Radyo ve Televizyon Programcılığının Temel Kavramları

Yanıt Açıklaması: Bir televizyon yapımı, televizyonun farklı işlevlerini yerine getirmekle yükümlüdür. Eğlendirme, eğitme, haber verme, mal ve hizmetlerin tanıtımı ya da farkındalık yaratma gibi başlıklarla ifade edilebilen bu öğeler bir televizyon yapımının temel işlevleri olarak sıralanabilir. Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Radyo programının hazırlanması sırasında üzerinde önemle durulması gereken altı temel öge vardır. Bunlar: Programın konusu (özü) Programın biçimi Programın dili Programın süresi Programın yayın zamanı Programın bütçesi Programın hedef kitlesine ulaşabilmesi için bu temel unsurlara dikkat edilmelidir. Bu unsurlardan birine özen gösterilmemesi durumunda programın başarısı azalır ya da tam olarak hedefe ulaşamaz. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: En kısa tanımı ile haber “yeni, ilginç ve doğru” olandır. Bir olayın hangi durumlarda haber değeri kazanacağını gösteren unsurlar şunlardır: Olay dinleyiciye yakın olduğunda (Yakınlık): İnsanlar ilgilendikleri, sonuçlarından etkilendikleri olaylarla yakınlık duyarlar. Bu nedenle olayın yakınlığını önemli bir haber değeri olarak kabul etmek gerekir. Yakınlık genellikle fiziksel ya da coğrafi olarak yakınlığı ifade eder. Olay dinleyiciye zamanında aktarıldığında (Anilik): Haberde zaman öğesini belirleyen üç bileşke bulunmaktadır. Bu bileşkelerin tümü habere zamanındalık değerini kazandırmaktadır. Bu üç bileşke yenilik, anilik ve geçerliliktir. Yeni olayın aniden ortaya çıkması ona haber niteliği kazandırırken, zamanında verilmesi haber değerini korumasını sağlamaktadır. Olay, önemi açısından etkili olduğunda (Etkililik): Haberin etkileyiciliğinden söz edildiğinde akla söz konusu olayın önemi ve toplum için anlamı gelmelidir. Bir olay karşısında yapılacak değerlendirmede, olayın ne gibi sonuçlar doğuracağı, kimleri ya da neleri etkileyeceği sorularına yanıt arandığında haber ortaya çıkacaktır. Haberin etkililiği olayın toplumda bir değişiklik ve tartışma ortamı yaratıp yaratmayacağına bağlıdır. Olay, anlaşmazlık yarattığında (Anlaşmazlık): Toplum içinde farklı görüşlerden, farklı inançlardan, farklı kültürlerden insanları barındırır. Bu farklı özellikleri taşıyan gruplar her zaman uyum içinde değildir. Farklılıklar çatışmalara neden olabilir. Ortaya çıkan her çatışma doğrudan ya da dolaylı, toplumu ilgilendirir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Haber programlarında hedef kitlenin özelliklerini, beğenilerini ve eğilimlerini bilmek gerekmemektedir. Bu bilgi eğlence programlarının konusudur.

Yanıt Açıklaması: Çocuk programlarının tasarımı, pedagogların ve eğitimcilerin görüşlerinden yararlanılarak, hedef kitlenin yaş grubundaki algılama, dikkat yoğunlaştırma, bilgi, beceri düzeylerine göre yapılır. Bu nedenlerle araştırma ve taslak hazırlama çocuk programlarının tasarımında daha da önemli hale gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bir olayla ya da gelişmeyle ilgili kamuoyunun düşüncelerini yansıtmak için, halktan kişilerle yapılan röportajlar sokak röportajı olarak adlandırılır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir stüdyo planında aşağıdaki maddelerin görsel karşılıkları olmalıdır: • Dekorun basitçe görünümü • Kamera önündeki kişilerin konumları ve olası hareketleri • Kamera konumları ve kamera hareketleri • Işık konumları • Mikrofon konumları.

Yanıt Açıklaması: Reklam yayınlarının arka arkaya dizildiği bölüme reklam kuşağı denir. Televizyon metinlerinin belli tekniklerle sunulması, televizyon programı olarak tanımlanabilir. İzleyicinin yoğun olduğu saatlerde yapılan yayına ise prime-time yayın denilmektedir. Türdeş programları yayınlayan kanala tematik kanal denir, bunun bir örneği de eğitim konusunda yayın yapılması olabilecekken; soruda örnek değil, tanım sorulmaktadır

Yanıt Açıklaması: Radyo yayıncılığında program türleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir. Haber ve haber programları Magazin programları Müzik programları Drama programları Eğitim programları Spor programları Tanıtım ve reklamlar “Bizi arayın” programları Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: Talih Kuşu

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kişilerin hareketleri kadar bakış açıları da önem taşır. Bakış açısı, görsel anlatımı kurmak için kullanılan en önemli süreklilik öğelerinden biridir. Kişilerin bakış açılarına göre karşılıklı diyalogların görsel karşılıkları kurulur, çatışmalar yaratılır, atmosfer yaratılır. Kişilerin bakış açıları, kamera açıları ile birlikte çalışılacak temel görsel veriler arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Radyo programları içerikleri bakımından beş ana türde incelenmektedir. Bunlar haber ve haber programları, müzik ve eğlence programları, kültür ve sanat programları, eğitim programları, reklam ve tanıtım programlarıdır. Özel radyolar, bu program türleri içerisinde ağırlıklı olarak müzik, eğlence, reklam ve tanıtım içerikli programlar yapmakla eleştirilmektedirler. Eğlence programları kültür ve sanat kaygısı taşımayan kitlelerin ortak zevk ve kültürüdür. Birçok eğlence programı, kültür ve sanat kaygısı taşımayan yapımlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tip içeriği özenle oluşturulmamış, üzerinde yeterli araştırma yapılmadan gerekli emek verilmeden gerçekleştirilen programlar, düzeylerini en küçük ortak paydada birleştiren basit programlar olarak eleştirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ortak ilgilere değinmek özelliği ile, konuların farklı boyutlarını ele alırken dinleyicinin yaşamını nasıl etkileyeceği de vurgulanır. Dinleyici kendi yaşamı ve çevresi ile özdeşlik kurabileceği için programı daha dikkatli bir biçimde dinler. Benzerlikler ve ortaklıklar bireyleri birleştiren önemli özelliklerdir.Sorudaki programda bu özellik kullanılmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Açıklık bir olayın  haber değerini belirleyen unsurlardan değildir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Denetleme aşamasında, programın, yayın ilkelerine ve programcılık ilkelerine uygun olup olmadığının kontrol edilmesidir. Bu aşamada programcı kendisi programcılık ve yayın ilkeleri açısından programın ön denetimini kendisi yapar. Buna “oto kontrol” ya da “kendi kendine denetim” denir. Ancak, denetim aşaması, o kurumun denetim işleri ile ilgili denetçilere denetlenmesini kapsar. Denetim aşamasında programlar, önceden saptanan ilkelere göre denetçilerce denetlenebilir. İlkelere göre sakınca bulunduğu durumlarda programlar, düzeltilmesi için geri gönderilir. Programcı gerekli düzeltmeyi yaptıktan sonra program, yayınlama aşamasına gelir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Tematik işlev

Yanıt Açıklaması: Röportaj amaçlarına göre beşe ayrılır. Açıklayıcı röportaj, portre röportaj, tanık röportaj, sokak röportajları ve açıklama röportaj. ?Açıklayıcı röportaj; görüşülen kişiden uzmanı olduğu konu hakkında bilgi almak için yapılan röportajlardır. ?Portre röportajı; görüşülen kişiyi daha iyi tanımayı amaçlayan röportajlardır. ?Tanık röportajı; bir olayın tanığı ile yapılan röportajlardır. ?Sokak röportajı; bir olayla ilgili kamuoyunun düşüncelerini yansıtmak için yapılan röportajlardır. ?Açıklama röportajı; bir kişi ile gündemde olan bir olay ya da katıldığı bir toplantıyla ilgili yorumlarını ve fikirlerini almak için yapılan röportajlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: III. sıradaki “Konuyu nasıl sınırlandırmalıyım?” sorusu, ön araştırmada değil, araştırma-planlama aşamasında yanıtlanması gereken bir sorudur. V. Sıradaki “Program metni kaç sayfa olmalı?” sorusu ise, metin yazımı sırasında proramın süresini ayarlama aşamasında yanıtlanması gereken bir sorudur. I, II, IV ve VI. Sorular ise ön araştırma aşamasını kapsar, doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Stüdyodaki yayının dinleyiciye ulaşmasını sağlayan en temel araç vericidir.