Temel Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Suçun işlendiği yer belli değilse sanığın yakalandığı yer mahkemesi yetkilidir.

Yanıt Açıklaması: Tazminat talebini incelemeye yetkili ve görevli mahkeme, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesidir.

Yanıt Açıklaması: Ceza mahkemeleri arasındaki uyuşmazlıkları ortak yüksek görevli mahkeme çözüme kavuşturur.

Yanıt Açıklaması: İhbar veya şikayet yoluyla öğrenme.

Yanıt Açıklaması: Kovuşturma olanağının bulunmadığı haller, örneğin şüphelinin ölümü, af, zamanaşımı, şikayet süresinin dolmuş olması, önödeme yerine getirilmiş veya uzlaşma sağlanmış bulunması gibi dava şartlarının gerçekleşmemesi halleridir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tazminat isteyebilmenin şartları gerçekleşmiş olsa da, bazı durumlarda tazminat verilmesi kabul edilmemiştir (m. 144). Buna göre, Kanuna uygun olarak yakalanan veya tutuklanan kişilerden aşağıda belirtilenler tazminat isteyemezler: a. Tazminata hak kazanmadığı halde, sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği, durumları tazminat istemeye uygun hale dönüşenler. b. Genel veya özel af, şikayetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilen veya kamu davası geçici olarak durdurulan veya kamu davası ertelenen veya düşürülenler. c. Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler. d. Adli makamlar huzurunda gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir davada soybağının tespiti gerekçesiyle taraflardan kan alınmışsa, moleküler genetik inceleme söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: İhbar, suçların suçtan zarar gören dışındaki üçüncü kişiler tarafından soruşturma ve kovuşturma makamlarına bildirilmesidir. Re’sen soruşturulan ve kovuşturulan suçların hem üçüncü kişiler hem de suçtan zarar gören tarafından bildirimi ihbardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Talep yoluyla öğrenme.

Yanıt Açıklaması: Olay yeri inceleme, kanuni düzenlemeye ilk defa 2007 yılında kavuşturulmuştur (17SK  Ek m. 6/7, Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği m. 9). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Suç işlenmesini önlemek amacıyla aramaya başvurulabileceği gibi, bir suç soruşturması ve kovuşturması dolayısıyla da arama yapılabilir. Suç işlenmesini önlemek amacıyla yapılan aramaya önleme araması veya idari arama denir (PVSK m. 9). Suç işlendikten Koruma Tedbirleri-II 98 Temel Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi sonra yapılan arama ise adli arama olup, CMK’da düzenlenen arama budur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Malen sorumlu, işlenmiş olan suçun hükme bağlanması ve bunun kesinleşmesinden sonra, maddî ve malî sorumluluk taşıyarak hükmün sonuçlarından etkilenecek veya bunlara katlanacak kişidir.

Yanıt Açıklaması: Tanıklıktan çekinme yükümlülüğünün söz konusu olduğu suçların muhakemesinde, devlet sırrı bilgisine sahip kişi tanıklık yapmaktan kaçınmak zorundadır. Bu durumdaki kişi kendisi tanıklık yapamayacağı gibi, ilgili makam amiri de izin vermek suretiyle kişinin beyanda bulunmasını sağlayamaz. Bu nedenle, hapis cezasının alt sınırı beş yılın altındaki suçların muhakemesinde tanıklıktan çekinme yükümlülüğü mutlak olarak ortaya çıkmaktadır. Buna karşılık, hapis cezasının alt sınırı beş yıl veya daha fazla olan, yani belli ağırlıktaki suçların muhakemesi söz konusu olduğunda ise, bilgi sahibi kişilerin tanıklıktan çekinebilmesi sözkonusu değildir; beyanda bulunma yükümlülükleri mevcuttur. Dolayısıyla, bu kimselerin tanıklıktan çekinme veya beyanda bulunma zorunluluğu tanık olarak dinleneceği suçun ağırlığına göre belirlenir

Yanıt Açıklaması: Suç işlendikten sonra yapılan aramaya adli arama denir.

Yanıt Açıklaması: Mobil telefonun tespiti kararını hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı verir. Cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aranacak yerlerin sahibi veya eşyanın zilyedi de aramada hazır bulunabilir. Ancak bu kişi kendisi bulunamazsa, temsilcisi veya ayırt etme gücüne sahip hısımlarından biri veya kendisiyle oturmakta olan bir kişi ya da komşusunun hazır bulundurulması gerekir (m. 120/1). Kişinin avukatının aramada hazır bulunmasına engel olunamaz (m. 120/3).

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet savcısı, soruşturma evresini sevk ve idare edendir; deyim yerindeyse soruşturma evresinin beynidir.

Yanıt Açıklaması: Bilirkişi incelemesi yaptırılmasına ilişkin kararda görevin yerine getirileceği süre de belirtilir. Bu süre, işin niteliğine göre üç ayı geçemez. Özel sebepler zorunlu kıldığında bu süre, bilirkişinin istemi üzerine, kendisini atayan merciin gerekçeli kararıyla en çok üç ay daha uzatılabilir. Belirlenen süre içinde raporunu vermeyen bilirkişi hemen değiştirilebilir. Bu durumda bilirkişi, o ana kadar yaptığı işlemleri açıklayan bir rapor sunar ve görevi sebebiyle kendisine teslim edilmiş olan eşya ve belgeleri hemen geri verir (m. 66/1-2). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Elkoyma tedbiri uygulanırken yapılan soruşturma ile ilgisi olmayan bir suça ilişkin delil elde edilirse, bu deliller derhal muhafaza altına alınır ve bu durum Cumhuriyet savcılığına bildirilir.

Yanıt Açıklaması: Ceza muhakemesinde derhal uygulanma ilkesi geçerlidir. Ceza muhakemesi kanunlarının yer yönünden uygulanması bakımından ülkesellik (mülkilik) ilkesi geçerlidir. Ceza muhakemesi kanunları, kural olarak, Türk ceza mahkemelerinin yetkisine giren bir olayla ilişkili herkese uygulanır. Doğru cevap E şıkkıdır.