Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Radyo; bireyle konuşma, hızlı olma, sınırlara sahip olmama, rahat ve kolay olma, ucuz ve basit olma, anlık olma, seçici ve kişisel olma ile şaşırtma özelliklerine sahiptir. Bununla birlikte radyo, görseller sunmak yerine, zihinde resimler yaratır.

Yanıt Açıklaması: Şıklarda yer alan CNNTürk kendisini bir haber kanalı olarak tanımlayan, tematik bir kanaldır.

Yanıt Açıklaması: Bir televizyon programını ya da bir film öyküsünü kısaca anlatan, beş altı cümlelik özettir. Programın başından sonuna kadar oluşturulması planlanan süreçler bir kaç cümle ile özetlenmeye çalışılır. Beş-altı cümlelik özetlerden oluşan ve televizyon programının öyküsünü anlatan sinopsiler yapım öncesinde hazırlanmakta, daha sonra ise geliştirilerek tretmana dönüştürülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Radyoyu diğer kitle iletişim araçlarından daha üstün kılan en temel özelliği, dinleyicinin hayal gücünü genişleterek yaratıcılığına seslenmesidir. Radyodan gelen ses, dinleyicinin kulağına ulaşır ulaşmaz anlatılanlar dinleyicinin belleğinde canlanır. Sunucunun söyledikleri dinleyicinin hayal gücü ile birleşerek yeni bir resme dönüşür. Radyo ve televizyonu kıyasladığımızda, televizyon kurgulanmış, başkası tarafından çekilip tasarlanmış görüntüyü izleyicişine aktarır. Oysa radyoda görüntünün sınırları dinleyiciye bırakılmıştır. Radyo yayınında aktarılanlar dinleyicilerin belleğinde canlanarak, bir zihin resmi yaratmakta; görselleşmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dinleyicinin hayal gücünü harekete geçirerek, olayın geçtiği yeri belirleyen efektler, yer belirleme efektleri olarak adlandırılır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Anlatı yapısı “belli zaman ve mekânda geçen, neden-sonuç ilişkisine dayanan olaylar zinciri” olarak tanımlanır. Dolayısıyla anlatım zaman ve mekandan bağımsız olamaz. Soruda yer 4. ifade dışındaki ifadeler, anlatı yapısının özellikleridir. Doğru yanıt, "1,2,3,5" yani "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Radyo stüdyolarında, yayının yapıldığı bölüm yayın stüdyosudur. Çoğunlukla stüdyo, cam bölme ile ayrılmış iki odacıktan meydana gelir. Radyo yapım süreci için gereken cihazların bulunduğu, yayınlanmaya hazır bir programın oluşturulduğu yere yapım stüdyosu (production studio) denir. Canlı olarak günlük yayınların yapıldığı yer ise; yayın stüdyosudur (on-air studio). Canlı yayın stüdyolarının normalde ses geçirmez bir cam bölmeyle kumanda odasından ayrı tutulması gerekir. Stüdyoların en temel özelliği ses geçirmez olmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Soruda tanımı verilen kavram, canlı yayını ifade etmektedir. Ulusal, bölgesel ve yerel yayınlar, hazırlanan programın hangi coğrafyada ve ne ölçekte yayınlanacağı ile ilgili kavramlardır. Karasal yayın kavramı ise, televizyon yayınlarının teknik altyapısı ile ilişkilidir.

Yanıt Açıklaması: Yaygın eğitim programları, okula devam etme olanağı bulamayan insanlara yönelik olarak hazırlanan programlardır. Başka bir iş yaparken bile dinlenebilen bu programlar radyo aracılığı ile ulaştırılabilir. Bu programların üretim maliyetleri de televizyon programı üretimi kadar fazla değildir. Dinleyici açısından da yeni iletişim teknolojileri sayesinde yolda, işte ya da başka bir iş yaparken eğitim sürecinin devam edebilmesi için olanak sunar. Örgün eğitim olanaklarından yararlanamamış ve eğitim almak isteyen bireyler için hazırlanan programlardır.

Yanıt Açıklaması: Televizyon yapım süreci üç ana aşamadan oluşmaktadır: Bunlar yapım öncesi, yapım ve yapım sonrasıdır. Soruda sunulan kavramlar, yapım öncesi aşamasında hazırlanan içerikleri ifade etmektedir. İletim ve geri besleme kavramları ise televizyonun iletişim süreci ile ilişkili kavramlardır.

Yanıt Açıklaması: Drama programları aracılığı ile dinleyicilerin hayal gücüne seslenmek amaçlanmaktadır. Bu programlar radyo oyunları, arkası yarınlar ve radyo tiyatrosu olarak yapım biçiminden dolayı farklılaşmaktadırlar. Radyo oyunlarında istenilen dramatik yapı, oyuncu karakterleri, diyaloglar, müzik vesesleme yardımı ile dinleyiciye aktarılmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Yapılarına göre mikrofonlar, enerjinin hangi yönden değiştiğine bağlı olarak sınıflanabilir. Bunlar, dinamik (dynamic), kondansatör (condenser) ve elektrostatik (electret) mikrofonlardır. Yönelme karakteristiklerine göre mikrofonlar, dairesel-yönsüz mikrofonlar (omni-directional mic.),iki yönlü-sekizsel mikrofonlar (bi-directional pressure gradient mic.), tek yönlü-yüreksel mikrofonlar (uni- directional cardioid mic.), süper-yüreksel mikrofonlar (süper and hyper cardioid mic.), tele-tabanca mikrofonlar (ultra directional-short-gun mic.), telsizli mikrofonlar (contact mic.). Etki alanına göre mikrofonlar, gürültü önleyen mikrofon, telsizli mikrofon ve boyun mikrofon.

Yanıt Açıklaması: Mittel (2004) ve Neale’ın (1980) anlatımlarıyla ortak noktalar gösterse de, adı geçen kuramcıların tür kuramı doğrultusundaki görüşleri dört ana başlık altında toplanabilir: • Tür sınır koyucu bir olgudur. • Tür bir uzlaşı aracıdır. • Tür bir endüstri ürünüdür. • Tür geleneklere dayanan kültürel bir öğedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eğitim, öğretim ve belirli becerileri geliştirmeye yönelik programlar, eğitim programları olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Haber Programları, kamuoyunun bilgi edinme ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılır. Olay, konu ve gelişmeleri ele alan ve gereğinde değerlendiren; olağandışı durumlar dışında belirli yayın gün ve saatinde ve genellikle belirli bir süreyle sınırlı olarak, düzenli biçimde izleyicilere sunulan program türü olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Radyo ve televizyonlarda haberleri okuyan kişilere spiker denilmektedir. Spiker, önceden hazırlanan haber bültenlerini ve diğer duyuruları, radyo ve televizyon kanalıyla izleyici veya dinleyicilere aktaran mesleki kişiliktir.

Yanıt Açıklaması: Görselleştirme Kağıdı (Storyboard), bir televizyon programını oluşturan görsel anlatı ögelerinin çizilerek görselleştirilmesidir. Bu çizimler çekim senaryosunda yer alan dekor, kostüm, mekan, çekim ölçekleri, optik bilgiler gibi birçok detayın nasıl planlandığını ve tasarlandığını görselleştirmesi açısından önem taşır.

Yanıt Açıklaması: Kavram olarak format, televizyon programları arasında genel türsel bir ayrımlamadan çok, daha kesin ve net bir ayrımlama ortaya koyar. Tür ve format kavramları karıştırılabilir kavramlar olarak görülebilir. Tür kavramı yerine format, format yerine de tür kavramalarının kullanılması da olası bir durumdur.Oysa her ne kadar iki kavramın da kökeninde ayrımlama işlevi yatsa da format ve tür birbirlerinden farklı kavramlardır. Format ve formül gibi kavramlar, genellikle popüler kültürün yinelemeci, kopyacı ürünleri için kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen örnek, bir eğitim spotudur. Eğitim spotları, yayınlanması kanunen zorunludur. Reklam gibi, kısa ve dikkat çekici yapımlardır. Çevre, sağlık, organ bağışı, trafik kuralları gibi farklı toplumsal alanlara ilişkin sorunlar, bu spotların konularını oluşturmaktadır. Sık sık yayınlanarak hedef kitlede bir bilinç ve davranış değişikliği oluşturmayı hedeflerler. Doğru yanıt E seçeneğidir.