Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim teknolojilerindeki gelişmelerden ve dünyadaki ekonomi-politik değişimden etkilenen Türkiye’de, özel televizyon yayıncılığı 1990’da Star TV’de başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Televizyonun iletişim biçimleri içerisinde kaynak kavramı çok anlamlı olarak kullanılabilir. Genel anlamda kaynak kamu ya da ticari televizyon kanalına karşılık gelir. Daha dar anlamda ise bir programın yapımcısı ya da yönetmeni, kimi durumlarda ise ekranda görülen konu uzmanları, farklı kişi ya da kurumlar da birer kaynak olarak görülebilir. Kaynak bir televizyon programı olarak tasarlanan iletiyi kodlayan kişi ya da kurumdur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Televizyonun, henüz insanların yaşamına dahil olmadığı, 1940'lı yıllar, radyonun altın çağlarını yaşadığı dönemlerdir. Bu dönemler, radyonun oturma odalarında başköşede yer aldığı ve hep birlikte dinlendiği zamanlardı. Sonrasında radyo, baş köşeyi televizyona bırakır. Artık radyo aynı anda dinlenen değil, sadece bir kişiye seslenen bir araç olmuştur. Radyo televizyona oranla çok daha kişisel bir araçtır. Dinleyici ile arasındaki mesafeyi en aza indirebilen radyo yayınları başarılı olmaktadır. Radyo yayınları dinleyiciyi farklı fiziksel ortamlarda yakalar. Radyo, evde, iş yerinde, okulda hatta yolda yürürken bile hedef kitlesine ulaşabilir. Diğer kitle iletişim araçlarından farklı olan radyo, sadece tek bir kişiye seslenirmişcesine yayın yapar. Radyonun en büyük avantajı insan sesinin gücüdür. Ses; acıyı, sevinci, üzüntüyü ve kahkahayı tüm çıplaklığıyla aktarır. İnsan sesi duyguları düşünceleri yazılı metinlerden daha iyi aktarır. Radyoda sunucunun verdiği bilgiden, metnin içeriğinden daha çok nasıl söylendiği önemlidir. Doğrudan bireye seslenen tek iletişim aracı radyodur. Bu seslenişte, dinleyici ve sunucu arasında tek bağ ise sunucunun dinleyene sesleniş biçimi ve sesidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Radyonun kitlelere ulaşımı hızlıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyonun diğer kitle iletişim araçlarına oranla en önemli özelliği kolay ulaşılabilmesidir. Radyo, dinleyici ile doğrudan iletişim kurar. Televizyonun, gazetenin ve internetin gerektirdiği özel dikkat seviyesine ihtiyaç duymaz. Radyonun, bu özelliğinden dolayı, kimi zaman arabada, kimi zaman mutfakta, kimi zaman da yolda dinleyicisine eşlik eder. Dinleyicinin tüm dikkatini almadan, yaşamı renklendirir ve sürpriz şarkılarla moral verir. Bu özelliğinden dolayı radyo bugün hala dinleyicinin hemen yanı başında, en özel zamanlarına eşlik eden önemli bir arkadaştır. Radyonun bir diğer özelliği ve avantajı da ucuz olmasıdır. Radyo, hem dinleyici hemde yayıncı açısından ucuz bir araçtır. Dinleyici, günümüzde çok düşük fiyatlara satılan radyolara ulaşabilmektedir. Yayın açısından ucuzdur, çünkü hem radyo yayıncılığı teknolojisini kurmak, hem de yayın yapmak açısından, diğer kitle iletişim araçlarına oranla çok daha düşük maliyeti vardır. Radyo habercilik açısından da en düşük maliyetle ve en hızlı biçimde yayın yapma gücüne sahiptir. Televizyon haberleri için görüntü ihtiyacı, gazete için fotoğraf ve baskı için gerekli süre radyo için söz konusu değildir. Üstelik cep telefonuyla olay yerinden canlı bağlantı yapılabilir. Radyo haberleri çok kısadır ve sadece olguları aktarmaya odaklanır. Radyonun ve radyo haberlerinin basitliği ona hızlılık olanağı vermektedir. Radyonun tüm avantajları gereği,dinleyicinin günlük yaşamında ona eşlik etmektedir. Hiç kuşkusuz teknolojik gelişmelerle birlikte radyoculuk da değişime uğramaktadır. Radyo, gelecekte de çoklu medya ortamına uyum sağlayarak dinleyici ile buluşmaya devam edecektir.

Yanıt Açıklaması: Haber program türleri: haber bülteni, hava ve yol durumu, ekonomi bülteni, haber programları, yorum programları ve güncel programlardan; spor programı türleri: spor bülteni, spor karşılaşmaları, spor haber programları, spor belgeselleri, spor magazin programları ve spor eğitim programlarından; kültür programları: belgeseller, bilgi-kültür yarışmaları, sanat programları, sohbet programları ve gösteri sanatı ile ilgili programlardan; din ve moral programlar ise: dini tören yayınları, dini ve moral sohbet programları, dini eğitim programlarından oluşmaktadır. Televizyonda yayınlanan eğitim programları; çocuk programları, örgün eğitim programları, yaygın eğitim programları, eğitim spotları, bilgi-beceri programları, sağlık programları ve gençlik programları alt türleri şeklinde sınıflandırılabilmektedir. Belgesel ise kültür programları kapsamında ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sinopsis: Bir televizyon programını ya da bir film öyküsünü kısaca anlatan, beş-altı cümlelik özettir. Programın başından sonuna kadar oluşturulması planlanan süreçler bir kaç cümle ile özetlenmeye çalışılır.

Yanıt Açıklaması: Bir kitle iletişim aracı olarak televizyonun anlatı yapısı kurmacaya ve gerçeğe dayalı metinler olarak iki farklı şekilde değerlendirilebilir. '' Kurmaca metinlerin düşsel öykülerle eşitlenirken, kurmaca olmayan metinlerin doğrudan 'gerçeğin' ta kendisi olarak eşitlenmesi'' olarak değerlendirmektedir, Ellis. Ancak televizyon metinlerindeki bu ayrımın artık değişmeye ve sınırlarının daha geçişken bir hale gelmeye başladığı söylenebilir. Televizyonun türlere ayrılmış ve bölünmüş anlatı yapısı vardır ve bölünmeye rağmen anlatı akışkanlığını korur. Özellikle 24 saat sürekli ve kesintisiz yayın vaat eden günümüz televizyon yayıncılığının anlatı yapısının bu tanımla örtüştüğü söylenebilir. Türlerden ortaya çıkan bölümlemeler, 24 saatlik yayının genel sürekliliğini sekteye uğratmadan yayın devam eder. Televizyonun parçalanarak akan anlatısı onun geleneksel anlatının denge, dengenin bozulması ve farklı biçimde yeniden kurulmasına dayalı yapısından uzaklaştırır; onu süren, sonlanmayan, sürekli devam eden bir üst anlatı haline getirir. Parçalarla akan televizyon anlatısı farklı türleri ortak bir paydada birleştirir. Televizyon anlatısı türsel uzlaşmaların ötesinde, türleri içine alarak birbirine benzeştirir.

Yanıt Açıklaması: A seçeneği dışında verilen seçenekler, kültür-sanat programlarının alt türleridir. Soruda verilen özellikler kültür-sanat programlarının genel özellikleridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yayınları havasal yayın, uydu yayınları ve kablolu yayınlar olarak farklı teknolojiler ile gerçekleştirilebilmektedir. Karasal yayın, ses ve görüntünün elektromanyetik sinyallere dönüştürülerek belirli frekanslardan yine elektromanyetik dalgalar aracılığı ile alıcılara iletildiği yayındır. 2000’li yıllara kadar hatta 90’lı yılların ortalarına kadar Türkiye’de gerçekleştirilen yayınların tamamı karasal yayınlardır ve halk arasında “anten yayını” olarak da tanımlanır. Tanıma göre doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Radyoyu diğer kitle iletişim araçlarından daha üstün kılan en temel özelliği; dinleyicinin hayal gücünü genişleterek yaratıcılığına seslenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Drama programları aracılığı ile dinleyicilerin hayal gücüne seslenmek amaçlanmaktadır. Bu programlar radyo oyunları, arkası yarınlar ve radyo tiyatrosu olarak yapım biçiminden dolayı farklılaşmaktadırlar. Özellikle radyo oyunları, dinleyicinin hayal gücüne seslenerek ve dinlediklerini zihninde canlandırmasına olanak sağlar. Radyonun bu özelliğini en iyi ortaya çıkaran program türü ise radyo oyunlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu tarz programlarda sunucu, sohbet için davet ettiği konuğuna sorular sorarak, onu ilgi ile dinleyerek söylediği sözlerden, program konusu hakkında yeni sorular üreterek programını yönlendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Karasal yayın, ses ve görüntünün elektronik sinyallere dönüştürülerek belirli frekanslardan yine elektromanyetik dalgalar aracılığı ile alıcılara iletildiği yayındır. 90’lı yılların ortalarına kadar Türkiye’de gerçekleştirilen yayınların tamamı karasal yayınlardır ve halkın arasında anten yayını olarak adlandırılır. Karasal yayını alabilmek için televizyon alıcılarına anten bağlamak zorunluluğudur. Karasal televizyon yayınları devlet tarafından belirlenen frekanslar dahilinde yayın yapar ve bu frekanslar belirli süreler ile yayın kuruluşlarına ihale edilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 1950’lerde kuşkusuz, ülke gündemini belirleyen en önemli araç; gazete ve radyoydu. Televizyon yayınını başlaması ve yaygınlaşmasıyla birlikte radyo eski altın dönemlerini geride bırakır. Artık oturma odalarının en değerli köşeleri, yerini televizyona bırakmıştır. Bu sırada radyo insana daha da yaklaşır ve dinleyiciye en yakın iletişim aracı olmayı başarır. Radyo, hayal gücünü en iyi kullanan yayın aracıdır. Ekranın görüntüleri, radyonun resimleri ile yarışamayacak kadar küçüktür. Radyonun sınırları dinleyicinin hayal gücü ile belirlenir. Bu nedenle radyo; “zihin tiyatrosu” olarak da tanımlanır. Radyonun diğer kitle iletişim araçlarına oranla en önemli özelliği kolay ulaşılabilmesidir. Radyo,dinleyicisi ile doğrudan iletişim kurar. Televizyonun, gazetenin ve internetin gerektirdiği özel dikkat seviyesine ihtiyaç duymaz. Radyo, bu özelliğinden dolayı, kimi zaman arabada, kimi zaman mutfakta, kimi zaman da yolda dinleyicisine eşlik eder. Dinleyicinin tüm dikkatini almadan, yaşamını renklendirir ve sürpriz şarkılarla moral verir. Bu özelliğinden dolayı radyo bugün hala dinleyicinin hemen yanı başında, en özel zamanlarına eşlik eden önemli bir arkadaştır. Radyonun bir diğer önemli özelliği ve avantajı da ucuz olmasıdır. Radyo, hem dinleyici açısından hem de yayıncı açısından ucuz bir araçtır. Dinleyici açısından ucuzdur, çünkü; günümüzde çok düşük fiyatlara satılan radyolara ulaşmak mümkündür. Yayıncı açısından ucuzdur, çünkü hem radyo yayıncılığı teknolojisini kurmak, hem de yayın yapmak açısından, diğer kitle iletişim araçlarına oranla çok daha düşük maliyetlerle yapılabilmektedir. Radyo habercilik açısından da en düşük maliyetle ve en hızlı bir biçimde yayın yapma gücüne sahiptir. Televizyon haberleri için görüntü ihtiyacı, gazete için fotoğraf ve baskı için gerekli süre radyo için söz konusu değildir. Gerektiğinde cep telefonu ile programa bağlanarak olay yerinden canlı bağlantılar yapılabilir. Radyo haberleri çok kısadır ve sadece olguları aktarmaya odaklanır. Radyonun ve radyo haberlerinin basitliği ona hızlılık olanağını vermektedir. Radyo tüm bu avantajları gereği, dinleyicinin gündelik yaşamında ona eşlik etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kurmaca veya gerçeğe dayalı olsun programda neyin, nasıl anlatılacağının belirlenmesidir.

Yanıt Açıklaması: Çizgi Filmler, Dramatik Belgeseller, Dramatik Diziler, Sinema ve Televizyon Filmleri televizyon yayınları için gerçekleştirilecek dramatik programlar içerisinde yer alır. Dramatik konserler dramatik programlar içerisinde yer almaz.

Yanıt Açıklaması: İyi bir sesin kendine özgü rengi vardır. Programın amacına göre seçilen sunucu sesleri de farklılık gösterir. Bu nedenle, ana haber bültenini sunan sesin güçlü ve ikna edici olması gerekir. Haberin inandırıcılığını zedelememesi açısından genç ve tecrübesiz bir ses seçilmemelidir. İyi bir araştırmacı olma ise daha çok programcı olarak çalışan kişilerden beklenen bir özelliktir. Cinsiyet ise iyi bir spikerin sahip olduğu özelliklerden bağımsızdır.

Yanıt Açıklaması: Dönemin toplumsal ve siyasal koşulları gereği, Türkiye'de radyo yayınlarından Cumhuriyet Devrimlerini ve İlkeleri’ni hayata geçirmek için yararlanılmıştır