Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Kamera kartları, çoklu kamera çekimlerinde farklı kameraların çekim ile ilgili bilgilerini içeren kartlardır.

Yanıt Açıklaması: Yaratıcılık

Yanıt Açıklaması: Programın senaryosu programın kağıt üzerinde bitirilmiş halidir. Senaryo yazılırken programın neyi, nasıl söyleyeceği ortaya çıkar; düşünceler amaca uygun bir mantık içinde düzenlenir. Konu belirli bir düşünce sırasıyla anlatılır. Bu düzenlemede kullanılabilecek yaklaşımlar şöyledir; özelden genele yaklaşımı, genelden özele yaklaşımı, neden-sonuç yaklaşımı, zamandizinsel yaklaşım, kategori yaklaşımı, sorun-çözüm yaklaşımı, sav-karşıt sav yaklaşımıdır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo öncelikli olarak sestir. Ses malzemesinin kullanılmasında, sözcüklerin seçimi, tümcelerin yapısı, dilin kullanımı da önemli olmakla birlikte, bu sözcükleri, tümceleri insan sesi durumuna getirmekte önemlidir. Radyonun yayıncılık anlayışına ve formatına göre bir programda kimi zaman insan sesi, kimi zaman da müzik öne çıkmaktadır. Kendini  müzikle  tanımlayan  bir radyonun öncelikli işlevi, hedef kitlesi doğrultusunda müzik yapmaktır. Sözün öne çıktığı radyo programında ise müzik, programın ara unsuru olarak yer almaktadır.  Bu tür radyolarda öncelik sözdedir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde radyo yayıncılığında bant program çok kullanılan bir program çeşidi değildir. Bunun en önemli nedeni bant program için ikinci bir kayıt stüdyosuna ihtiyaç duyulmasıdır. Özel radyoların bant program kullanmamasının bir diğer nedeni de bant programların uzun soluklu bir çalışmayı ve araştırmayı gerektirmesi ve konusunda uzman geniş bir ekibe ihtiyaç duyulmasıdır. Özel radyoda programcı, teknisyen, spiker çoğunlukla aynı kişidir. Uzun soluklu araştırmalar ve ayrıntılı programlar için özel radyolarda ekibe ayıracak zaman ve bütçe kısıtlıdır. Bu nedenle özel radyoculuk için yukarıda sayılan aşamalar pek çoğu söz konusu bile değildir. Söz programlarının yerini müziğe bırakması programcının iş yükünü azaltması nedeniyle az kişi ile uzun süre yayın yapılan özel radyoculuk anlayışının sonucudur. Bant yayını ile hazırlanan programlarda son aşama kurgudur. Bugün çok tercih edilmemekle birlikte bant programlar, programcı ve sunucu için hatasız program anlamına gelir. Kurgu, ulusal ya da büyük radyo istasyonlarında teknisyenler tarafından yapılırken çok az kişi ile yayınlarını sürdüren özel radyolarda programcı tarafından yapılır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir yapımı oluştururken dört farklı ses ögesi kullanmak mümkündür. Bunlar; (a) insanların, karakterlerin sesleri, diyaloglar, (b) çevre ya da ortam sesleri, (c) müzik ve (d) sessizlik olarak sıralanmaktadır. Bir yapım süreci bu dört farklı ses boyutunun art arda dizilmesi sonucunda oluşur. Tıpkı görüntü gibi ses boyutunun da oluşturduğu bir ritim vardır. Bir yapımda birbirini sıralayan farklı ses kaynakları, belirli bir ritim oluşturur ve görsel ritimle birleşerek yapımın ana ritminin oluşmasına katkı sağlar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo metni yazımında temel kurallardan biri, hedef dinleyic kitlesini tanımak, onlara hitap edebilecek bir dil kullanmaktır. Aynı konuda yetişkinlere ve çocuklara, hatta ilk öğretim çağındaki ve ergenlik dönemindeki çocuklara bile yapılacak bir programın dil ve anlatımı farklı olacaktır. Dolayısıyla programcı genel olarak herkese hitap eden bir dil kullanamaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Haber Programları, kamuoyunun bilgi edinme ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılır. Olay, konu ve gelişmeleri ele alan ve gereğinde değerlendiren; olağandışı durumlar dışında belirli yayın gün ve saatinde ve genellikle belirli bir süreyle sınırlı olarak, düzenli biçimde izleyicilere sunulan program türü olarak tanımlanabilir. Güncel, toplumsal, siyasal, kültürel, ekonomik olay, konu ve gelişmeleri konu edebilir. Televizyonun temel işlevlerinden biri olan haber verme çoğunlukla bu programlar aracılığı ile gerçekleşmektedir. Haber verme işlevini gerçekleştiren başka program türleri de vardır. Fakat haber verme işlevi, özellikle haber ve haber programlarında daha fazla ön plana çıkmaktadır. Haber ve haber programları görsel ve işitsel sunum teknikleri ile bezenerek izler kitleye aktarılır. Canlı ve olay yerinden yapılabilen haberler ile ilgi çekiciliği arttırılır. Haber ve haber programları diğer program türlerine oranla daha fazla sayıda izleyiciye seslenebilirler çünkü insanların çevrelerinde, yaşadıkları toplumda olup bitenleri bilmeye ihtiyaçları vardır. Televizyon haber programları güncel ve ilginç bir olayı nesnel ve gerçeğe uygun bir şekilde sundukları sürece de ilgi çekmeye devam edeceklerdir. Televizyon haberler bültenlerinin ve haber programlarının tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerine bağlı olması gerekliliği yönetmelik tarafından belirtilmiştir. Bunun yanında, yayınlarda, izler kitlenin kanaat oluşumunun özgürlüğünü sağlamak amacıyla, haber ve yorumun birbirinden ayrılması şartı konmuştur. Bu kapsamda; yorumlar, gerçekler ve konu içeriğinden saptırılacak şekilde yapılamaz, herhangi bir fikir veya görüşün özü, nitelik değiştirecek şekilde verilemez, fikir veya görüşün yalnızca bir bölümüne yer verilmesi veya diğer anlatım yöntem ve teknikleri kullanılarak çarpıtılması söz konusu olamaz. “Canlandırma" olduğu açıkça belirtilmeden, habere konu olan olayın canlandırması yapılamaz. Aldatıcı canlandırmalardan veya kurmaca haberlerden de kaçınılması gereklidir. Haberler ya da haber programlarda, kamu yararı gerekmedikçe, haber kaynaklarının gizliliği korunur.

Yanıt Açıklaması: Dinleyicinin radyo dinleme özelliklerine genel olarak bakıldığında sabah 7:30-9:30 arasıdır. Araştırmalar bu saatlerde insanların yarım saatlik kısa sürelerde işe giderken ya da güne hazırlanırken radyo dinlediklerini göstermektedir. Araştırmalara göre, insanların günün ilerleyen saatlerinde genel olarak radyo dinleme eğilimleri azalmakta ve 16:30-18:30 saatleri arasında işten eve dönüş saatlerinde radyoyu gün içine oranla daha yoğun dinledikleri ileri sürülmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo metni yazarken içeriğe ilişkin dikkat edilmesi gerekli özellikler şunlardır: I. Radyo metni konuşur gibi yazılmalıdır III. Her cümlede, birden fazla fikir ya da bilgi vermekten kaçınmalıdır. IV. Dinleyiciyi yakalamak için metin ilgi çekici cümlelerle başlamalıdır. Radyo metni yazarken yazım tekniğine ilişkin dikkat edilmesi gerekli özellikler şunlardır: II. Program metni bilgisayarla yazılmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Örgün eğitim olanaklarından yararlanmamış, gittikleri okuldan erken ayrılmış veya örgün eğitim kurumlarına devam edenlerle meslek dallarında daha yeterli duruma gelmek isteyenlere yönelik hazırlanan programlara yaygın eğitim programları denilmektedir. TRT OKUL kanalından yayınlanan Açık Öğretim Fakültesi’nin yayınları bu türe örnektir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Dramatik işlevdir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ilk radyo yayını, “6 Mayıs 1927” de TTTAS¸ (Türk Telsiz-Telefon Anonim S¸irketi) eliyle başlamıştır. Türkiye’de de radyoculuk; İngiltere, Fransa ve Almanya örneğinde olduğu gibi özel şirket elinde kurulup işletilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Başarılı bir program tasarımının öğeleri arasında programın ismi yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Radyo programı için gerekli araştırmanın türü ve kapsamı programın konusuna ve radyonun yayın amacına göre farklılık gösterir. Radyo oyunları, belgeseller, haber programları, konulu programlar yoğun araştırma gerektiren programlardır. Eğlence ve müzik programlarında da planlama ve zamanlama çok önemlidir. Her programın kendine özgü planlaması yapılır. Programcı bu aşamada bir araştırma planı oluşturmalıdır. Programcı zamanını iyi kullanmalıdır. Düşüncelerini sıraya koymalı ve soruları sınıflandırmalıdır. Araştırma planı hazırlamak için programcı öncelikle şu sorulara yanıt aramalıdır: Konu hakkında dinleyiciler neleri merak ediyor olabilir? Konunun farklı boyutları neler? Konuyu nasıl sınırlandırmalıyım? Anlatacağım konu hakkında görüş alabileceğim uzmanlar kimler? Seçtiğim konu uzmanı kişi, aynı zamanda iyi bir konuşmacı mı? Konu ile ilgili yazılı ve işitsel malzemelerin tümüne ulaşabilir miyim?

Yanıt Açıklaması: Dişler

Yanıt Açıklaması: RTÜK üyeleri TBMM tarafından seçilmektedir. Doğru cevap B' dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kamera önündeki kişiler, program içeriğini izleyiciye sağlayan temel unsurlar olduğundan kamera önündeki kişilerin programdaki işlevlerinin ne olacağı ve nasıl yönetileceği, bu kişilerin seçilmesinin ardından sorulması gereken ilk sorudur.