Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Bir televizyon yapımı, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilen bu öğeler bir televizyon yapımının temel işlevleri olarak sıralanabilir. Öte yandan her televizyon programı bu işlevlerin yanında sürdürülebilir olma niteliğini de içinde barındırmalıdır. Sürdürülebilir olmanın ticari karşılığı ise yüksek izlenme oranlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Konuyu tek boyuta indirgemek.

Yanıt Açıklaması: Araştırma yaparken yararlanılan başlıca kaynaklar; yazılı kaynaklar, konuyla ilgili kişiler, konuyla ilgili mekanlar, uzmanlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tasarım, her program için geçerli olan temel öğeleri belirlemekle başlar. Bu öğeler; Programın konusu, Programın amacı, Programın gerekçesi, Programın hedef kitlesi, Programın süresi ve Programın bütçesidir.

Yanıt Açıklaması: Devlet radyo kanallarında radyo yayınlarında görev alan kişiler şunlardır: Genel Müdür, Yayın Müdürü, Program Müdürü, Teknik Birim, Yayın Yönetim Şefi, Muhasebe Birimi, Program Yapımcıları, Haber Müdürü, Muhabir, Sunucu, Spiker. Özel radyolarda yayınlar çok daha az kişi ile yürütülmektedir. Özel radyoların birer ticari işletme oldukları göz önünde bulundurulduğunda, daha az kişi ile yayınlarını sürdürmektedirler. Özel radyolarda görev alan kişiler şunlardır: Radyo Müdürü, Program Müdürü, Müzik Müdürü, Haber Müdürü, Pazarlama Müdürü, Muhabir, Şef Mühendis, Programcı, Sunucu ve Teknik İşletmen. Görüldüğü üzere Genel Müdür ve Spiker devlet radyolarında bulunurken, özel radyolarda yer almamaktadır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Aksiyon çizgisi, iki kişinin 180 derece karşılıklı konumlandırıldığı durumlarda aralarından hayali olarak geçirilen bir çizgi olup sahneyi ikiye bölerek kameranın konumlandırılabilmesi bakımından yardımcı olan hayali bir çizgidir.

Yanıt Açıklaması: Bir yapımı oluştururken dört farklı ses öğesi kullanmak mümkündür. Bunlar: insanların, karakterlerin sesleri, diyaloglar, çevre ya da ortam sesleri, müzik ve sessizliktir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yayıncılığı tarihinde yayınlanan ilk yarışma programı BBC televizyonunda 1938 yılında yayınlanan “Spelling Bee”dir. Doğru cevap C' dir.

Yanıt Açıklaması: Akış, televizyon yayınlarının birbirinden farklı türdeki programlarla sistematik bir şekilde ardı ardına dizilmesinden ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Müzik ve efekt olmaksızın sadece bir ya da iki kişinin karşılıklı konuştuğu programlara düz programlar denir. Sohbet ve konuşmalar, söyleşiler, röportajlar, soru-yanıt gibi program türleri düz programlara örnektir. Bu programlar genellikle süre açısından çok uzun olmayan, kısa süreli (beş dakika ya da on dakika gibi) programlardır.

Yanıt Açıklaması: İyi bir sunucuda bulunması gereken bazı özellikler: • Her sunucu için en temel özellik olan ana dilini güzel ve yetkin konuşmasıdır. • İyi bir sunucu sesini ve nefesini kontrol edebilmelidir. • Sunucu, sunduğu metnin ne anlama geldiğini bilmelidir. • İyi bir sunucu aşırıya kaçmamak şartıyla beli bir dozda kendi sesini beğenmelidir. Bu beğeni sesine ve doğal olarak dinleyiciye olumlu bir biçimde yansır.. • İyi bir sunucu aynı zamanda otoriter olmalıdır. Program türü ne olursa olsun sunucu konusunda yetkin görünmek zorundadır. Aksi halde inandırıcı olamaz. • İyi bir sunucu konuşurken basit kelimeleri seçmekten ürkmez. Basit kelimeler anlamayı kolaylaştırır. • Dolaylı anlatım yerine doğrudan, basit ve canlı anlatım seçilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Hava durumu ve yol haberleri haber programları içinde değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Radyo yapım aşamaları açısından programlar bant programlar ve canlı programlar olmak üzere ikiye ayrılır. Radyoda yapım genellikle stüdyoda yapılan çalışmaları kapsar. Ancak geniş olanakları olan ulusal radyo istasyonlarında programların önceden kaydedildiği stüdyolar ile canlı yayın yapılan stüdyolar birbirinden farklıdır. Bu radyo istasyonlarında yayın ve yapım olmak üzere iki farklı stüdyo vardır. Yayın stüdyosunda canlı yayın devam ederken yapım stüdyosunda da bant programlar ve diğer yapımlar hazırlanır. Küçük ölçekli radyolarda yayın ve yapım için aynı stüdyo kullanılmaktadır. Müzik ağırlıklı yayın yapan özel radyolar genellikle canlı yayın yapmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Stüdyo dışı mekanlarda KJ ve altyazı kontrolü sağlanmaz.

Yanıt Açıklaması: Programı izlemesi istenilen ya da izleyeceği öngörülen insan toplulukları hedef kitleyi oluşturur. Programcılar tasarım aşamasında hedef kitleyle ilgili belirli düşüncelere ve öngörülere sahip olabilirler. Bunun için hedef kitlenin özelliklerini bilmeleri gerekir. Farklı yaş gruplarının ve değişik gelir düzeylerinden insanların yaşam biçimlerini ve ilgilendikleri konuları, modaları, beğenileri, eğilimleri, alışkanlıkları farklıdır. Programcıların bu konudaki bilgileri edinmeleri yararlı olur. Yayın saati, konu, konunun aktarılma biçimi ve duyurulması da hedeflenen izleyiciye ulaşma oranını etkiler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kuramcı olan Mittel ve Neale’ın, tür kuramı doğrultusundaki görüşleri dört ana başlık altında toplanabilir: ?Tür sınır koyucu bir olgudur. Tür bir uzlaşı aracıdır. ?Tür bir endüstri ürünüdür.?Tür geleneklere dayanan kültürel bir ögedir.Televizyon programlarında tür kavramının ortaya konmasında, türe ait bu dört özelliğin ve bu özelliklere dayanarak televizyon program tür geleneklerinin açıklanması önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir. Programın taslağı radyo programının hazırlanması sırasında üzerinde önemle durulması gereken öğelerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yayınları içinde birbirinden farklı konuda ve amaçla hazırlanmış çeşitli türde programlar vardır. Her bir program farklı bir tasarım çalışması gerektirir. Ancak, spor karşılaşmaları, haber bültenleri, konser gibi canlı yayınların dışındaki bilgi verme, eğitme amacıyla hazırlanan programların genel tasarım ilkelerinden ve yöntemlerinden söz edilebilir. Bu tür programlar genel bir ifadeyle kurmaca olmayan televizyon programları olarak adlandırılır. Dizi filmler, durum komedileri dışında kalan programlar kurmaca olmayan programlardır.

Yanıt Açıklaması: Soruda açıklaması verilen kavram ses masasıdır. Ses masası, radyo yayıncılığının en temel teknik araçlarından biridir. Programın birbirinden farklı tüm parçaların harmanlanması için ses masası kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Değerlendirme aşaması, programın canlı ya da bant olarak yayımlanmasından sonra, yayının etkisini ölçmek, değerlendirmek için yapılır. Yapım sonrası değerlendirme aşaması, yayınların hedef kitle üzerinde ne gibi etkisinin olduğu, verilen mesajın hedef kitle tarafından alınıp alınmadığı, alındı ise yararlanılıp yararlanılmadığının saptanmasını amaçlar. Bu etkiyi ölçme yöntemi ise hedef kitle üzerinde araştırma yapmaktır. Çoğunlukla sormaca yöntemi ile dinleyicinin programlar hakkında bilgileri alınır. Yayın sonrasında programın etkisi ölçülmeye çalışılır. Ticari birer işletme olan özel radyolar bu konuda düzenli ve işlevsel araştırmalar yapmaktadır. Yayın sonrası yapılan değerlendirmelerle, programın etkisi hakkında bilgi sahibi olunması yanı sıra, programların sürdürülmesi, değiştirilmesi ya da kaldırılması ile sonuçlanan değişiklikler yapılır. Doğru cevap A'dır.