Tüketici Hukuku

Yanıt Açıklaması: Bir ticari uygulamanın; saldırgan olup olmadığı belirlenirken aşağıdaki hususlar dikkate alınır: a) Ticari uygulamanın zamanı, yeri, mahiyeti ve devamlılığı, b) Ticari uygulamanın tehdit ya da hakaret içeren söz veya davranışlar içerip içermediği, c) Tüketicinin muhakeme yeteneğini bozduğu bilinen doğal afet gibi bir felaket ya da aynı derecede bir başka durumun ticari uygulamada bulunan tarafından, tüketicinin mal veya hizmete ilişkin kararını etkilemek için kötüye kullanılıp kullanılmadığı, d) Tüketicinin, sözleşmeyi feshetme ya da başka bir mala, hizmete veya ticari uygulamada bulunana yönelme gibi haklarını kullanmak istemesi karşısında, ticari uygulamada bulunan tarafından getirilen ağır veya orantısız sözleşme dışı bir engelin bulunup bulunmadığı, e) Hukuka aykırı bir eylemde bulunulacağı tehdidinin olup olmadığı.

Yanıt Açıklaması: kesin hükümsüzlük

Yanıt Açıklaması: Dürüstlük Kuralı, Türk Medeni Kanunu’nun 2. Maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükme göre, kişiler haklarını kullanırken veya bir borcu yerine getirirken toplum içindeki makul, orta zekâlı bir kimsenin davrandığı gibi davranmakla yükümlüdür. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Topluluğunun 10 Eylül 1984 tarihli Aldatıcı ve Karşılaştırmalı Reklamlara İlişkin konsey Yönergesinin ikinci maddesinde reklam, “malların, taşınmaz şeylerin, hakların veya yükümlülüklerin kolaylıkla satılması veya hizmetlerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, ticaretin veya bir serbest mesleğin yürütülmesi sırasında yapılan her türlü söz ve beyanat” olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sigorta yaptırmaya zorlayamama

Yanıt Açıklaması: Ayıplı mal veya hizmet söz konusu olduğunda, tüketici bedelden indirim hakkını sadece satıcı ve sağlayıcıya karşı kullanabilir. Dolayısıyla üretici ve ithalatçıya karşı bu hakkın ileri sürülmesi söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Tüketici sözleşmeleri, satıcı veya sağlayıcılar ile tüketiciler arasında gerçekleştirilen ve satıcı veya sağlayıcıların kendi işletme faaliyetleri kapsamında, tüketicilerin son kullanıcı olarak (ticari, mesleki ya da işletmesiyle ilgili olmayan) ihtiyaçlarını karşılamak üzere bir malın mülkiyetini veya kullanım hakkını devretmeyi ya da hizmetin sağlanmasını, tüketicilerin ise bir bedel ödemeyi yükümlendikleri sözleşmelerdir. Tüketici sözleşmeleri tek tip olmayıp pek çok değişik tür sözleşmeyi (eser, taşıma, simsarlık, sigorta, veka^let, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de da^hil olmak üzere) kapsar (satış, trampa, bağışlama, kira, karz vb). Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da özel olarak sayılmış olan sözleşmelerden başka, tüketici durumunda olan kişiye ivaz karşılığı mal veya hizmet sağlanmasını amaçlayan isimli veya isimsiz her tür sözleşme de bu kapsamda değerlendirilir. Tüketici sözleşmeleri karşılıklı, mal ve hizmet arzını amaçlayan sözleşmelerdir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da “hizmet sunma” sözünü kullanırken herhangi bir iş görme amacını güden sözleşmeler amaçlanmıştır. Yoksa burada Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olan hizmet sözleşmesi kastedilmemiştir. Borçlar Kanunu’ndaki hizmet sözleşmesi, bağımlılık nedeniyle, bu kuralın dışında kalmaktadır. Tüketici işlemlerinde sadece taraflardan birinin değil, her iki tarafın da “kimliği” önem taşımaktadır. Gerçekten taraflardan birisi tüketici olacağı gibi diğer tarafın da satıcı-sağlayıcı olması gerekmektedir. Karşılıklı iki taraftan biri tüketicidir. Diğer bir ifadeyle ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket edilmesi söz konusudur. Tüketici çoğu zaman son kullanıcı ya da yararlanandır; ancak, bu zorunlu değildir. Tüketici çıkar elde etmeksizin ailesinin kullanımı için veya bir başkasına, örneğin bağışlama amacıyla almış olduğu bir mal nedeniyle de TKHK’dan yararlanabilir. Sözleşme ivaz (karşılık) karşılığında birmal veya hizmetin sağlanmasına yöneliktir. Diğer bir ifadeyle tüketici kendisine sunulan mal veya hizmet karşılığında bir bedel ödemeli ya da parayla ölçülebilen bir karşılık vermelidir. Tüketici sözleşmesi her iki tarafa da borç yükleyen sözleşmelerdendir. Eğer taraflar arasında kurulan sözleşme karşılıksız mal veya hizmet sağlamaya yönelik değil ise, bu sözleşmeye TKHK hükümleri değil genel hükümler, yani TBK hükümleri uygulanır. Tüketici sözleşmelerinin konusunu mal yada hizmet oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun ayıplı mallarla ilgili 11. maddesi tüketicinin seçimlik haklarını düzenlemekte olup, Tazmin hakkına ilişkindir. Anılan maddeye göre, “malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; (a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, (b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, (c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, (ç) İmka^n varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir.” Ayrıca tüketici herhangi bir zarara uğramışsa bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilecektir.

Yanıt Açıklaması: B şıkkı doğrudur. Ülkemizdeki sivil tüketici örgütlerinden bazılarına şunlar örnek verilebilir: • Tüketici Hakları Derneği (THD) • Tüketici Koruma ve Dayanışma Birliği (TÜKO-BİR) • Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKO-DER) • Tüketiciler Derneği (TÜDER) • Müstakil Tüketiciler Birliği • Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) • Tüketim Kooperatifi Merkez Birliği • Tüketici ve Çevre Eğitim Vakfı (TÜKÇEV) Uluslararası örgütlerden bazıları da şunlardır: • Uluslararası Tüketiciler Örgütü (IOCU) • Avrupa Tüketici Birlikleri Bürosu (BEUC) • Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) • Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO

Yanıt Açıklaması: Günümüzde modern anlamda tüketici kredisinin ulaştığı en son safhada üçlü ilişki çerçevesinde verilen kredi türünü tüketici kredisi olarak kabul etmemiz mümkündür. Bu kredilendirme sisteminde tüketicinin, satıcı tarafından değil üçüncü bir kişi –kredi veren, yani banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketi- tarafından kredilendirilmesi söz konusudur. Genellikle kredi kuruluşu, kredi veren olarak adlandırılan banka, özel finans kuruluşu veya finansman şirketi, tüketiciye kredi açarak onun peşin paraya sahip olmasını ve bu parayı kullanarak mal veya hizmet satın almasını sağlamaktadır. Belirtilen bu tür kredi, tüketici kredisinin en önemli türlerinden biri olmakla beraber, tüketici kredileri farklı görünümlerde de karşımıza çıkabilmektedir. Üçlü işlemlerde en ayırt edici özellik, tüketici kredisi sözleşmesinin kredi kuruluşu yani kredi veren ve tüketici arasında yapılmasıdır. Satım ya da hizmet sözleşmesi ise üretici veya satıcı ile tüketici arasında akdedilmektedir. Tüketici kredisi sözleşmesi, TKHK’nun 1995 yılında yürürlüğe girmesinden önce ne Borçlar Kanunu ne de başka bir kanunla düzenlenmediği için isimsiz (atipik) sözleşme olarak nitelendirilmekteydi. Ancak 4077 sayılı TKHK’nun 10’ncu maddesi ile ardından 6502 sayılı TKHK’un 22-31 inci maddeleri ile tüketici kredisinin düzenlenmiş olması, artık tüketici kredisi sözleşmesini isimsiz sözleşme olmaktan çıkarmıştır. Tüketici kredisi, TKHK’da ismen zikredilmiş, özellikle uygulamada tüketiciler açısından sorun yaratan yönleri kısmen düzeltilmeye çalışılmıştır. Belirtilen bu nedenlerden dolayı tüketici kredisi sözleşmesinin isimsiz sözleşme olma özelliği kalmamıştır. Tüketici kredisi sözleşmesi rızai ve tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Bazı yönleri ile kredi açma sözleşmesine benzer iken bazı yönleri ile de ödünç sözleşmesi ile benzeşmektedir. Ancak tam anlamı ile tüketici kredisi sözleşmesini ödünç veya kredi açma sözleşmesi olarak nitelendirmek mümkün değildir. TKHK’nun yürürlüğe girmesi ve Kanunda ismen zikredilmesi nedeniyle artık tüketici kredisi sözleşmesini kendine özgü yapısı olan sözleşme olarak adlandırmak yerine isimli ve bağımsız bir sözleşme olarak nitelendirmek yerinde olacaktır. TKHK’da tüketici kredisi sözleşmesinin bütün unsurlarının saptanmadığı gerçeğinden hareketle, tüketici kredilerine öncelikle TKHK’nun uygulanacağı, eksik ve yetersiz kalan yerler bakımından da sözleşmenin bünyesine uygun düştüğü oranda Borçlar Kanununun ödünç sözleşmesine ait hükümlerinin örnekseme yolu ile uygulanacağı belirtilebilir. Özellikle yeni TKHK ile daha geniş bir düzenlemeye kavuşmuş olduğu da vurgulanmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Alışverişe konu edilen mal veya hizmetin ayıplı olması durumunda sorumlu tutulabilecek kişilerin kapsamı TKHK’nın muhtelif maddelerinde belirlenmiştir. Aşağıda incelenecek olan bu düzenlemelere göre; satıcı, sağlayıcı, üretici, ithalatçı ve kredi veren tüketiciye karşı sorumlu tutulmuştur. TKHK’da tüketici işlemlerinde ayıptan dolayı sorumlu olanların kapsamı geniş olarak belirlenmiştir. Türk Borçlar Kanunu’nda ise ayıptan dolayı sadece satıcı sorumlu olmaktadır (TBK. m. 219). Dolayısıyla, TKHK’ya göre ayıptan dolayı sorumluların kapsamı, TBK’ya göre sorumlu olanlardan daha geniştir. Böylelikle tüketiciler daha etkin bir korumaya sahip bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Sözleşmeden dönme. Sözleşmenin taraflarından birininin tek taraflı yenilik doğuran bir beyanla sözleşme ilişkisini geriye etkili biçimde sona erdirmesidir.

Yanıt Açıklaması: İthalatçı, kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişilerdir.

Yanıt Açıklaması: Kredi aracısı, ticari veya mesleki amaçlarla tüketicilere kredi sözleşmesi sunan veya teklif eden, kredi sözleşmeleri için hazırlık çalışmaları yaparak tüketicilere yardım eden ya da kredi veren adına tüketicilerle kredi sözleşmesi kuran gerçek ya da tüzel kişiyi ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yazı, haber, yayın ve programlarda, mal veya hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticari unvan veya işletme adlarının reklam yapmak amacıyla yer alması ve tanıtıcı mahiyette sunulmasına örtülü reklam denir.

Yanıt Açıklaması: Ana malı satış yapma yükümlülüğü

Yanıt Açıklaması: Ücretsiz arkadaşının evinin boyanması

Yanıt Açıklaması: D şıkkı doğrudur. Haksız rekabet nedeniyle açılabilecek hukuk davaları şunlardır: • Tespit davası: Fiilin haksız olup olmadığının tespiti için açılır. • Önleme (men) davası: Haksız rekabetin önlenmesi için açılır. • Eski hale iade (düzeltme) davası: Haksız rekabetin sonucu olan maddî durumun ortadan kaldırılması, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesi ve haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhası için açılır. • Maddi tazminat davası: Kusur varsa zarar ve ziyanın tazmini için açılır. • Manevi tazminat davası: Türk Borçlar Kanununun 56’ıncı maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesi için açılır.

Yanıt Açıklaması: Ticaret Bakanlığına

Yanıt Açıklaması: A şıkkı doğrudur. Belirsiz süreli tüketici kredisi sözleşmesinin aşağıda yer alan bilgileri içermesi zorunludur: a) Kredinin türü. b) Tüketicinin adı, soyadı ile kredi verenin ve varsa kredi aracısının unvanı, MERSİS numarası, açık adresi, telefon numarası, varsa diğer iletişim bilgileri. c) Kredi limitinin ne zaman ve nasıl bildirileceğine ilişkin bilgi ile bu limitin değiştirilmesinde uygulanacak düzenlemeler. ç) Akdi faiz oranı ile bu oranın uygulanmasına ilişkin şartlar ve değiştirilmesinde esas alınacak düzenlemeler. d) Varsa faiz dışında tüketiciden talep edilecek ücretler. e) Kredi sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin usul ve şartlar. f) Gecikme faiz oranı. g) Tüketicinin, ödemelerini ödeme tarihinde yapmamasının ve temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları. ğ) Varsa istenecek teminatlar ve bu teminatların tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlardan olması halinde her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılacağına ve tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatların diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılacağına ilişkin bilgi. h) Cayma hakkının kullanılma şartları, süresi ve usulüne ilişkin bilgi ile bu hakkın kullanılması durumunda anapara ile bu paranın faizini ödeme yükümlülüğü ve hesaplanma şekline dair bilgiler de dâhil olmak üzere cayma hakkının kullanılmasına ilişkin diğer şartlar. ı) Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi. i) Varsa tüketicilerin başvurabileceği diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi. j) Kredi veren ile tüketici arasında kurulan sözleşmenin bir örneğinin düzenlenme tarihinden sonraki ilk yıl için tüketicinin ücretsiz olarak alma hakkı olduğuna ilişkin bilgi. k) Ödeme gününün, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlaması durumunda kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçeceğine ilişkin bilgi.