Özel Güvenlik Hukuku 1

Yanıt Açıklaması: Normlar hiyerarşisinde en üst basamakta yer alan Anayasada; idare, kamu tüzel kişileri, kamu kurumları, meslek kuruluşları gibi kavramlar yer almaktadır. Örneğin Anayasanın 135. maddesinde “Kamu kurum ve kuruluşları” ifadesinin yer aldığını görmekteyiz. “Kamu tüzel kişisi” deyiminin neyi ifade ettiği konusunda bir tereddüt bulunmamaktadır. Kamu hukuku kurallarına göre kurulup faaliyet yürüten tüzel kişilere, kamu tüzel kişileri denilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kişinin kendi canını ve malını koruması, “yaşama hakkı”nın bir uzantısıdır. 1982 Anayasasının 17. maddesinin birinci fıkrasında, “Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir” hükmü yer almaktadır. Kişinin vücut bütünlüğüne ve gerekli olması durumunda yaşamına yönelik saldırılara meşru savunma hukuka uygunluk nedeni kapsamında karşı koyması mümkündür. Anayasanın çizdiği sınırlar içerisinde meşru savunma, hem Türk Borçlar Özel Güvenlik Hizmetlerinden Yararlanacak Olanlar 24 Özel Güvenlik Hukuku Kanununda hem de Türk Ceza Kanununda düzenlenmiştir. Bu kapsamda kişilerin herhangi bir tehlike veya saldırı karşısında hukukun çizdiği sınırlar içerisinde kendilerini koruma hakları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Güvenlik,Esenlik ve Genel sağlık kamu düzeninin unsurlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Ateşli Silahlar ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğinin 4. maddesine göre; silah ruhsatı alınmasına engel hâli bulunmayan, yirmi bir yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı bulundurmak amacıyla silah satın alabilir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek kişiler, özel güvenlik hizmetinden kendileri güvenlik görevlisi istihdam etmek suretiyle faydalanabilecekleri gibi, özel güvenlik şirketlerinden hizmet satın almak yoluyla da faydanabilirler. Bu bağlamda bir gerçek kişi, özel güvenlik şirketi ile sözleşme imzalayarak güvenlik hizmeti sağlanması yoluna gidebilir. Şirket de gerçek kişiye güvenlik hizmeti sunacak, güvenlik elemanları görevlendirecektir. Öte yandan gerçek kişinin, kendisinin özel güvenlik görevlisi istihdam etmiş olması, özel güvenlik şirketinden de ayrıca güvenlik hizmeti satın almasına engel değildir. Zira Kanunda “Bir kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurulmuş olması, ihtiyaç duyulduğunda ayrıca güvenlik şirketlerine hizmet gördürülmesine mani değildir” hükmü yer almaktadır. Bu hükmün kıyasen uygulanması suretiyle kendisi özel güvenlik görevlisi istihdam eden gerçek kişinin, özel güvenlik şirketinden de güvenlik hizmeti satın alabileceği söylenmelidir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan gerçek kişilerin, özel güvenlik hizmetinden yararlanabilip yararlanamayacaklarının da değerlendirilmesi gerekmektedir. Yabancı gerçek kişilerin, özel güvenlik hizmetinden yararlanmaları mevzuatta açıkça düzenlenmemiştir. Burada iki yaklaşım benimsenebilir. İlk olarak, 5188 sayılı Kanunun 3. maddesinde yer alan “kişilerin silahlı personel tarafından korunması” ifadesinde “vatandaş” yerine, vatandaş ve yabancı herkesi kapsayacak genişlikte bir kavram olan, kişiler ifadesinin kullanılmış olması dolayısıyla yabancı ülke vatandaşı gerçek kişiler de özel güvenlik hizmetinden faydalanabilecektir. Kanun “vatandaşlar” yerine “kişiler” kavramına yer verdiğinden, mevzuattaki diğer şartları taşıyan yabancı kişiler de özel güvenlik görevlisi istihdam etme usulünden yararlanabilirler. İkinci olarak, güvenlik konusu, kamu düzeninden olduğundan, bu alanda genişletici yorum benimsenemez. Kanunda açıkça düzenlenmeyen bir husus, kıyas veya yorumla var kabul edilemez. Güvenlik konusunun kamu düzeni ile ilgili olması ve kişilerin güvenliğinin esas olarak devlet tarafından sağlanması gereği dikkate alındığında, yabancı gerçek kişilerin özel güvenlik görevlisi istihdam etmesi konusu kanunda düzenlenmiş olmalıdır. Kanunda bu yönde bir düzenleme olmadığına göre, yabancı kişiler özel güvenlik hizmetinden faydalanamayacaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Genel kolluk (polis, jandarma) dışında kalan ve özel kanunlarla kurulan kolluğa, özel idari kolluk denilecektir. Bu bağlamda belediye zabıtası, orman kolluğu, gümrük kolluğu, turizm kolluğu özel idari kolluk teşkilâtlarına örnek teşkil etmektedir. Bunların kuruluşu, görev ve yetkileri kendi kanunlarında düzenlenmektedir. Mesela belediye kolluğu (belediye zabıtası) Belediye Kanununda düzenlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: 5188 sayılı Kanunun 3. maddesinde ve Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinde yer alan “kuruluş” deyimi, kamu hukuku alanında faaliyette bulunan ve tüzel kişiliğe sahip olmayan birimleri ifade etmektedir. Devlet tüzel kişiliği içinde yer alan birçok birim, ayrı bir tüzel kişiliğe sahip değildir. Mesela Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, bakanlıklar, yargı kuruluşları (Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay), TBMM, Sayıştay devlet tüzel kişiliği içinde yer alan, ayrı tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardır. Devlet tüzel kişiliği içinde yer alan ancak ayrı bir tüzel kişiliği bulunmayan başkaca kuruluşlar da bulunmaktadır. Örneğin, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Milli İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Basın- Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, Tanıtma Fonu Kurulu Sekreterliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı bu niteliktedir. Tüzel kişiliği bulunmayan bu kamu kuruluşları da özel güvenlik hizmetinden yararlanabilirler. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İç Güvenlik

Yanıt Açıklaması: Silah taşıma ruhsatı verilebilecek kişiler, kural olarak kamu görevlileri ve kamu görevinden emekli olanlardır. Bunlar yanında kamu görevi üstlenmemiş kişilere de silah taşıma ruhsatı verilebilmektedir. Yönetmeliğin 9. maddesinde bu konu düzenlenmiştir. Kamu görevlisi (veya emeklisi) olmadığı hâlde, silah ruhsatı verilebileceklerden bazıları şunlardır: • Kuyumcu ve sarraflar ile altın ve gümüş işleyen imalatçı ve toptancıları, • Bankaların genel müdürleri, genel müdür yardımcıları, bölge müdürleri ve 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımı yapılmış şubelerin müdürlerin • Barolara kayıtlı bulunan avukatlar, Gerçek kişilerin 6136 sayılı Kanunda ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmelikte belirtilen usule uygun bir şekilde ruhsatlı silah bulundurmaları veya taşımaları, kendilerini koruyabildikleri gerekçesiyle özel güvenlik hizmetinden faydalanmalarına engel değildir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gerçek kişilerin özel güvenlik hizmetinden faydalanabilmeleri için tehlikeli bir durum içerisinde bulunduklarını ileri sürmeleri ve bu durumu ispatlamaları gerekli değildir.

Yanıt Açıklaması: Yürürlükteki hukukumuzda özel hukuk tüzel kişileri şunlardır: • Dernekler (Türk Medeni Kanunu m. 56 vd. ; Dernekler Kanunu m. 2/a) • Vakıflar (Türk Medeni Kanunu m. 101 vd.; Vakıflar Kanunu m. 4) • Ticaret Şirketleri (Türk Ticaret Kanunu m. 124 vd.) • Kooperatifler (Kooperatifler Kanunu m.1) Üniversiteler, kamu tüzel kişileri arasında yer alır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1927 tarih ve 3201 sayılı Emniyet Teşkilâtı Kanununun 9. maddesine göre kolluk üç kısma ayrılmaktadır: • İdari polis: Toplumsal ve genel düzeni sağlamakla sorumlu olan kısımdır. • Siyasi polis: Devletin umumi emniyetine işlerden sorumlu olan kısımdır. • Adli polis: Asgari tam teşekküllü bir polis karakolu bulunan yerlerde, adli işlerle uğraşmak üzere Emniyet Umum Müdürlüğünce kadrodan ayrılan bir kısımdır.

Yanıt Açıklaması: Askerlik yükümlülüğü anayasada “vatan hizmeti” kavramı içinde ifade edilmiştir. Vatan hizmeti her Türk’ün hakkı ve ödevidir (m.72). Anayasaya göre vatan hizmeti, silahlı kuvvetlerde veya diğer kamu hizmetlerinde yerine getirilebilir. Bu hususu kanun düzenler. Anayasada vatan hizmeti ve hakkı bakımından kadın erkek ayrımı yapmamaktadır. Kadınlar subay olabilmekte ancak sadece belli yaşa gelen erkekler asker olarak alınmaktadırlar. Kanun koyucunun takdir yetkisi olduğu kabul edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Ülke genelinde kamu düzeninin korunmasından İçişleri Bakanlığı sorumludur.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya göre, milletlerarası hukukun meşru saydığı hallerde savaş hali ilanına ve Türkiye'nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nindir.

Yanıt Açıklaması: Devletin varlığının ve egemenliğinin (milli savunma-dış güvenlik) korunmasında, Cumhurbaşkanı, Meclis, Bakanlar Kurulu, Milli Savunma Bakanlığı, silahlı kuvvetlere görev ve yetkiler verilmişti. rSavaş, hukukun pek kabul etmediği bir yöntem olduğundan, eskiden “Savaş Bakanlığı” denilirken sonradan “Mili Savunma Bakanlığı” denilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İl özel idaresi birkamu idaresi olup tüzel kişiliği vardır ve kamu hukuku kurallarına göre kurulur.

Yanıt Açıklaması: Genel Sağlık

Yanıt Açıklaması: Kamu hukuku tüzel kişileri, kamu hukukundan doğan üstün hak ve yetkilere sahip kamu hukuku kurallarına göre kurulan, bu kurallara göre faaliyet yürüten tüzel kişilerdir. Kısaca kamu hukuku tüzel kişileri, kamu hukuku kurallarına göre kurulan, bu kurallara göre faaliyet yürüten tüzel kişilerdir. Kamu tüzel kişileri, 1982 Anayasası ve diğer mevzuata göre göre şu türlere ayrılmaktadır: a. Kamu idareleri: Devlet (AY, m.46, 128) ve mahalli idareler (İl özel İdaresi, Belediye ve Köy (AY m.127) idarelerinden oluşmaktadır. b. Kamu kurumları: Hizmet bakımından yerinden yönetim kuruluşlarına, kamu kurumları denilir. Yükseköğretim Kurulu, Üniversiteler (AY m.130), TRT (AY m.133), KİT’ler ve Sosyal Güvenlik Kurumu gibi idarelerden oluşmaktadır. c. Kamu Kurumu niteliğinde meslek kuruluşları: Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları ise (Odalar, Borsalar, Barolar) Anayasanın 135. maddesinde düzenlenmiştir. d. Düzenleyici ve denetleyici kurullar: 1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK). 2) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTİK). 3) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK). 4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK). 5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPK). 6) Kamu İhale Kurumu (KİK). 7) Rekabet Kurumu (RK). 8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK). 9) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGMDSK). Yukarıda yer alan teşkilâtlar, 5188 sayılı Kanunun 3. maddesinde ve Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinde yer alan “kurum” niteliğinde, yani kamu tüzel kişileri olduğundan, özel güvenlik hizmetinden yararlanabileceklerdir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: idari kolluk faaliyeti