Organizasyonlarda Davranış

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen kavram "lisan"dır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Parsons’ ın bu genel modeline karşılık, bir kısım yazarlar belirgin bir grup şirket üzerinde çalışarak yeni bir model geliştirmeye çalışmışlardır. Bu konuda çalışan ilk araştırmacı Japon Profesör Wiliam G. Ouchi olmuştur. Z teorisinin mucidi olan bu araştırmacı örgüt kültürünü üç ayrı grup işletme üzerinde çalışarak analiz etmiştir. Bunlardan birinci grup tipik Amerika Birleşik Devletleri (ABD) şirketleridir, ikincisi tipik Japon şirketleri, üçüncüsü ise Z Tipi Amerikan şirketleridir. W. Ouchi teorisinin temelini oluşturan tipik bir Z şirketini tanımlarken, Japon işletme modelini oluşturan dört temel faktörün (güdüleme-kaliteverimlilik-işgücünün devamlılığı) büyük şirketlerin başarısında ana unsurları oluşturduğunu hep göz önünde bulundurmuştur (Ouchi, 1981).

Yanıt Açıklaması: Çatışmanın geleneksel sınıflanmasında 2 tür çatışmadan söz edilebilir: 1. Fikir çatışması; yapılacak işler, görevler, politikalar, yöntemler ve işle ilgili diğer benzer konularda farklı görüş ve fikirlerin olmasından kaynaklanır. Bu tür bir çatışma sorun çözmek için gereklidir. Çünkü bu sayede fikirler, kanıtlar, mantık, eleştirel ve yenilikçi düşünceyle değerlendirmeye alınır. Bu çatışma görev çatışması olarak da adlandırılmaktadır. 2. Bir sorunu beraberce çözmeye çalışırken etkileşim içinde bulunan iki veya daha fazla kişinin bazı veye tüm meselelerle hakkında farklı duygular taşıdıklarını fark ettiklerinde ortaya çıkan çatışma duygusal çatışma olarak tanımlanır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Görüldüğü üzere, motivasyon konusu işlenirken önem verilen ve üzerinde durulan içgüdülerdir. C¸alışanları motive eden içgüdülerden söz edilmektedir. Bu içgüdüler aşağıdaki tabloda görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Argyris

Yanıt Açıklaması: Ahlakçı davranış kalıbı içinde yer alan çalışan ise etik oluşumuna olumlu katkı sağlayacaktır. Ahlakçı çalışanın temel davranışları aşağıdaki şekilde sıralanabilir: Ahlak ve yasa dışı işler yapmaz, yapılmasına karşı çıkar, yapanları affetmez. İşini en iyi biçimde yapar. Yapanları destekler. C¸ıkarcıların fark edilmesi için çalışmayı ödüllendirir. Dürüstlüğü savunur, bürokratik oyunları önlemeye çalışır. Açık ve dürüst iletişim kurar. U¨stlerinin verdiği yasa ve ahlak dışı emirlere direnir. Kamu yönetiminin halka hizmet için var olduğu bilinciyle hareket eder. İmka^nlarını, toplum yararı ve birey özgürlüğünü dikkate alarak kurum amaçları doğrultusunda kullanır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kendi menfaatlerini öncelikli tutarak davranışlarda bulunma çıkarcı davranış kalıbına; dürüstlüğü savunarak bürokratik oyunları önlemeye çalışma, kurum içerisinde açık ve dürüst iletişim kurma ve kamu yönetiminin halka hizmet için var olduğu bilinciyle hareket etme ahlakçı davranış kalıbına örnek gösterilebilir. Bununla birlikte üstünün emirlerine emir yerinde olmasa bile karşı çıkmama görevci davranış kalıbı kapsamında yer almaktadır ve etik oluşumunu olumsuz etkileyen bir durumdur. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir çatışmayı yönetmek aşağıda sıralanan basamaklardan geçmektedir: "Çatışmanın bir analizini yapma (II) - Uygun çatışma-yönetimi tepkisini verme (I) - Uygun çatışma çözümleme taktiklerini seçme (V) - Çözümleme tekniğini uygulama (IV) - Takip etme (III)" Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Basit Yapı; ayrıntılı olmayan, aşırı bölümlendirmenin bulunmadığı, geniş denetim alanının olduğu ve yetkinin genellikle bir tek kişide toplandığı organizasyon yapısıdır. Bu yapı, temel icra fonksiyonları üzerine kuruludur.

Yanıt Açıklaması: Milli kültürün örgütsel kültüre etkileri konusundaki bir diğer yaklaşım ise bazen de bir başka toplumun temel değerlerinin, örgüt kültürüne olan yansımalarıdır. Bu yansıma bazen örgütü çok başarılı kılabilmekte ve ona avantajlar sağlayabilmektedir. Örneğin, Batı’nın temel değerleri olan; hız, temizlik, iyi bir hizmet anlayışı ve oturma yerlerinin düzenliliği gibi faktörler McDonald’s hamburger zincirinin temel kültürel değerleri olarak, hem Moskova’ da bu şirketin başarılı olmasında hem de diğer bu alandaki şirketlere örnek oluşturarak, bu örgütlerin gelişmelerinde fayda sağlamıştır. Ülkemizde de benzer bir durumu gözlemleyebilmekteyiz.

Yanıt Açıklaması: Politikanın olumsuz etkileri arasında moral bozma, kurban yaratma, saldırı ve karşı-saldırı planları yapmak için çok fazla enerji ve zaman harcama sayılabilir. Bunlar örgüt açısından işlevsel değildir ve üretkenliğe zarar verir, çünkü  zaman ve kaynak israfına neden olmaktadır. Ayrıca, özellikle yöneticilerin politik davranışları, katılımlı yönetim ve işgören güçlendirme programlarına ket vurabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Meşru güç belli rolleri üstlenmiş olan kişilerin başkalarından belli davranışları talep edebilmeleri üzerine örgütün üyeleri arasında oluşmuş bir anlaşmadır.

Yanıt Açıklaması: Bilgi, örgüt yapısı içinde entelektüel kapital olarak anılmaktadır. Entelektüel kapital veya sermaye ise örgüt içerisindeki diğer üç tür sermayenin toplamından oluşmaktadır. Bunlar: • İnsan kapitali veya sermayesi, • Yapısal kapital veya sermaye • Müşteri kapitali ve sermayesidir

Yanıt Açıklaması: Güç ilişkisinin özellikleri şu şekilde sıralanabilir: Güç ilişkisi bir bağımlılık ilişkisidir. Güç ilişkisi hep tek-yönlü işlemez. Güç el değiştirebilir. Gücün varlığından söz edebilmek için gücün mutlaka açık-seçik bir şekilde uygulanması gerekmez. Önemli ve yeterli olan, bir kişinin kendisi üzerinde, bir başkasının güç uygulama potansiyeline sahip olduğuna inanmasıdır. İki taraf arasındaki güç dengesizliği ne kadar büyük ise, bu dengesizlikten (yoğun bağımlılıktan) kurtulma ve bunu lehine çevirme çabaları o kadar yoğundur. Doğru cevap D'dir çünkü madde II'deki bilginin doğrusu "Güç ilişkisi hep tek-yönlü işlemez" olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Tavistock Enstitüsünden, Tom Burns ve George M. Stalker, çalışmalarını 1961 yılında İngiltere’de ve İskoçya’da, 20 endüstri işletmesinde yapmışlardır. Burns ve talker, işletmelerin organizasyon yapıları ve yönetim uygulamalarının (süreçler) dış çevre koşulları tarafından nasıl etkilendiği sorusuna cevap aramışlardır. Burns ve Stalker’a göre; teknolojideki değişme oranı, organizasyondaki en iyi yapıyı tayin eden temel faktördür. Bu nedenle “çevre” unsurunu “teknoloji ve pazardaki değişim hızı” boyutunu dikkate alarak incelemişlerdir. Buradaki değişme hızı, yeni buluşların ortaya çıkması, teknolojik yenilikler, yeni ve değişik mal talebindeki artış gibi konuları içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Parsons geliştirdiği “AGIL” modelinde her sosyal sistemde (bu ister ekonomik, ister toplum, ister bir organizasyon olsun) sistemin devamlılığını sağlamak için belirli fonksiyonların karşılanması gerektiğini ileri sürer. Bu fonksiyonların baş harflerinin alınması ile “AGIL” modeli oluşur. Bu model’ de adı geçen dört fonksiyon: (1) Adaptasyon ve uyum, (2) Amaç edinme ve amaca ulaşma, ( 3) Bütünleşme ve (4) Meşruluk adını taşır.

Yanıt Açıklaması: Liderlik konusu, ilk çağlardan bu yana ilgi çekmiştir ve pek çok farklı bilimsel bakış açısından incelenmiştir. Bakış açılarındaki bu çeşitlilik, liderlik kavramının karmaşık yapısıyla birleştiğinde, pek çok farklı tanım ortaya çıkmaktadır. Liderlik uzun yıllardan beri akademik bir disiplin olarak incelenmektedir. Liderliğin, evrensel olarak kabul görmüş tek bir tanımı yoktur.

Yanıt Açıklaması: İş Karakteristikleri modelinde yer alan faktörler: Beceri çeşitliliği, görevin kimliği, görevin önemi, özerklik, geri bildirim

Yanıt Açıklaması: Dört liderlik tarzı aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır: 1. Yönlendirici liderlik, çalışanlara görevlerini ve kendilerinden beklenenleri bildirmeyi içerir. Çalışanları belirli hedeflere yönlendirmek, kural ve prosedürlere uymalarını sağlamak ve işi programlayıp koordine etmek gibi davranışları kapsar (Yukl, 2010: 169). 2. Destekleyici liderlik, çalışanların gereksinimlerine kulak vermeyi, mutlulukları, refahları ve iyilikleri ile ilgili olmayı ve birim içinde dostane bir atmosfer oluşturmayı içerir (Yukl, 2010:169). 3. Katılımcı liderlik, çalışanlara danışmayı ve onların önerilerini dikkate almayı içerir (Yukl, 2010:169). 4. Başarıya yönelimli liderlik, zorlayıcı hedefler belirlemeyi, performans geliştirmeyle ilgili arayışları ve çalışanların yüksek standartlara ulaşacaklarına güvenmeyi içerir (Yukl, 2010: 169).

Yanıt Açıklaması: Örgütsel toplumsallaşma genelde üç aşamalı olarak görülmektedir. Bu aşamalar; Örgüte girmeden önce, Örgütle karşılaşma ve Başkalaşım veya değişme olarak adlandırılmaktadır.