Temel Ceza Muhakemesi Hukuku Bilgisi

Yanıt Açıklaması: Anglo-sakson hukuk sistemlerinde, son karar sırasında sanığın suçluluğu ya da suçsuzluğu konusunda karar veren, yani maddi soruna ilişkin kararı belirleyen halktan jüriler vardır. Bu tür sistemlerde hakimin görevi, muhakemeyi idare etmek ve jürinin sanığı suçlu bulması halinde, verilecek cezayı tespitten ibarettir.

Yanıt Açıklaması: Ceza muhakemesinde şüpheli veya sanığın savunmasını yapan avukata müdafi denilmektedir. Hukuk sistemimizde kural olarak bir müdafiin hukuki yardımından faydalanmak zorunlu değildir. Muhakemede hukuki yardımından faydalanılabilecek müdafi sayısını sınırlanmamıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gözaltına alma yakalamaya bağlı, fakat yakalamadan bağımsız bir koruma tedbiridir. Yakalanan kişinin gözaltına alınmasına ancak cumhuriyet savcısı karar verebilir. Yakalama işlemi zorunlu olarak kişinin gözaltına alınmasını gerektirmemektedir. Yakalanan kişi cumhuriyet savcısının kararıyla gözaltına alınabileceği gibi, yine cumhuriyet savcısının kararıyla serbest de bırakılabilir.

Yanıt Açıklaması: Sonradan ortaya çıkan veya öğrenilen sebeplerle duruşma veya inceleme bitinceye kadar da hâkimin reddi istenebilir. Ancak bu istemin, ret sebebinin öğrenilmesinden itibaren yedi gün içinde yapılması şarttır.  Hakimin reddi istemi, mensup olduğu mahkemeye verilecek dilekçeyle veya bu hususta zabıt kâtibine bir tutanak düzenlenmesi için başvurulması suretiyle yapılır. Ret isteminde bulunan, öğrendiği ret sebeplerinin tümünü bir defada açıklamak ve süresi içinde olguları ile birlikte ortaya koymakla yükümlüdür. Reddi istenen hakim, ret sebepleri hakkındaki görüşlerini yazılı olarak bildirir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gözaltı, soruşturma yönünden zorunlu olması ve bir suç işlediği şüphesini gösteren somut delillerin bulunması halinde, yakalanmış olan kişinin Cumhuriyet savcısının kararıyla belirli bir süre özgürlüğünün kısıtlanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Soruşturma evresinde sulh ceza hakimi, kovuşturma evresinde ise mahkeme tutuklama kararı verebilir (m.101/1). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu bağlamda, kolluk, tanık ve bilirkişilerin kendiliklerinden bu tür faaliyetlerde bulunmaları söz konusu olmadığından, muhakeme süjesi sayılmaları mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: Kovuşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiye “sanık” denir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Soruşturma evresi, bir şüphe üzerine başlar. Olgu yoksa şüphe de yoktur.  Sadece gerçek kişiler şüpheli sıfatını taşıyabilir. Ancak Suç şüphesi altında bulunan kişi, kovuşturma evresinde sanık olarak nitelendirilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiyi temsil eden avukata ise “vekil” adı verilir.