Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Radyo programı genel olarak yapılan işlerin farklılaştığı on iki aşamada gerçekleşir. Bunlar konu bulma, ön araştırma, öneri formu hazırlama, araştırma ve planlama, metin yazma, deneme, seslendirme, kurgu, zamanlama, denetleme, yayın ve yayın sonrası değerlendirme aşamalarıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kurmaca olmayan televizyon programlarının tasarımı üç aşamadan oluşmaktadır. Bunlar sırasıyla; Araştırma- Taslak hazırlama ve Tasarımdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde pek çok yayın kuruluşu izleyicinin ilgisini çekecek, hem eğlendiren hem de öğreten programlar biçiminde tasarlanmış programları yayınlamayı tercih etmektedir. Bu eğilim, “edutainment” denilen bir kavramın ortaya çıkmasına neden olmuştur. İngilizce education (eğitim) ve entertainment (eğlence) sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulan bu kavram eğlenceli eğitimin yaygınlaştığını ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Programcı programında nesnel (objektif) ve yansız olmalıdır. Kendi görüşünü tek yönlü göstermemelidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir. Sunuş tekniğidir.

Yanıt Açıklaması: Sert damak durgun ses organlarındandır. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Tasarım, her program için geçerli olan temel öğeleri belirlemekle başlar. Bu öğeler; programın konusu, programın amacı, programın gerekçesi, programın hedef kitlesi, programın süresi, programın bütçesidir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Gezi temalı programlar kültür programı türü içinde ele alınabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyoda programcı dinleyici için seçer ve içinde bulunulan duygu hali, seçilen, dinlenen müzikle değişebilir.Çoğu zaman da dinleyici radyoda dinlediği müzik ve konu ile farklı ruh hallerine kapılır ve radyo, kişinin kendi içinde bulunduğu durumdan uzaklaşmasını sağlar. Dinleyicinin çok sevdiği bir müziği hiç beklemediği bir anda radyodan duyması, radyo ile dinleyici arasında duygusal bir bağ oluşturur. Dinlediği radyo programını bilse bile dinleyici programdaki bir sonraki sözleri ve müziği bilemeyecek, radyo her zaman şaşırtma özelliğini koruyacaktır.

Yanıt Açıklaması: Sav - Karşıt Sav Yaklaşımı: Bir konuyla ilgili karşıt görüşler olması çok doğaldır. Yaygınlaşmış ve üzerinde uzlaşılmış temel bir görüş olmadığında bu tür bir yaklaşımla konuyu anlatmak aydınlatıcı olmaktadır. Programda, konuyla ilgili savlara ve bunlara karşı ileri sürülen savlara belirli bir sıralama içinde yer verilir. Böylece, izleyicinin bu görüşleri kendi bakış çerçevesinde tartışması sağlanır. Önemli siyasi kararlarla, yasa tasarılarına ilişkin çalışmalarla, özellikle toplumun genelini ilgilendiren gelişmelerle ilgili programlarda bu tür bir yaklaşım yararlı olmaktadır. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Yapım öncesi, bir fikrin televizyon programına dönüştürülmesi sürecinden yapılan ilk görüntü kaydına kadar gerçekleştirilen aşama olarak tanımlanır. Projenin gerçekleştirilmesi için yapılan ilk kayıt ile birlikte artık yapım aşamasına geçilmiş olur. Yapım öncesi süreçte önce fikirler belirlenir ve bir konu üzerinde odaklanılır. Oluşturulan fikir önce basit sinopsis haline getirilir daha sonra ise geliştirme senaryosu olarak da tanımlanan tretmana dönüştürülür. Bundan sonraki aşamalar ise senaryolaştırma, çekim senaryolarının hazırlanması ve son olarak da (yapım sektöründe yaygın olarak İngilizcesi kullanılan - storyboard) görselleştirme kağıtları hazırlanır.

Yanıt Açıklaması: Radyo istasyonları hedef dinleyicilerinin gün ve hafta içindeki dinleme alışkanlıklarını belirledikten sonra bütün programların günlük ve haftalık akış içindeki yerlerini planlar. Yayın akışının bu şekilde planlanmasına “ardışık programlama” denir

Yanıt Açıklaması: “Bizi arayın” programları pek çok radyo istasyonunun, düşük maliyetli ve eğlenceli olması nedeniyle çokça tercih ettiği bir program türüdür. Sunucu, programın başında o gün tartışılmasını istediği bir tartışma konusu belirler. Dinleyiciler konuyla ilgili görüşlerini telefon aracılığı ile programa katılarak ifade ederler. Türkiye’de seçilen konular daha çok eğlence amaçlı belirlenmektedir. En çok ilgi gören kavramlar olan “cinsellik” ve “magazin” özel radyoların tercih ettiği konular arasındadır. Gündeme ilişkin konuların ve siyasetçilerin mizahla birleştirilerek eleştirildiği, dinleyicilerin de katılarak düşüncelerini duyurdukları bu formatta yayınlanan program örnekleri de bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Belgesel programlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Örgün eğitim programları, her seviye okul eğitimlerine yardımcı olmayı amaçlayan programlardır.

Yanıt Açıklaması: İyi bir radyo program yapımcısında bulunması gereken özellikleri şöyle sıralanabilir: Programcı iyi eğitim görmüş, yaratıcı, kültürlü, araştırmacı, gözlemci, nesnel, yansız, grup çalışmasına yatkın, çalışma disiplini olan, ana dilini iyi kullanan, yayın kurumunun ilkelerini ve yasaları bilen, esnek ve yarışmacı bir kişiliğe sahip olmalıdır. Programcı, programında nesnel (objektif) ve yansız olmalıdır. Programında kendi görüşünü tek yanlı olarak göstermemelidir. Olayları nesnel ölçüler içinde, gerçekçi olarak yansıtmalıdır. Programcı olaylara yaklaşırken karşıt görüşlere de yer vermeli ve asla taraf olmamalıdır. Bu nedenle de programcı konunun farklı boyutlarını göz önüne sermeli ya da farklılıkları uzmanlara değerlendirmelidir. Soruda verilen açıklamalar doğrultusunda, programcının nesnel ve tarafsız olmadığı açıktır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çok sesli program biçiminde ikiden fazla ses kullanılır. Açık oturumlar, forumlar ve yuvarlak masa söyleşileri bu türün örnekleridir. Bu programlarda genel olarak gündemle ilgili bir konu seçilerek, farklı boyutları ile uzmanlar tarafından tartışılır. Genellikle bu programlarda haberci kimliği ile öne çıkan bir kişi genel olarak soruları ile konukları yönlendirir. Sorudaki programın biçimi çok seslidir ve doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Radyonun ucuz, pratik ve hızlı bir teknoloji olması, 20 yüzyılın ilk çeyreğinde bütün dünyaya yayılmasını sağlamıştır. Ülkemizde 6 Mayıs 1927’de ilk resmi radyo yayını başladığında Amerika Birleşik Devletlerinde ticari, Avrupa’da kamusal radyoculuk önemli atılımlar kaydetmişlerdi. Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Bir kamu radyosu ile özel radyo arasında, kuşkusuz program türleri, yayın amaçları, kuşaklar ve personel sayısı gibi özellikler farklılaşabilir ancak bunlar kesin olarak farklılaşacağı anlamına gelmez. Ancak gelir kaynağı kesin farklılaşır. Çünkü kamu radyolarında, yayın kurumunun geliri devlet tarafından karşılanır. Radyo ve televizyon örgütleri kamu yararına yönelik olarak, tarafsız, doğru ve eğitici yayın yapmakla yükümlüdürler. Özel radyolar ise gelirlerinin büyük bölümünü reklamlardan sağlamaktadır, devlet katkısı almazlar. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Tematik işlevdir.