Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Ses masası, radyo yayıncılığının en temel teknik araçlarından biridir. Programın birbirinden farklı tüm parçaların harmanlanması için ses masası kullanılır. Ses masası, birden fazla ses kaynağının, yayın akışı içerisinde radyo vericisine gönderen elektronik bir cihazdır. Ses masasındaki düğmeler, sayısı kadar farklı araca kumanda edebildiğinin göstergesidir. Yükseltim, yönlendirim ve karıştırma devreleri olmak üzere ses masası ortalama üç çeşit devre fonksiyonuna sahiptir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Belli bir türde program yapan radyo türlerine tematik kanal adı verilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Canlı yayın formatı radyo yayın formatlarından biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Radyo programlarında söz ve müzik kadar önemli üçüncü unsur ise efekttir. Efekt, programlarda işlenen konulara canlılık, gerçeklik ve derinlik kazandırmak amacıyla kullanılan yardımcı unsurlardır. Dinleyicinin hayal gücünü harekete geçirerek, olayın geçtiği yeri belirleyen efektler, yer belirleme efektleri olarak adlandırılır. Söz etkisini güçlendirme efektleri, sözlerle belirtilen durumu daha da güçlendirmek için kullanılır. Zaman belirleme efektleri, olayın geçtiği zamanı belirtmek için kullanılır. Atmosferi belirleme efektleri, olayın geçtiği yeri ve içinde bulunduğu havayı belirlemek için kullanılır. Program giriş ve çıkışlarını belirleme efektleri, programın tanıtılması için başlangıcında ve bitişinde kullanılır. Geçişleri belirleme efektleri, daha çok drama yapımlarında sözler ilgili efektlerle ayrılabilir.

Yanıt Açıklaması: İnternet radyoculuğu, dileyen herkesin kendi yayınını yapmasına olanak sağlamaktadır. Dinleyici açısından diğer bir önemli avantajı da dinleyenin, istediği zaman, tekrar tekrar bu programları dinleme olanağı bulabilmesidir. IPot ve broadcast sözcüklerinin birleşmesi sonucu podcast sözcüğü türetilmiştir. Türkçe karşılığı olmadığı için podcast kavramı kullanılmaktadır. Podcast yöntemi ile basit bir biçimde herkes kendi radyo programını yaparak mp3 formatında kaydedebilir. Geleneksel radyo anlıktır. Eğer dinleyici haberleri kaçırırsa bir diğerini beklemek zorundadır. Ancak internet radyoculuğu ve podcast yöntemi ile gerçekleştirilen radyo programlarında dinleyici istediği yayını, istediği zaman ve istediği kadarını dinleme şansına sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Reklam yayınlarının arka arkaya dizildiği bölüme reklam kuşağı denir. Televizyon metinlerinin belli tekniklerle sunulması, televizyon programı olarak tanımlanabilir. İzleyicinin yoğun olduğu saatlerde yapılan yayına ise prime-time yayın denilmektedir. Türdeş programları yayınlayan kanala tematik kanal denir, bunun bir örneği de eğitim konusunda yayın yapılması olabilecekken; soruda örnek değil, tanım sorulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kuramcı olan Mittel ve Neale’ın, tür kuramı doğrultusundaki görüşleri dört ana başlık altında toplanabilir: *Tür sınır koyucu bir olgudur. *Tür bir uzlaşı aracıdır. *Tür bir endüstri ürünüdür.*Tür geleneklere dayanan kültürel bir öğedir.Televizyon programlarında tür kavramının ortaya konmasında, türe ait bu dört özelliğin ve bu özelliklere dayanarak televizyon program tür geleneklerinin açıklanması önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Radyoda ana haber bültenlerinin dışında, günün gelişen olayları ara haber bülteni ile dinleyiciye aktarılmaktadır. Ara haber bültenleri, ana haber bültenine göre çok daha kısa ve ayrıntısız bir biçimde hazırlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Müzik programları; ana öge olarak müziğin kullanıldığı programlardır. Bu programlarda, müzik unsuru doğrudan müzik iletisi olarak kullanılır. Ana mesajın söz ile iletildiği programlarda, söze vurgu yapmak, güçlendirmek ve program içerisinde geçişleri sağlamak için müzik kullanımı ise, dolaylı müzik iletisi olarak tanımlanmaktadır. Müziğin dolaylı kullanımı beş biçimde sınıflandırılmaktadır: Tanıtım (sinyal) müziği, geçiş müziği, fon (arka plan) müziği, ses efekti olarak müzik, dinleti müziği. Buna göre cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Özel bir istasyonda radyo müdürünün en temel sorumluluğu, radyo çalışanlarının olumlu yaklaşımla, üretken biçimde, takım ruhunun önemini bilerek ve güvenli bir biçimde çalışılmasını sağlamaktır. Eğer söz konusu olan özel bir radyo ise, elbette, radyo müdürünün en önemli görevi, bir işletme olan radyonun kar elde etmesini sağlamaktır. Ticari radyolarda radyo müdürü, radyonun sahibinden sonraki en yetkili kişidir. Radyonun tüm işleyişinden sorumludur. Kamu radyolarında ise radyo müdürü, genel müdür ya da başkan yardımcısı olarak isimlendirilir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim teknolojilerindeki gelişmelerden ve dünyadaki ekonomi-politik değişimden etkilenen Türkiye’de, özel televizyon yayıncılığı 1990’da Star Tv’de başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Başarılı bir radyo programı için, sesleri yerli yerinde ve gereğince kullanmak gereklidir. Başarılı bir radyo programcısı söz, müzik ve efektten doğru bir denge ile yararlanmalıdır. Ancak tüm bu unsurların yanı sıra başarılı bir program için; doğru zamanlarda sessizlikten de yararlanması gerekir. Radyoda sessizlik öğesi daha çok dramalarda, etkileyici bir atmosfer yaratmak amacıyla kullanılmaktadır. Çoğunlukla radyo programları dinleyicinin ilgisini kaybetmemek adına uzun sessizliklere yer vermez.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Geçiş müziği adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Bu alt sınıflar, bilgilendiren/eğlendiren programlar türündedir.

Yanıt Açıklaması: Beş-altı cümlelik özetlerden oluşan ve televizyon programının öyküsünü anlatan sinopsiler yapım öncesinde hazırlanmakta, daha sonra ise geliştirilerek tretmana dönüştürülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Uydu yayını, radyo ve televizyon programlarının ve/veya program ilintili veri sinyallerinin uydu ortamından doğrudan kamuya yönelik olarak iletilmesi suretiyle gerçekleştirilen yayınlar olarak tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yorum programları, kamuoyunun bir kesimini ya da tümünü ilgilendiren, yerel, ulusal ya da dünya çapında bir olayı, konuyu ya da gelişmeyi çeşitli yönleriyle ve öznel bir bakış açısıyla değerlendiren program türü olarak açıklanabilir. Yorum programları, televizyon kanallarının yayın politikası doğrultusunda program konusunun yorumcu, konunun uzmanı ya da analist tarafından gerektiğinde olaya ya da konuya taraf olan kişi ya da kişilerinde katılımıyla gerçekleştirilen, görüşlerin açıklandığı, paylaşıldığı, tartışıldığı bir program türüdür. Bu haber program türü, günlük haber bültenleri sonrasında bağımsız bir program olarak ekrana gelebilmektedir. Yapımı stüdyoda gerçekleşebileceği gibi, stüdyo dışı mekânlarda da gerçekleştirilebilir. Ancak temel olan, katılımcıların öznel görüşlerinin ön planda olduğu program gerçekleştirmektir. Bunun için dikkatin konukların söyleyeceklerinde toplanması için dikkati dağıtacak genel çekimlerden ziyade, konukların yakın çekimlerine yer verildiği söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Televizyon iletişim sürecinde; İLETİM; Kaynaktan çıkan ses ve görüntü sinyallerinin elektronik olarak izlerkitleye ulaştırılmasıdır. Kaynak; Televizyon iletişim biçimleri içerisinde kaynak kavramı çok anlamlı olarak kullanılır. Genel anlamda kaynak kamu ya da ticari televizyonun anlatım olanaklarını kullanarak bir televizyon metnine dönüştürülmesidir. Yeryüzünde bir televizyon programı haline gelebilecek binlerce konu vardır. Televizyon dünyasının yaratıcı alanlarında çalışanlar bu konulardan bir tanesini seçer ve bir televizyon programı haline dönüştürmek için yaratıcı bir etkinlik gerçekleştirir. Y aratım; Bir fikrin, konunun, görüşün, olayın gerçeğin televizyonun anlatım olanaklarını kullanarak bir televizyon metnine dönüştürülmesidir. Etki/tepki; İzlerkitlenin televizyon programına beklentileri, ihtiyaçları doğrultusunda tepki vermesidir. Geri Besleme; Televizyon programcılığında geri besleme dolaylı gerçekleşir.Televizyonda, izlerkitle duygu ve düşüncelerini doğrudan aktaramaz. Çünkü televizyon tek yönlü bir kitle iletişim aracıdır. Yeni kitle iletişim araçlarından önce izleyici anketleri, reyting ölçümleri izleyici yorumları ve kamuoyu bilgileri genel geri bildirim seçenekleriydi. 2000'li yılların yeni iletişim ortamlarıyla birlikte geri bildirim süreci İnternet yorumları, mobil telefon mwesajları gibi farklılıklar da gösterebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dramatik eserler, içinde gerilim, çatışma gibi olaylar bulunan, insan ilişkileri ile gelişen, coşku ve acıma duygularını kamçılayan olay örgülerine sahiptir. Televizyon yayınları için yapımı gerçekleştirilen programlar da dramatik oyunlaştırılmış hikâyelerden oluşturulmaktadır. Bu program türüne drama programları denilmektedir. Dramatik programların yapımları, televizyon diline uygun bir düzende veya sinema filmi olarak, orijinal bir metne veya bir edebi esere dayalı olarak hazırlanabilmektedir. Yabancı yapımlar da dilimize çevrilerek ya da alt yazı eklenerek televizyon kanallarında yayınlanmaktadır. Drama programları başarılı bir metin, senaryo yazımı gerektirirler. Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinin olduğu dramatik bir yapıları bulunur. Oyunculuğun öne çıktığı, oyuncuların, ustalıklarını gösterme olanağı bulduğu yapımlardır. Yoğun ve dikkatli bir hazırlık dönemi ve provadan sonra, banda kaydedilerek kurgulanırlar. Televizyonda yayınlanan programlar içinde yüksek bütçe gerektiren yapımlardır. Senaryo gereklerine göre, bir program içinde farklı mekânlarda çekim yapılmasını gerektirebilirler. Çekim mekânlarına çekim donanımının kurulması, dekor kullanılması gerektiği için diğer türlere oranla daha çok deneyim, uzmanlaşmış ekip ve planlamaya ihtiyaç bulunmaktadır. Televizyon yayınları için gerçekleştirecek dramatik programlar; dramatik diziler, çizgi filmler, dramatik belgeseller ve sinema ve televizyon filmleri olarak alt türler ayrılmaktadır.