Kriminoloji

Yanıt Açıklaması: Bu düşünceye göre duyu organları yoluyla kavranabilen gerçekler bilginin kaynağıdır. Dolayısıyla deneycilik ve bilim kavramlarından beslenir. Aynı şekilde bu düşünceye göre hem birey hem de bir bütün olarak insanlık mükemmellik seviyesine ulaşabilir ki bu da ilerleme düşüncesinin olduğunu gösterir. Tüm insanlar akıl sahibi olduklarından eşittir. Kanun önünde eşitlik ve bireysel hürriyet kavramları da bu dönemin düşüncesinin unsurlarındandır. Fakat E seçeneğindeki dogmatizm yani doğru ya da yanlış, geçerli ya geçersiz olup olmadığı sorgulanmadan, şüphe etmeden körü körüne sunulan bilgiye inanma kavramı aydınlanma düşüncesiyle taban tabana zıttır zira akıl dolayısıyla düşünmek ve sorgulamak insanın en önemli yeteneğidir. İnsan akıl sayesinde sadece doğru düşünmekle kalmaz aynı zamanda doğru hareket eder. Böylece akıl Aydınlanma düşüncesinde bilginin organize edilmesinde anahtar bir rol üstlenmiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 2016 yılında meydana gelen sigara kaçakçılığı olaylarında kullanılan metotlara baktığımızda; • Sınır ihlali yapılarak sırtçılık yoluyla veya araçlar ile taşınması, • Yolcu muafiyetinin suistimali, • Zulalama/Gizleme, • Kargo gönderisi, • Gümrük rejimlerinin ihlal edilmesi yöntemlerinin kullanıldığı görülmüştür. Kaçak tütün ekimi bu yöntemler arasında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kriminolojide 1970li yıllara kadar suçluluk topluma uyum veya sosyal adaletsizlik gibi sebeplere bağlanıyordu. Buna mukabil 1970li yıllardan itibaren kontrol teorilerinin ön plana çıktığı görülmektedir. Bu dönemdeki kontrol teorilerinin ise insana itimadı yok denecek seviyededir. Bunun sonucu olarak kriminoloji düşüncesi suçlu ve onun ıslahı yerine, suç fiili ve onun nasıl önlenebileceği meselesine yoğunlaşmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hacettepe U¨niversitesi Sosyoloji Bölümü O¨ğretim U¨yesi Prof. Dr. Tülin Günşen İçli tarafından yapılan “Sokakta Yaşayan, Suç İşleyen ve Suça Maruz Kalan C¸ocuklar: Ankara ve İstanbul O¨rneği, C¸özümler ve O¨neriler” araştırmasına göre, çocukları suç işlemeye yönlendiren etkenlerin başında arkadaş çevresi ve televizyon geldiği ortaya konmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fiziksel, psikolojik, cinsel şiddet ve yoksunluk/ ihmal şiddet türleri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Cinsel şiddet faktörleri, şiddet türünden bağımsız olarak değerlendirildiğinde, mağdurun bireysel özellikleri, toplumsal, ilişki, kültürel faktörler olmak üzere dört ana başlık altında toplanabilir. Kadının kırılganlığını arttıran birtakım faktörler, daha fazla cinsel şiddet mağdurunun özellikleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kadının genç olması, alkol ya da uyuşturucu kullanımı, birden çok partneri olması, daha önce cinsel tacize ya da saldırıya uğramış olması sayılabilir. Kadının alkol veya uyuşturucu kullanması, kendini savunma gücünün tamamen ortadan kalkmasına neden olmaktadır. Gençliğinde ya da çocukluğunda cinsel şiddete maruz kalmak ile yetişkinliğinde kalma arasında bağlantı saptanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Psikoatif (Psikotrop) maddeler, asıl olarak merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren ve beynin işlevlerini değiştirerek algıda, ruh ha^linde, bilinçlilikte ve davranışta geçici değişikliklere neden olan kimyasal maddelerdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: “Hamileliğe zorlama”, uluslararası hukukun ciddi bir şekilde ihlali veya bir topluluğun etnik kompozisyonunu değiştirme amacıyla bir kadının arzusu hilafına zorla hamile bırakılması anlamına gelir, ancak bu tanım hiçbir şekilde hamileliğe ilişkin ulusal yasaları etkileyecek şekilde yorumlanmaz. “Irk ayrımcılığı (apartheid)”, bir ırkın başka bir ırk grubu veya grupları üzerinde sistematik hakimiyet ve baskı rejimi çerçevesinde ve bu rejimi koruma amacıyla işlenen ve 1. paragrafta sözü edilen insanlıkdışı fiiller anlamına gelir

Yanıt Açıklaması: Suç davranışını sosyal yapıdan kaynaklanan sorunlardan soyutlamakta ve böylece uzak vadeli ve pahalı çözümlerin kaldırılmasını sağlamaktadır. Bu teorilerin suçun işlenmesini zorlaştırmaya yönelik pratik ve kontrol edilebilir değişiklik önerilerinin çoğu hayata geçirilmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır: • Hedeflere ulaşılmasının zorlaştırılması. Örneğin, daha iyi araba kilitlerinin yapılması; • İnsanların, eşyaları ve kendileri hakkında daha sorumlu davranmaya ikna edilmeleri; • Güvenlik kamerası vb. izleme yöntemlerinin hayata geçirilmesi. Örneğin İngiltere’de bugün yaklaşık 6 milyon güvenlik kamerası mevcuttur; • Suç mahallinden görülmeden kolayca kaçma ihtimalinin ortadan kaldırılması; • Cezaların artırılması; • Suçluların yakalanması ihtimalinin güçlendirilmesi.

Yanıt Açıklaması: “Toplu yok etme”, bir topluluğun bir bölümünü ortadan kaldırmak amacıyla, yiyecek ve ilaca ulaşmayı zorlaştırmanın yanısıra yaşam koşullarını kasıtlı olarak kötüleştirmeyi içerir.

Yanıt Açıklaması: Kalıtsal nedenlerin çocuk suçluluğunda önemli bir etken olduğunu ilk ileri süren Lombrosso , suçlulukla kalıtım arasında ilişki kurmuş, bireyin doğuştan suçlu olduğuna, buna da kişinin sahip olduğu fiziki, biyolojik ve psikolojik anormalliklerin neden olduğunu ileri sürmüştür. Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Trafik kazalarının en önemli problemi alkol ve uyuşturucu kullanımıdır. Kural olarak alkol ve uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin etkisi altında araç sürmek yasaktır.

Yanıt Açıklaması: Tehdit, cinsel taciz, köleleştirme ve özel hayatın gizliliğini ihlal stalkinge örnekken, köleleştirme fiziksel suçalara örnektir.

Yanıt Açıklaması: Günümüze gelindiğinde biyolojik teorilerin şu alanlarda yoğunlaştığı görülmektedir: 1. Genetik araştırmalar 2. Beyin üzerinde yapılan araştırmalar 3. Kimyasal ve biyokimyasal araştırmalar

Yanıt Açıklaması: Mobbing (psikolojik taciz), işyerinde bir işçiye yöneltilen, işveren veya diğer iş- çiler tarafından tekrarlanan saldırılar şeklinde uygulanan, kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi düşmanca davranışlarla ortaya çıkan psikolojik bir terör biçimidir. İşyerinde mobbing anlık bir olay değil, sistematik davranışlardan oluşan bir süreçtir ve bu süreç, kişinin mobbing kapsamında olan dav- ranışların hedefi olmasıyla başlamaktadır. Kötü muamele, güçlük çıkarma ve/veya değersizleştirmede bulunan belirli bir kişiye yönelik düşmanca tutumlar mobbingi oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Konusu insan olan kaçakçılık türleri ise göçmen, insan ve organ ve doku kaçakçılıklarıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir diğer online suçluluk ise groomingtir. Bir çocuk ile cinsel istismar amacıyla buluşmak ya da seyahat etmek için iletişim kurmak İngiltere’de grooming suçunu oluşturmaktadır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kalıtsal nedenlerin çocuk suçluluğunda önemli bir etken olduğunu ilk ileri süren Lombrosso, suçlulukla kalıtım arasında ilişki kurmuş, bireyin doğuştan suçlu olduğuna, buna da kişinin sahip olduğu fiziki, biyolojik ve psikolojik anormalliklerin neden olduğunu ileri sürmüştür. Lombroso’ya göre, çocukları suç işlemeye sevk eden temel saiklerden birisi de kalıtım (irsiyet)’tir. Lombrosso özellikle fiziki eksikliğin suçluluğa neden olduğunu belirterek, çalışmasının başlangıcında suçluluğu bireysel olarak ele almış ve onu insan davranışının biyolojik yapısını araştırmıştır. Ona göre suç bedensel koşulların bir ürünü olarak ortaya çıkmaktadır. Nasıl ki bir hayvan doğuştan yırtıcı veya vahşi oluyor ve bir bitki parazit olarak doğuyorsa insanda suçlu olarak doğmaktadır. Yani insan doğuştan suçludur.Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aile, okul, iş durumu, aile ve okul dışındaki çevre, kitle iletişim araçları, kentleşme gibi faktörler çocuk suçluluğunun çevresel nedenleri arasında gösterilmektedir. Buna karşın zeka, kalıtsal bir özelliktir. Dolayısıyla, doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ailelerin, çocuklarının boş zamanlarını daha iyi değerlendirebilmeleri için gerekli ortamı hazırlamamaları veya hazırlayamamaları, çocukları sokağa itebilmekte, oyun grupları ve çeteler halinde birleşerek suç işlemelerine neden olabilmektedir. Doğru cevap D' dir.