Özel Güvenlik Meslek Etiği

Yanıt Açıklaması: Özel sektörün güvenlik alanına girmesi ile birlikte polis teşkilatının iş yükü hafiflemiş ve böylelikle hizmet kalitesi artmıştır. Dolayısıyla IV. madde yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Yasama, yürütme ve yargı erklerinin içgüvenlik kurumları üzerindeki her türlü denetimi genel anlamda dış denetim olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Özel güvenlik hizmeti alanında çalışan kişilerin hizmetin alıcısı olan vatandaşlara karşı bireysel tutum ve davranışları iç faktör olarak tanımlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bireysel hak ve özgürlükler dikkate alınarak güvenlik birimlerine, yasalarca tanınan rutin ve olağanüstü yetkiler verilmektedir. Bu yetkiler ve bireysel özgürlükler arasındaki dengeye ‘özgürlük-güvenlik dengesi’denmektedir. Bu dengenin bozulması durumunda, sözde güvenliği sağlamak adına alınan önlemler bireysel ve toplumsal huzura, dolayısı ile güvenliğe yönelik daha büyük bir tehdide dönüşecektir.

Yanıt Açıklaması: Gelişmiş ülkelerde iç güvenlik personelinin davranışlarını düzenleme ve hizmet kalitesini artırmaya yönelik bazı çalışmaların yapıldığı görülmektedir. 2000’li yılların başlarında Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanmış olan Avrupa Polis Etik Kuralları (APEK) bu çalışmaların en önemlileri arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kişilerin başkaları tarafından görülüp yakalanmayacağını zannettiği durumlarda, davranışlarını denetlemeye yarayan mekanizma kişinin iç sesi yani vicdanıdır. Dolayısıyla içgüvenlik etiğinin temelinde vicdan bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yasama, yürütme ve yargı erklerinin içgüvenlik kurumları üzerindeki her türlü denetimi genel anlamda dış denetim olarak tanımlanır. İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı gibi seçilmiş siyasilerle vali ve cumhuriyet savcısı gibi atanmış sivil idarecilerin içgüvenlik kurumları ve personeli üzerinde uyguladıkları denetim uygulamaları yürütme denetimi olarak tanımlanır. İç denetim denildiğinde ise, her ne kadar ilk başta kurum içi sıralı amirler tarafından yerine getirilen denetim işlemleri akla gelse de burada asıl kast edilen denetim, özel güvenlik personelinin kendi vicdanında geliştirilecek olan vicdani iç denetim mekanizmasıdır. Yargı denetimi ve yasama denetimi adında içgüvenlik kurumları üzerinde uygulanan bir denetim ise yoktur.

Yanıt Açıklaması: Romalıların da oldukça gelişmiş bir adalet sistemi vardı. ‘On İki Levha’ (The Twelve Tables) Roma İmparatorluğunun ilk yazılı hukuk kurallarını oluşturmaktaydı. Romanın en akıllı on adamı tarafından hazırlanan bu kurallar halkın görebileceği bir şekilde teşhir edilirdi.

Yanıt Açıklaması: İçgüvenlik sektörünün ve kamu aktörlerinin temel amaçlarından bazıları şu şekilde özetlenebilir: Bireysel hak ve özgürlüklerin korunmasına hizmet etmek Güvenlik önlemlerinin gündelik yaşam üzerindeki olumsuz etkilerini en az düzeyde tutmak Güvenliği sağlayarak yaşam kalitesini artırmak En genel anlamda güvenliği sağlamak Yukarıda maddeler ha^linde sıralanan ilkeler hem kamu güvenlik kurumlarının hem de özel güvenlik kurumlarının ortak amaçları olarak değerlendirilebilir. İçgüvenlik alanında hizmet veren polis gibi kamu güvenlik kurumları ile özel güvenlik kurumlarının yasal yetki ve görevleri detaylarda farklılık gösterse de hizmet ettikleri nihai amaç aynıdır.

Yanıt Açıklaması: Devlet-merkezli güvenlik, sözde devletin, gerçekte ise bazı güçlü sınıfların çıkarlarını korumaya öncelik vermektedir. Günümüzde benimsenen ve vatandaşların tüm değerlerini korumayı amaçlayan insan-merkezli güvenlik yaklaşımının tam tersidir.

Yanıt Açıklaması: Etik çelişki, bir güvenlik görevlisinin iyi niyetli olmakla beraber, herhangi bir durum karşısında ne yapacağı ve nasıl davranacağı konusunda kararsız kaldığı durumlar olarak tanımlanmaktadır. Çıkar çatışması ise, kişinin bireysel yararı ile görev yaptığı kurum veya kamu yararının birbiriyle ters düşmesi durumudur. Etik ihlaller, yasalarda şuç olduğu açıkça belirtilmeyen ancak sonuçları açısından o anda veya gelecekte güvenlik personelinin uygulamaları üzerinde olumsuz etki uyarabileceği endişesi ile duyarlı olunması gereken davranışlardır. Hukuk ihlali ise yasalara göre suç teşkil eden ihlallerdir.

Yanıt Açıklaması: Toplumun tamamı için üretilen hizmetler, kamu hizmeti olarak tanımlanır. Bu hizmetlerin başında ‘adalet’, ‘eğitim’, ‘sağlık’, ‘ulaşım’, ‘savunma’ (dışgüvenlik) ve ‘emniyet’ (içgüvenlik) gibi hizmet alanları gelir. Bu hizmetlerin önemli bir kısmı ‘kamu sektörü’ olarak adlandırılan devlet kurumları tarafından yerine getirilmektedir. Ancak bu hizmetlerden bazılarının kısmen özel sektör ile paylaşıldığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: İnsanı ilgilendiren etik sorunlar birbiri ile iç içe geçmiş üç alan içerisinde cereyan eder. Bunlardan ilki insanlar tarafından görülen ve izlenebilen davranışların gerçekleştiği ‘aleni’ yani ‘kamusal yaşam’ alanıdır. İkincisi ev ve yatak odası gibi bireyin mahremiyetini kapsayan ‘özel yaşam’ alanıdır.

Yanıt Açıklaması: Potansiyel suçluları caydırmak ve işlenmesi muhtemel suçları önlemek polisin ve özel güvenlik görevlilerinin ‘idari’ görevleri arasındadır. Polisin bu görevlerini gerektiği gibi yerine getirememesi durumunda suçlar giderek artar ve toplumsal hayatın huzur ve güven dokusu bozulur. Böyle bir durumda insanlar ya işlenmiş bir suçun gerçek mağduru ya da işlenmesi muhtemel bir suçtan korkarak mağdur olabilirler. Her iki durumda da birey ve toplumun ‘yaşam kalitesi’ (quality of life) bozulmuş demektir.

Yanıt Açıklaması: Ahlak ve etik ilişkisi bu bağlamda ele alındığında meslek etiği kuralları toplumsal, dini^ ve ahlaki ilkelerin farklı mesleklerin ihtiyaç ve önceliklerine göre uyarlanması olarak düşünülebilir. Bu sebeple APEK’in seküler bir belge olması bu dokümanda yer alan etik ilkelerin dini^ veya ahlaki ilkelerle hiçbir ilişkisi olmadığı anlamına gelmemektedir.

Yanıt Açıklaması: O¨zgürlük-güvenlik dengesi içgüvenlik görevlilerinin uygulamalarıyla değil yasalarla sağlanmalıdır. Güvenlik görevlileri, yasalarda olmayan yorumlamalar ile bireysel hak ve özgürlükleri kısıtlayarak sözde güvenliği sağlama adına kendilerince bir özgürlük ve güvenlik dengesi kurma çabası içinde olamazlar. Kaldı ki güvenlik kavramının kendisi bir denge durumunu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Kişinin bireysel yararı ile görev yaptığı kurum veya kamu yararının birbiriyle ters düşmesi durumu ‘çıkar çatışması’ olarak tanımlanır. Güvenlik görevlilerinin en çok karşılaşacakları etik çelişki çıkar çatışması şeklinde ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: Bugün Türkçede ‘polis’ olarak tanımlanan içgüvenlik personeli Türk tarihi içinde ‘yarkan’, ‘daruğa’, ‘kağdan’, ‘subaşı’, ‘muhtesip’, ‘asesbaşı’, ‘böcekbaşı’, ‘bostancı’, ‘derbentçi’, ‘kır serdarı’, ‘yeniçeri’ ve ‘zabıta’ gibi farklı isimlerle adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Göçebe toplumlar ile avcı ve toplayıcı toplumlar arasındaki en belirgin fark coğrafi hareketlilik olsa da güvenlik konusunda belirgin bir gelişme yoktu.

Yanıt Açıklaması: On İki Levha, ‘hukuki prosedürler’ (usul hukuku), ‘mülkiyet hakları’, ‘inşaat kuralları’, ‘evlilikle ilgili gelenekler’ ve ‘hangi suçlara hangi cezaların verileceğine’ dair hükümler içermekteydi (Wrobleski ve Hess, 2000:4). Roma İmparatorluğunun hukuka yaptığı diğer önemli bir katkı ise ‘Justinyen Kanunları’ (Justinian Code) olmuştur. Milattan sonra 527-565 yılları arasında yaşamış olan İmparator I. Justinian, o tarihe kadar var olan bütün Roma hukukunu toplayıp birleştirerek ‘kanunun gövdesi’ (Corpus Juris Civilis) olarak bilinen belgeyi oluşturdu (Wrobleski ve Hess, 2000:4).