Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Kurmaca olmayan televizyon programlarının tasarımında araştırma aşamasından sonra taslak hazırlama ve tasarım aşamaları yer almaktadır. Taslak hazırlama, tasarım öncesi bir aşama olarak doğru tasarımı gerçekleştirmek için yapılan ön çalışmaları kapsar. Bu aşamada ana fikir, ana başlıklar ve alt başlıklar belirlendikten sonra programın amacı, hedef kitlesi ve süresi göz önünde bulundurularak tasarım çalışmasına başlanır. Taslak hazırlamak, yalnızca programda aktarılacak düşünceleri düzenlemektir. Bu düşüncelerin nasıl, hangi sırayla aktarılacağı, programın yapısı tasarım aşamasında belirlenir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Röportaj, belirli bir konu hakkında bilgi almak, bir fikri tartışmak ve kimi zaman da eğlendirmek için yapılan amaçlı konuşmalardır. Pek çok farlı röportaj türü vardır. Radyo ve televizyon haberlerinde bilgi almak için en sık başvurulan yöntemlerden biri de röportajdır. Fransızca bir sözcük olan röportaj, gazetecinin, bilgi kaynağı olarak nitelendirilen bir konuşmacı ile yaptığı görüşmedir. Röportaj amaçlarına göre beşe ayrılır. Açıklayıcı röportaj, portre röportaj, tanık röportaj, sokak röportajları ve açıklama röportaj. Açıklayıcı röportaj; görüşülen kişiden uzmanı olduğu konu hakkında bilgi almak için yapılan röportajlardır. Portre röportajı; görüşülen kişiyi daha iyi tanımayı amaçlayan röportajlardır. Tanık röportajı; bir olayın tanığı ile yapılan röportajlardır. Sokak röportajı; bir olayla ilgili kamuoyunun düşüncelerini yansıtmak için yapılan röportajlardır. Açıklama röportajı; bir kişi ile gündemde olan bir olay ya da katıldığı bir toplantıyla ilgili yorumlarını ve fikirlerini almak için yapılan röportajlardır.

Yanıt Açıklaması: Radyo dalgaları, ses dalgaları ile aynıdır. Belli frekanslar, belli dalga boylarıyla ifade edilmektedir. Frekans büyüdükçe dalga boyu küçülmektedir. • Uzun dalga, düşük frekanslıdır. • Orta dalga, orta frekanslıdır. • Kısa dalga, yüksek frekanslıdır. • FM, çok yüksek frekanslıdır. Bu bilgiler doğrultusunda verilen önermelerden doğru olan II ve III’tür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de televizyon programlarının sınıflandırılmasını RTÜK (Radyo Televizyon Üst Kurulu)yapmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hükümet radyoları – Devlet radyoları – Kurumsal radyolar

Yanıt Açıklaması: Portre röportajı; görüşülen kişiyi daha iyi tanımayı amaçlayan röportajlardır.

Yanıt Açıklaması: Ana mesajın söz ile iletildiği programlarda, söze vurgu yapmak, güçlendirmek ve program içerisinde geçişleri sağlamak için müzik kullanımı ise, dolaylı müzik iletisi olarak tanımlanmaktadır. Müziğin dolaylı kullanımı beş biçimde sınıflandırılmaktadır: Tanıtım (sinyal) müziği, geçiş müziği, fon (arka plan) müziği, ses efekti olarak müzik, dinleti müziği. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Araştırma yaparken yararlanılan başlıca kaynaklar; yazılı kaynaklar, konuyla ilgili kişiler, konuyla ilgili mekânlar, uzmanlardır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Programcı, yasaları, yayın kurumunun ilkelerini iyi bilmelidir. Yayın ilkeleri kurumun hedeflerini ve amaçlarını şekillendiren kimliğini ortaya koyan metinlerdir. Hiç bir yayın kurumu ve hiç bir devlet kendini kötüleyen, gerçekleri çarpıtan, yanlış yönlerdirmelere neden olan bir mesajın yayımlanmasını istemez. Ne gibi hususların istenmediği yasalarda, ya da o kurumun çalışması ile ilgili yönetmeliklerde, ilkelerde saptanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Programın konusu belirlenirken o radyo istasyonunun benimsediği yayıncılık anlayışı temel belirleyicidir. Devlet destekli yayıncılık yapılan kurumlarda kimi zaman, program konusu kanalın yöneticisi ya da yapımcının önerisi ile belirlenir. Özel kanallarda ise programların konusu program sponsorlarının istekleri doğrultusunda biçimlendirilebilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Programcı, yeterli kültürel birikime sahip olmalıdır. Programcı dünya ve toplum hakkında bilgi sahibi olmalı, kendini sürekli geliştirmeli, güncel sorunları öğrenmelidir. Siyaset bilimi, sosyoloji, felsefe ve sanatın farklı dalları hakkında bilgi birikimine sahip olmalıdır. Programcı sosyal bilim alanında eğitim almamış olabilir. Ancak programcılık sorumluluğunu üstlendikten sonra, başarılı programlar üretebilmek için kendisindeki bu eksiklikleri gidermeli; sürekli bilgisini yenilemelidir. Soruda verilen bilgiler kültürlülük özelliğiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Bu tarz programlara çok sesli program adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Bant yayını yöntemi ile hazırlanan programlarda son aşama kurgudur. Kurgu, ulusal ya da büyük radyo istasyonlarında teknisyenler tarafından yapılırken çok az kişi ile yayınlarını sürdüren özel radyolarda programcı tarafından yapılmaktadır. Ses kurgusu için özel olarak hazırlanmış kurgu programlarından yararlanılabilir. Kurgu ile programı oluşturan müzik, röportaj, efekt gibi unsurlar bir araya getirilir. Programcı programını önce kendi kafasında kurgular. Kurguda programcı, öncelikle nasıl bir program istiyorsa bunu kendi kafasında kurgulamalıdır. Kurgu ile yanlış sözcükler, gereksiz tekrarlar atılabilir. Kurgu sırasında da asıl sorumluluk ve karar verme yetkisi programcıya aittir. Programcı ne istediğini bilir ve kurgu sırasında teknik sorumluyu yönlendirir. Bu aşamada da spiker, programcı ve teknisyen birlikte çalışır. Programcı seslendirmenin ve kurgunun her aşamasında programın amacı doğrultusunda ekibi yönlendirir. Kurgu programı ile varsa önce spikerin yanlışları çıkartılır. Sonrasında programı oluşturan müzikler, röportajlar ve efektler programcının istediği sıra ile ardı ardına eklenir. Kurgusu biten program, programcı tarafından bir kez dinlenir. Teknik ve içerik açısından bir hata olup olmadığı kontrol edilir. Artık program yayına hazırdır.

Yanıt Açıklaması: Stüdyo planı, stüdyoda yer alan tüm yapım öğelerinin kuş bakışı basit bir plan üzerinde gösterilmesini içerir. Dekorun basitçe görünümü, kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri, kamera konumları ve kamera hareketleri, ışık konumları ile mikrofon konumları bu planda yer alır. Stüdyo planında kamera arkasında görev yapan kameraman, stüdyo şefi gibi kişiler yapım ekibinin üyeleridir. Kamera konumları, bir anlamda kameramanların da konumunu belirler. Stüdyo şefi ise, çekim süresince vereceği komutları kimin-kimlerin göreceğine göre konumunu kendi belirler. Dolayısıyla stüdyo planında kamera arkasındaki kişilerin konumları belirtilmez. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Programın senaryosu programın kağıt üzerinde bitirilmiş halidir. Senaryo yazılırken programın neyi, nasıl söyleyeceği ortaya çıkar; düşünceler amaca uygun bir mantık içinde düzenlenir. Konu belirli bir düşünce sırasıyla anlatılır. Bu düzenleme nasıl yapılır? Bunun için kullanılabilecek başlıca yaklaşımlar şöyledir: • Özelden genele yaklaşımı • Genelden özele yaklaşımı • Neden-sonuç yaklaşımı • Zamandizinsel yaklaşım • Kategori yaklaşımı • Sorun-çözüm yaklaşımı • Sav-karşıt sav yaklaşımı

Yanıt Açıklaması: Bir programın süresinin izleyicinin dikkatini toplama süresi göz önünde bulundurularak 20 dakikanın ideal olduğu düşünülür. Programın süresi neyin, nasıl, kime, hangi amaçla anlatılacağına bağlı olarak değişebilir. Konuyu daha kısa zamanda, daha dikkat çekici biçimde anlatmak günümüz insanının yaşam biçimine uygun görünse de programın amacı, hedef kitlesi, konunun özellikleri ve nasıl anlatılacağı süreyi etkiler. Doğru cevap C’dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Radyo Televizyon Üst Kurulu, program tasarımı için araştırma yaparken yararlanılan başlıca kaynaklardan biri değildir. Doğru cevap, E'dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yapımları, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlü olmakla birlikte “oyalama”, televizyonun işlevlerinden biri olmamaktadır.