Suç Önleme Modelleri

Yanıt Açıklaması: Lombroso, antropolojik kriminolojinin temellerini atmış ve suçun biyolojik kökenleri olduğunu savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: A,B,C ve D şıklarındaki bilgiler ıslah kavramına aittir. E seçeneğindeki ifade ise caydırıcılık kavramının içeriğindedir. Islah kavramının içine sadece suç işlemiş kişiler dahilken, caydırıcılıkta hem suç failleri hem de gelecekte suç faili olabilecek bireyler bulunur.

Yanıt Açıklaması: Farklı mağduriyet risklerini açıklayan, ilk ve en önemli sistemli suç mağduriyeti teorilerinden bir tanesi Hindelang, Gottfredson ve Garofalo’nun geliştirdiği Hayat Tarzı Teorisidir. Bu teoriyi oluşturmak için yazarlar Amerika’da 1972 yılında sekiz şehirde (Atlanta, Baltimore, Cleveland, Dallas, Denver, Newark, Portland ve St. Louis) uyguladıkları araştırma neticesinde elde ettikleri deneysel verileri kullanmışlardır. Oluşturdukları model, bireylerin olası mağduriyetlerinin ağırlıklı olarak yaşam şekillerine bağlı olduğunu savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Toplum Destekli Polislik çalışmalarının öncelikle Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Kayseri, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır ve Antalya illerinde pilot uygulaması yapılmıştır. Pilot uygulamanın toplumda büyük ilgi uyandırmasıyla kademeli olarak yaygınlaştırılmıştır. 1 Nisan 2009 tarihinden itibaren tüm ülke genelinde uygulanmaya başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Karar alma mekanizmasındakilerin problem çözümünü belli bir biçim ve disiplin içinde yapmalarını sağlayacak, genel kabul gören bir araç SARA problem çözüm modeli olarak adlandırılmaktadır (U.S. Department of Justice, 2014:10). SARA, İngilizce “Scanning-Analysis-Response-Assessment” kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. Türkçe’ye TAMÜD (TaramaAnaliz-Müdahale-Değerlendirme) olarak çevrilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Hedef çekiciliği, hedef olan kişilerin veya nesnelerin maddesel veya sembolik olarak yasal olmayan davranışa karşı hedefin algılanan özelliklerinin (alıp götürülmeye kalkışılan malın ağırlık, ebat ve bağlı veya kilitli olma özellikleri veya kişilerin saldırıya karşı koyabilecek fiziksel kapasitesinin olup olmadığı gibi) potansiyel saldırganlarca arzu edilebilirliğidir. Belirli hedeflerin ekonomik ve sembolik değerlerinden dolayı, saldırganlarca seçilmesi mağduriyet teorilerinin altında yatan temel varsayımlardan birisidir. Örneğin kapsamlı ve ağır olmayan saldırılara karşı, daha az fiziksel dirence sahip bulunan suç hedefleri seçilebilir. Çekicilik ya da hedef nesnenin son model bir araba ya da cep telefonu gibi suçlunun başkalarına satabileceği kadar değerli bir şey olup olmadığıdır. Çekicilik sağlayan faktörlere ait liste bu nedenle değişkendir.

Yanıt Açıklaması: Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, Çocukların cinsel istismarı, cinsel taciz, cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişkidir.

Yanıt Açıklaması: Mağduriyet riski, suç mağduru olma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilme anlamına gelmektedir. Bazı insanların veya nesnelerin diğerlerine nazaran daha çok suça maruz kaldığı kriminologlar tarafından genel kabul görmüş bir olgudur.

Yanıt Açıklaması: Polis kaynaklı suç istatistikleri terör, güvenlik, asayiş, kaçakçılık olaylarını, ölümlü ve yaralamalı trafik kazalarını ve doğal afetlere ilişkin bilgileri içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Çalışanların yaptığı gözetim, banka şubeleri ya da mağazalar gibi fazlaca paranın döndüğü işletmelerdeki çalışanların kendi işleri yanında olan bitene kayıtsız kalmamalarını ve güvensizlik yaratan durumlarla ilgili ne yapacaklarını önceden bilmelerini içerir.

Yanıt Açıklaması: Müdahale, problemin azaltılması, problemlerin kapsamının daraltılması ve bunu sürdürülebilir hale getirilmesi amacıyla çözümler geliştirmektir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Jean Piaget’nin bilişsel gelişim şemasından yola çıkarak insanların ahlaki gelişim evrelerini ortaya koyan Kohlberg, suçluların ahlaki gelişimlerini tamamlayamadıklarını iddia eder.

Yanıt Açıklaması: “Gerçek korku”, bireyin günlük yaşamında karşılaştığı olaylar, geçirdiği deneyimler ve gözlemlediği işaretlerle ilgili şiddetli kaygı halidir.

Yanıt Açıklaması: Siyah sayılar, karanlık alan, suçun failinin suçun cezası yüzünden suçunu itiraf etme eğiliminin az olacağı göz önüne alındığında, ya mağduru olayı aktarmadığı ya da aktaramadığı için ya da idarenin suçun kaydına ilişkin bakış açısından kaynaklanmış olabilir. Örneğin -mağdurun bazı özellikleri (çocuk/yaşlı olması, fiziki ya da zihinsel engeli bulunması) -aile olmaktan kaynaklanan hassasiyetler (eşinden, çocuğundan ya da ebeveyninden kötü muamele görmede olduğu gibi) -misilleme korkusu -yaşanılan sarsıntının tekrarlanacağı korkusu -ikinci bir mağduriyet ihtimali (homoseksüel olmak, etnik bir azınlığa dahil olmak, alkol bağımlısı olmak vb.) -mağduriyetin oluşmasında mağdurun kendi katkısının olması gibi nedenler mağdurları suçu bildirmekten alıkoyabilir.

Yanıt Açıklaması: Çalışanların yaptığı gözetim özellikle banka şubeleri ya da mağazalar gibi fazlaca paranın döndüğü işletmelerdeki çalışanların kendi isleri yanında olan bitene kayıtsız kalmamalarını ve güvensizlik yaratan durumlarla ilgili ne yapacaklarını önceden bilmelerini içerir. Bunun için çalışanların zaman zaman eğitime tabi tutulmaları ve güvenlik görevlileri tarafından bilgilendirilmeleri önemlidir

Yanıt Açıklaması: Toplum destekli polislik, suç meydana geldikten sonra müdahale etmek yerine, sistematik ve rutin bir şekilde, ileriye dönük (proaktif) problem çözme üzerinde durur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: örgütlü suç grubunun şu özelliklere sahip olduğu düşünülebilir: • En az üç kişiden oluşur • Tesadüfi oluşmamıştır • Üyelerinin rolleri şeklen belirlenmiş olmayabilir • Maddi çıkar elde etmeyi amaçlamış olmalıdır • Suç işleme kastıyla oluşmuş olmalıdır • Üyelik devamlı olmayabilir • Gelişmiş bir yapısı olmayabilir

Yanıt Açıklaması: 'Kurumların Çoklu İşbirliği' denilen bir ortak iş yapma biçimi Resmi gözetim kapsamındadır.

Yanıt Açıklaması: Analiz: Problem hakkında bilinenleri araştırmaktır (U.S. Department of Justice, 2014:11). Bu aşama problem çözümü sürecinin en can alıcı kısmıdır. Bu süreç problemin dinamikleri hakkında bir anlayış geliştirmeyi, probleme karşı mevcut müdahalelerin ne olduğunu anlamayı, bir bağıntı kurmayı ve sebep-sonuç ilişkisini anlamayı içerir. Bu sürecin bir parçası olarak, konunun tüm yönlerini ortaya çıkarmak için mağdur/fail/suç yeriile ilgili 5N 1K sorularının sorulması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Suçun doğurduğu riskin arttırılması önemli bir caydırıcılık sağlar. Hedef alınanın gerek fiziki gerekse teknolojik olarak sürekli gözetim ve denetim altında tutulması gerçekleştirilecek bir suçun daha riskli olduğu hissini verecektir. Kuytu köşelerin iyi aydınlatılması, okul çocuklarının forma giymesi ya da okullarına dair bir işaret taşımaları, özel güvenlik görevlileri ya da kullanılacak her türlü alarm sistemlerinin özellikle görünür bir yerde durması da yine algılanan riski arttırır.