Suç Önleme Modelleri

Yanıt Açıklaması: Nüremberg Mahkemesi’nin Uluslararası hukuka getirmiş olduğu en büyük yenilik, bireylerin uluslararası kurallarla bağlı olabileceklerinin uluslararası belgelerle kabul edilmiş ve fiilen uygulanmış olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Özellikle bombalama, büyük kazalar gibi kişiler üzerinde önemli etkiler bırakabilecek türden travmatik olaylara müdahale eden kurtarma ve ilk yardım ekiplerinin bu tür olaylardan etkilenmeleri durumunda üçüncül mağdur olacakları ifade edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’ye TAMÜD (Tarama- Analiz-Müdahale-Değerlendirme) olarak çevrilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Toplum destekli suç önleme modeli temel eksen olarak toplum ve toplum ile kolluğun işbirliğini ele alır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hedef uygunluğu hedefin saldırgan bakımından çekiciliği ifade etmektir ve bir suç türünden diğerine ve saldırgandan saldırgana göre değişmektedir. Öğretiye göre, hedef uygunluğu, bünyesinde iki unsuru barındırmaktadır: Bir nesneyi veya kişiyi suçun hedefi yapan çekicilik ve suçun konusuna ulaşılabilirlik.

Yanıt Açıklaması: Önleme araması Suç işlenmesinin veya toplumsal bir tehlikenin önlenmesi amacıyla kişilerin üzerlerinde, eşyalarında ve mekânlarda gerçeklestirilen araştırmaları ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Siyah sayılar bilinmeyen, kayıt altına alınmayan suçluluğu, yani resmi makamlara bildirilmeyen, bu nedenle de resmi istatistiklerin dışında kalan alanı ifade etmektedir. Siyah sayılar, suçta karanlık alan, suçta karanlık sayı, suçta siyah rakam, suçun kara sayısı gibi çeşitli isimlerle adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toplum Destekli Polislik çalışmalarının öncelikle Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Kayseri, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır ve Antalya illerinde pilot uygulaması yapılmıştır

Yanıt Açıklaması: Çalışanların yaptığı gözetim özellikle banka şubeleri ya da mağazalar gibi fazlaca paranın döndüğü işletmelerdeki çalışanların kendi işleri yanında olan bitene kayıtsız kalmamalarını ve güvensizlik yaratan durumlarla ilgili ne yapacaklarını önceden bilmelerini içerir. Bunun için çalışanların zaman zaman eğitime tabi tutulmaları ve güvenlik görevlileri tarafından bilgilendirilmeleri önemlidir. Otel görevlileri de bu kapsamda önemlidir. Örneğin, bir otelin kapı görevlisinin bu bilinçle hareket etmesi halinde önemli bir gözetim gücünün olduğu bilinmelidir. Aynı şekilde apartman kapıcıları ve restoran çalışanlarının da gözetim gücü önem arzeder. Bu kişiler giren çıkanı, gelen gideni en yakından gören ve olasılıklara karşı en yakından tedbir alabilecek konumda olan kişilerdir. Şunun bilinmesi gerekir ki hiçbir yer tek başına güvenlik görevlileri tarafından güvenlik altına tam olarak alınamaz. Bunun için diğer çalışanların ve hizmet alan insanların işbirliği halinde bu sürece katılmalarının sağlanması hayati önemdedir. Hizmet alanların katılmaları daha çok doğal gözetimin bir parçasıyken çalışanların kendilerini bu sürece katmaları çalışanların yaptığı gözetimi oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Hukuk sistemimizde önleme amaçlı olarak telekomünikasyon yoluyla iletişimin denetlenmesi tedbirine de yer verilmiştir. Bu tedbire başvurma yetkisi üç kurum bakımından söz konusudur. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nun ek 7. maddesiyle polise; Jandarma Teşkilatı, Görev ve Yetkileri Yasasının ek 5. maddesiyle jandarmaya; Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Yasasının 6. maddesiyle de Milli İstihbarat Teşkilatına (MİT’e) telekomünikasyon yoluyla iletişimi önleme amaçlı olarak denetleme yetkisi verilmiştir (Centel ve Zafer, 2011: 417).

Yanıt Açıklaması: Aydınlatılmamış ya da aydınlatılamamış olay polisin ve onun nezdinde ceza adalet sisteminin suçu bildiği fakat failini tespit edemediği olayları ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kriminoloji, suçun nedenlerini ve önlenmesine yönelik ne tür tedbirlerin alınabileceğini konu eden oldukça eski bir bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Problem odaklı suç önleme anlayışının teorisyenleri, polisin işinin ne olduğuna özel önem vermektedirler. Polisin tek işinin kanunları uygulamak ya da başka bir deyişle klasik kolluk faaliyetleri olduğu fikrine karşıdırlar. Onlara göre, polisin işi olaylara yönelik bastırıcı tedbirler uygulamaktan ve suçluları adliyeye sevk etmekten çok daha ötedir. Scott’a göre polisin asıl görevi şunlardır: Cana ve mala karşı her türlü tehlikeyi kontrol altına almak ve önlemek Suç mağdurlarına yardım etmek ve tehlikedeki bireyleri korumak Anayasal hak ve özgürlükleri korumak İnsan ve taşıt hareketlerini kolaylaştırmak Acizlere yardım etmek Bireyler ve gruplar arasındaki veya birey ile devlet arasındaki çatışmaları çözmek Problemleri tanımlamak Toplumda güvenlik hissini yaratmak ve bu hissin devamını sağlamak Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Viktimoloji, mağduriyeti ortaya çıkaran dinamiklerle ilgilenmektedir. mağduriyete yol açan olayları, mağduriyet sonrasında toplumun verdiği tepkileri mağduru, suçluyu ve toplumu araştırırken mağduriyetlerle ilgili nedensel ilişkileri ve olguları tanımlayan verileri inceleyen bilimsel bir disiplindir. Viktimoloji mağdurların demografik özellikleriyle ilgilenerek, bazı insanların diğerlerine nazaran neden daha çok mağdur olduklarını ve neden mağdur olmaktan korktuklarını da araştırmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mağdur anketleri, suçun karanlık alanına ilişkin bilgi açığını suçun mağdurlarına sorarak kapatmaya çalışan araştırmalardır. Bu tür çalışmalarda katılımcılara, belirli bir zaman diliminde bir suçun mağduru olup olmadıkları ve eğer olmuşlarsa, tekrarlanıp tekrarlanmadığı ya da ne kadar sık tekrarlandığı sorulmaktadır. Mağdur anketleri genel olarak -Farklı suç tiplerinin yaygınlığını, sıklığını, seyrini ve özelliklerini tespit etmeyi -Vatandaşların sosyal suç düşünleri, güvenlik algılarını -Mağduriyet karşısındaki tutum ve davranışlarını -Farklı suç tiplerine ilişkin mağduriyet özelliklerini, -Suçun siyah sayılarını tespit etmeyi hedefler.

Yanıt Açıklaması: Suç kayması , fiziksel şartların uygun olmaması nedeniyle,bir bölgede, bir saat aralığında işlenemeyen bir suçun bölgesinin, saatinin değişmesi ya da hedefin kendisinin, suçun çeşidinin, tipinin değişmesidir.

Yanıt Açıklaması: Suç (Analiz) Üçgeni (Crime Triangle): Problemin iyi anlaşılabilmesi için mağdur-fail-suç yeri bağıntısını net bir biçimde ortaya koymak amacıyla kullanılan bir görseldir.

Yanıt Açıklaması: Bu tür çalışmalarda katılımcılara, belirli bir zaman diliminde bir suçun mağduru olup olmadıkları ve eğer olmuşlarsa, tekrarlanıp tekrarlanmadığı ya da ne kadar sık tekrarlandığı sorulmaktadır. Mağdur anketleri genel olarak; farklı suç tiplerinin yaygınlığını, sıklığını, seyrini ve özelliklerini tespit etmeyi, vatandaşların sosyal suç düşünleri, güvenlik algılarını, mağduriyet karşısındaki tutum ve davranışlarını, farklı suç tiplerine ilişkin mağduriyet özelliklerini ve suçun siyah sayılarını tespit etmeyi hedefler.

Yanıt Açıklaması: Durumsal suç önlemenin temel mücadelesi, suçun ortadan kaldırılması ya da büsbütün önlenmesinden çok azaltılması ve etkili bir mücadele için ne gibi tedbirlerin alınması gerektiğine yöneliktir. Sürekli olarak suç işlenmesine sebep olan bir takım yönetimsel, çevresel ya da bağlamsal koşullara odaklanır. Bu koşulları iyi analiz ederek suç işlenmesini teşvik ya da tahrik edici durumların oluşmasını engellemeye çalışır. Suç işlenmesini daha az cazip, daha zor gerçekleştirilebilecek bir şey haline getirmeye dönüktür. Suçluları bulmak, yakalamak ve onlara yaptırım uygulamak burada daha ikincil bir konudur. Buradaki temel amaç, suçun durumsal ve çevresel nedenlerini ortadan kaldırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Bu Kanun’un amaçlarından biri de hükümlünün yeniden sosyalleşmesini teşvik etmektir.