Olaylara Müdahale Esasları

Yanıt Açıklaması: Söz konusu kanunda kamu güvenliğini tamamlayıcı güvenlik hizmetleri olarak tarif edilen özel güvenlik hizmetini ifa eden personelin yetkileri madde 7’de: “a. Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. b. Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. c. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) CMK, madde 90’a göre yakalama. d. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama. e. Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi halinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme. f. Hava Meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. g. Genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma. h. Terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma. ı. Kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama. j. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) Olay yerini ve delilleri koruma, bu CMK madde 168’e göre yakalama. k. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) TMK madde 981’e, Türkiye Borçlar Kanunu [TBK] madde 52’ye, TCK madde 24 ve 25’e göre zor kullanma.” olarak düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Direnmenin birçok nedeni olabilir ancak öne çıkanları saymak gerekirse: 1. Suçunun başkaları tarafından bilinmemesi, 2. Delillerin ortaya çıkmaması, 3. Yakalanma korkusu, 4. Delillerin yok edilmesi, 5. Adalet huzuruna çıkılmama isteği, 6. Tutuklanıp ceza evine girme endişesi, 7. Polisin görevini yapmasının engellenmesi olarak ifade edebiliriz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: KİŞİSEL GÜVENLİK İÇİN ARAÇLARDA ALINACAK TEDBİRLER Kişi, araç içerisindeyken de güvenliğini tehdit edebilecek olayların hedefi konumunda olabilir. Bu bölümde araç içerisinde veya seyir hâlinde iken kişinin dikkat etmesi gereken hususlar yer almaktadır. Yapılması Gerekenler; 1. Aracınızı mümkün olduğunca ana caddelerde veya iyi aydınlatılmış yollarda kullanın. 2. Araç pencerelerinizi, küçük bir havalandırma boşluğu dışında kapalı tutun. Dururken ya da seyir hâlinde tüm kapıları kilitli tutun. 3. Dur işaretlerinde ve kırmızı ışıklarda dikkatli olun. 4. Araç sürüş hızınızı, trafik ışıklarında durmanızı sağlayacak biçimde ayarlayın. 5. Aracınızın içerisinde her zaman gerekli malzemelerin bulunduğundan ve deponuzun yeteri kadar dolu olduğundan emin olun.6. Şişirilmiş yedek lastik, bir litre içme suyu, katlanılabilir bir kürek, ilk yardım seti, tamir takımı, kriko, işaret feneri ve aktarma kablosu vb. gibi ihtiyaçların araçta bulunduğundan emin olun. 7. Tehlike anında, oradan uzaklaşmaya ya da aracınızın kornasını çalmaya hazır olun. 8. Nereye, nasıl gideceğinizi iyi öğrenin. Her zaman yanınızda harita taşıyın. 9. Aracınıza binmeden önce aracınızın çevresini ve içini kontrol edin. 10. Aracınızı akşamları park ederken geri döndüğünüzde aydınlatılmış olacak alanları seçin. 11. Aracınızı terk etmeden önce, etrafta şüpheli kişilerin olup olmadığını kontrol edin. 12. Aracınızı, koruması olan bir park yerine veya garaja park etme imkânınız varken caddeleri tercih etmeyin. 13. Aracınızı terk etmeden önce kapıların kilitli olduğundan emin olun. 14. Yolda kalmış kişilere yardım etmeden önce, o kişilerin cinsiyetlerine aldırmaksızın, bu kararınızı ikinci kez düşünün. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Aracın içini gösrmemizi engelleyen renkli camlar şüphe uyandırmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sürücünün aşırı terlemesi, sinirlilik hali şüpheli araçların belirtilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Tutanaklar, hukukta ön görülen şartlara uygun düzenlendiği takdirde hukuki değer kazanmaktadır. Tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgelerdir. Tutanaklar bu özeliklerinden dolayı hukuki ve kanuni sonuçlar doğurur. Soruşturmada birinci derecede geçerli delil niteliğinde olan yazılı belgelerdir.

Yanıt Açıklaması: İlgili mevzuata bakıldığında meşru müdafaanın varlığı ve şartları bakımından hem genel ve özel güvenlik hem de vatandaşlar için bir ayrıma gidilmediği görülmektedir. Bununla birlikte meşru müdafaa için kriterler bulunmaktadır. Bunlar; a. Haksız bir saldırıyı o andaki hâl ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek (TCK Md. 25/1) için savunmada bulunulmalıdır. Saldırıyı kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde savunma yapılmalı, olayı önlemeye yeterli olan en az miktardaki kuvvet meşrudur.

Yanıt Açıklaması: Rapor yazılmasında ortak kural ve ilkeler

Yanıt Açıklaması: Zor kullanmadan önce, ilgililere direnmeye devam etmeleri halinde doğrudan doğruya zor kullanılacağı ihtarı yapılır. Ancak, direnmenin mahiyeti ve derecesi göz önünde bulundurularak, ihtar yapılmadan da zor kullanılabilir

Yanıt Açıklaması: ÖGHDK’nın(c) ve (j) fıkralarında geçen yakalama, olay yerini ve delilleri koruma ile bu amaçla yakalama yetkileri CMK’nın yakalama ve yakalanan kişi hakkında yapılacak işlemleri içeren madde 90 ve 168’de: Aşağıda belirtilen hâllerde, herkes tarafından geçici olarak yakalama yapılabilir: Kişiye suçu işlerken rastlanması Suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması olasılığının bulunması veya hemen kimliğini belirleme olanağının bulunmaması. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Güç kullanma yetkisine sahip olmada önemli olan, bu yetkiyi kullanma tutkusu veya korkusunun esiri olmak değil, bu yetkiyi yasalar çerçevesinde ulaşılmak istenen amaca gitmeye yarayan bir kuvvet olarak kullanma kabiliyetine sahip olmaktır.

Yanıt Açıklaması: Genellikle kendi aracı olmaması ya da hurda ve eski model bir araç kullanması organize suçluların genel davranış özelliklerinden biri değildir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Polis, zor kullanma yetkisi kapsamında direnmeyi etkisiz kılmak amacıyla kullanacağı araç ve gereç ile kullanacağı zorun derecesini kendisi takdir ve tayin eder. Ancak, toplu kuvvet olarak müdahale edilen durumlarda, zor kullanmanın derecesi ile kullanılacak araç ve gereçler müdahale eden kuvvetin amiri tarafından tayin ve tespit edilir.

Yanıt Açıklaması: 5188 sayılı özel güvenlik hizmetlerine dair kanunda kamu güvenliğini tamamlayıcı güvenlik hizmetleri olarak tarif edilen özel güvenlik hizmetini ifa eden personelin yetkileri madde 7’de: “a. Koruma ve güvenliğini sağladıkları alanlara girmek isteyenleri duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. b. Toplantı, konser, spor müsabakası, sahne gösterileri ve benzeri etkinlikler ile cenaze ve düğün törenlerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. c. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) CMK, madde 90’a göre yakalama. d. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) Görev alanında, haklarında yakalama emri veya mahkûmiyet kararı bulunan kişileri yakalama ve arama. e. Yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi halinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme. f. Hava Meydanı, liman, gar, istasyon ve terminal gibi toplu ulaşım tesislerinde kimlik sorma, duyarlı kapıdan geçirme, bu kişilerin üstlerini detektörle arama, eşyaları X-ray cihazından veya benzeri güvenlik sistemlerinden geçirme. g. Genel kolluk kuvvetlerine derhal bildirmek şartıyla, aramalar sırasında suç teşkil eden veya delil olabilecek ya da suç teşkil etmemekle birlikte tehlike doğurabilecek eşyayı emanete alma. h. Terk edilmiş ve bulunmuş eşyayı emanete alma. ı. Kişinin vücudu veya sağlığı bakımından mevcut bir tehlikeden korunması amacıyla yakalama. j. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) Olay yerini ve delilleri koruma, bu CMK madde 168’e göre yakalama. k. (Değişik: 23/1/2008 – 5728/544 md.) TMK madde 981’e, Türkiye Borçlar Kanunu [TBK] madde 52’ye, TCK madde 24 ve 25’e göre zor kullanma.” olarak düzenlenmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Özel güvenlik görevlisinin başarısı, görev alanında bulunan kişi ve eşyalara zarar gelmesini önlemesine bağlıdır. Özel güvenlik görevlisinin fiziki imkânları ve ekipmanlarının yeterli olması, olayları önleme ve bastırma için gerekli ancak yeterli olmamaktadır. İyi bir gözlem yeteneğine sahip olması, potansiyel suçluları ve olayları önceden tespit edebilme yeteneğine sahip olması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Maddi Deliller: Beyanlar dışında kalan, maddi bir yapıya sahip, dokunulabilen, canlı veya cansız herhangi bir nesne ya da ize maddi delil denir. Parmak izi, tabanca, kovan, sigara izmariti, kan lekesi gibi. Maddi deliller soruşturmada sorulabilecek sorulara cevap verebilir nitelikte olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Eşya tarifi, bir kişinin kaybettiği veya çaldırdığı eşyasının bulunmasında, eşyasını diğerlerinden ayırmasında ve bulmasında yararlı olmaktadır. Örnek: Erkek kol saati, roleks, altın kaplama şeklindeki bir tarif genellikle eşyanın bulunmasında faydalı olmaz. Ama tarif; çeşidi, markayı, modeli, ağırlığı, metal şeklini, kaplamasını ve ayrıca çizik, kırık, isim yazılı olma gibi diğerlerinden ayıran özellikleri de ihtiva etmelidir. Suçta kullanılan veya konusu suç teşkil eden eşya, malzeme, alet hakkında detaylı bilgiler alınmalıdır. Nesnenin cinsi, şekli, markası varsa seri numarası, üzerinde herhangi bir iz varsa belirtilir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tutanakların düzenlenmesini gerektiren konu, olay veya şahıslarla ilgili bilgilerin verildiği bölüm giriş bölümüdür. Meydana gelen olayın; Ne olduğu, yeri, tarihi ve saati, Olayın kimden, nerede, nasıl öğrenildiği, Olay yerine ne ile kiminle ve ne zaman gidildiği, Olay yerine ilk gelindiğinde karşılaşılan durumun tespit         edilip yazıldığı bölümdür. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Giriş Bölümü Tutanakların düzenlenmesini gerektiren konu, olay veya şahıslarla ilgili bilgilerin verildiği bölümdür. Meydana gelen olayın; • Ne olduğu, yeri, tarihi ve saati, • Olayın kimden, nerede, nasıl öğrenildiği, • Olay yerine ne ile kiminle ve ne zaman gidildiği, • Olay yerine ilk gelindiğinde karşılaşılan durumun tespit edilip yazıldığı bölümdür (Bal, 2012:152).

Yanıt Açıklaması: Rapor yazma aşamalarını şu şekilde ele almak ve açıklamak mümkündür (Ar, 1989:180). a. Verilerin ve/veya fikirlerin toplanıp sentez edilmesi, b. Raporun ana hatlarının (planının) hazırlanması, c. Raporun taslak hâlinde yazılması, d. Rapor taslağının incelenmesi ve geliştirilmesi, e. Rapora son biçiminin verilerek yazılması, f. Raporun kontrolü. Doğru yanıt D'dir.