemlidir. İzleyici bu kişinin vaat ettiği eğlenceye göre programını seçer. Sunucu, yalnızca televizyon programlarıyla ün kazanmış biri de olabilir filmlerde ya da dizilerde öne çıkan biri de. Sunucu seçiminde önemli olan bu kişinin hedef kitle üzerindeki etkisi, izleyici tarafından nasıl algılandığı ve ekrandaki kimliğidir. Eğlence programlarının hedef kitlesi çoğunlukla genel izleyicidir. Talk şovlar, fiziksel beceriye ya da şansa dayalı yarışmalar değişik özellikteki izleyiciyi ekrana çekebilmektedir. Ancak yine de program tasarımında belirli bir tarz oluşturularak genç izleyici ya da belli ekonomik gelir durumuna dahil olanlar hedeflenebilir. Eğlence programında sunucu dışındaki ögeler de hedef izleyicinin ilgisini çekebilmelidir. Programa davet edilen konuklar, skeç, video klip gibi bölümler izleyicinin merak duyabileceği konularla, kişilerle bağlantılı olacak biçimde seçilir. Bu nedenle hedef kitlenin özelliklerini, beğenilerini ve eğilimlerini bilmek gerekir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo yapım aşamaları açısından programlar bant programlar ve canlı programlar olmak üzere ikiye ayrılır. Radyoda yapım genellikle stüdyoda yapılan çalışmaları kapsar. Ancak geniş olanakları olan ulusal radyo istasyonlarında programların önceden kaydedildiği stüdyolar ile canlı yayın yapılan stüdyolar birbirinden farklıdır. Bu radyo istasyonlarında yayın ve yapım olmak üzere iki farklı stüdyo vardır. Yayın stüdyosunda canlı yayın devam ederken yapım stüdyosunda da bant programlar ve diğer yapımlar hazırlanır. Küçük ölçekli radyolarda yayın ve yapım için aynı stüdyo kullanılmaktadır. Müzik ağırlıklı yayın yapan özel radyolar genellikle canlı yayın yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Radyo programı genel olarak yapılan işlerin farklılaştığı on iki aşamada gerçekleşir. Bunlar konu bulma, ön araştırma, öneri formu hazırlama, araştırma ve planlama, metin yazma, deneme, seslendirme, kurgu, zamanlama, denetleme, yayın ve yayın sonrası değerlendirme aşamalarıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon programlarının üretildiği mekanları gerçek mekanlar ve kurmaca mekanlar olarak ikiye ayırmak mümkündür. Gerçek mekanlar; şehir içinde önemli bir mekan, turistik bir alan, programın içeriği ile ilgili herhangi bir ortam olabilir. Gerçek mekanlarda çalışabilmek için; mekan sahibinden, yöneticisinden ya da söz sahibi olan kişi ya da kurumdan izin almak gerekmektedir. Bu tür mekanlara insanların giriş çıkışları kontrol edilemez, bu tür mekanların ses izolasyonları yoktur ve sürekli özel ses donanımları ile çalışmayı gerektirir. Yine kamusal alanlarda ışığı kontrol etmek neredeyse imkansızdır; ancak bazı reflektörler ve kısıtlı aydınlatma olanakları kullanılabilir. Televizyon yapımları için kullanılan kurmaca mekanlar ise; televizyon stüdyoları, dizi setleri, reklam setleri ve benzeri kontrollü mekanlar olarak sıralanabilir. Bu mekanlar, yaşanmak için tasarlanmış mekanlar değil; bizzat programlar için tasarlanmış mekanlardır. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bütçe, program için yapılacak harcamaları kapsar. Bunlar, araştırma için yapılacak harcamalar, teknik donanım, ekip, kostüm, dekor, ulaşım, konaklama, yiyecek için gereken paradır. Tasarım aşamasındaki bütçe tahmini bir bütçedir. Programcıların program önerilerini yayın kuruluşuna ya da yapımcıya kabul ettirmeleri için konuya ve işleme biçimine uygun bir bütçe hazırlamaları gerekir.

Yanıt Açıklaması: Karma programlar, program yapımında birden fazla program biçiminin kullanıldığı programlardır. Bu programlarda hem röportaj biçimi, hem müzik, hem de dramatik biçimde bir konu yer alıyorsa bu program biçimine karma program denir. Karma programlar daha çok magazin programları için kullanılırlar. Magazin programları, çok çeşitli konuların bir arada işlendiği bir program türüdür. Aynı program içerisinde kimi zaman bir teknoloji haberi, kimi zaman bir kültür sanat olayı, kimi zamanda şaşırtıcı bir konu olabilir. Karma programlar, yaklaşık bir saat gibi daha çok uzun süreli programlarda kullanılırlar. Sürekliliği ve dinamizmi sağlamak amaçlanır. Bu nedenle konu bütünlüğü yoktur. Doğru cevap D'dir.