Temel İnsan Hakları Bilgisi 2

Yanıt Açıklaması: AİHM kurulmasının, böyle yeni bir sistemin ve tek Mahkemenin getirilmesinin altında yatan önemli nedenler; dava sayısında ortaya çıkan önemli artışlar, yargılamadaki gereksiz fazlalıklar nedeniyle davaların makul sürede çözüme kavuşturulamaması gibi adil yargılama ilkesiyle bağdaşmayan bir sistemin varlığından kaynaklanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İHS’nin 33. maddesi doğrultusunda, Mahkeme önünde dava açmak isteyen sözleşmeci taraf ya da tarafların verecekleri dilekçe metninde şu ögelerin bulunması gerekmektedir. Davanın yönetildiği sözleşmeci tarafın ismi, Olayların açıklanması, Sözleşme’nin ihlali hakkındaki iddia veya iddiaların açıklaması ile elverişli kanıtlar, Sözleşme’nin 35/1 maddesinde belirtilen kabul koşullarının bulunduğuna ilişkin açıklama, Dava konusu ve Sözleşme’nin 41. maddesi uyarınca zarara uğratıldığı varsayılan taraf veya taraflar hesabına ana çizgileri ile haklı giderim istem veya istemlerine ilişkin açıklamalar, Hükûmet temsilcisi olarak atanan kişi veya kişilerin isim ve adresleri ile buna ek olarak Elverişli tüm belgelerin, özellikle dava konusuna ilişkin yargısal ve sair kararların örnekleri. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: AİHS’nin 35. maddesine göre; Mahkemeye ancak iç hukuk kurallarına dayanılarak verilen kesin karar tarihinden itibaren 6 aylık süre içinde başvurulabilir. Bu 6 aylık süre “hak düşürücü süre” niteliğini taşır.

Yanıt Açıklaması: Afrika Birliği Örgütünün kuruluş amaçları şunlardır: barışçılık ve bloksuzluk politikaları izlemek; Afrika Ülkeleri arasındaki birlik ve dayanışmayı geliştirmek; üyelerinin bağımsızlıklarını gözetmek; tüm kolonileşme biçimlerini ortadan kaldırmak; Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne uygun olarak uluslararası iş birliğini ilerletmek; üyelerinin ekonomi, diplomasi, eğitim, sağlık, refah, bilim ve savunma politikalarını uyumlaştırmak ve koordine etmektir. Doğru cevap C’ dir.

Yanıt Açıklaması: Borçtan Dolayı Hapis Cezası Verme Yasağı: Borcun ödenmemesi durumu borçlunun malvarlığı bulunmadığından dolayı çaresizlikten ya da kötü niyetten olabilir. Bu Protokol ile birinci hâlde yani kişinin acze düşmesi nedeniyle borcunu ödeyememesi durumunda kişinin bu yüzden hapis cezasına çarptırılması yasaklanmıştır. Ancak borçlunun hile ile veya kasten borcunu ödemekten kaçınması hâlinde Protokol’ün bu hükmünden yararlanması mümkün değildir. Yani yapılan sözleşmeye aykırı harekette suçun yasal unsurlarının bulunması ile birlikte kişiye verilecek hapis cezası sözleşmeye aykırı sayılmaz. Örneğin borçlarından kurtulmak için ülkeden kaçma hazırlıkları yapan bir kişinin özgürlüğünden yoksun bırakılması Sözleşme’ ye aykırı değildir. Açıkça görülmektedir ki borcunu acze düştüğü için ödeyemeyen kişiye verilecek ceza ile borcunu kasten ve borç ilişkisi­ne aykırı olarak ödemeyen kişi arasında fark vardır. Sözleşme’nin bu hükmü iyi niyetli borçluların özgürlük haklarını korurken diğer ikinci hâldeki kötü niyetli borçluları korumamaktadır. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşama hakkı, “insanoğlunun en üstün hakkı”, demokratik toplumun temel değeridir ve iç hukukta anayasalarla uluslararası hukukta da uluslararası sözleşmelerde korunur. Bu hak için insanoğlunun en üstün hakkı derken bu hakkın diğer haklardan daha önemli olduğu sonucu çıkarılmamalıdır. İnsan haklarının bazılarını öne çıkarıp bazılarını geri planda bırakmak yanlıştır. Hakları bir bütün olarak algılayıp uygulamak insan haklarının özündeki ruha daha uygun bir davranış olacaktır. Fakat bu haklar adı üzerinde, insanların haklarıdır. İnsanların Sözleşme’de yer alan çeşitli hak ve özgürlüklerden yararlanabilmelerinin ilk şartı yaşamlarını (fiziki varlıklarını) devam ettirebilmeleridir. Bu bakımdan yaşama hakkı olmaksızın, diğer tüm hak ve özgürlüklerin anlamı yoktur. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: Ölüm cezasının kaldırılması

Yanıt Açıklaması: Afrika Birliği Örgütü, 1999’da düzenlediği İnsan Hakları Konferansı’nda Grand Bay Deklarasyonu’nu yayınlamıştır. Bu Deklarasyon’da, kadın ve çocuklara uygulanan ayrımcılığın ve onları küçük düşüren kültürel uygulamaların ortadan kaldırılması gerektiği vurgulanmıştır. Devletler kıtada soykırımı önlemeye ve Çocuk Hakları ve Refahı Hakkında Afrika Şartı’nı ve İnsan ve Halklarının Hakları Mahkemesi kurulmasına dair Protokol’ü onaylamaya çağrılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası hukukun en temel ilkelerinden birisi olan “iç işlerine müdahale yasağı” insan haklarının korunması gibi ulvi bir amacın gerçekleştirilmesi için esnetilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Amerikalılar arası insan hakları komisyonu.Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 5 Mayıs 1949

Yanıt Açıklaması: Bireysel başvuru süresi. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 23/9/2012

Yanıt Açıklaması: Daireler, Mahkeme önünde açılan davalara bakmak üzere 7 yargıçtan oluşur. Ancak Mahkeme Genel Kurulunun teklifi ile Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Daire Yargıçlarının sayısını yediden beşe, belli bir süre için düşürebilir. Bakanlar Komitesi bu sayı düşürme kararını oy birliği ile almalıdır.

Yanıt Açıklaması: Kanun

Yanıt Açıklaması: AİHS 1950’de imzalandığı şekliyle kalmamıştır. Zaman içerisinde sözleşmeye ek protokoller ile hem Sözleşme’nin içerdiği haklar artırılmış hem de sözleşmenin denetim mekanizması geliştirilmiştir. Bu başlık altında yer verdiğimizi protokoller AİHS’ye insan hak ve özgürlükleri bakımından eklemeler yapan protokollerdir. Bu protokoller haricinde AİHM’nin görev, yetki ve çalışma usullerini yeniden düzenleten protokoller de vardır. Ancak bu protokollerin içerdiği pek çok hüküm günümüzde aynı konulara ilişki yeni protokoller yürürlüğe girdiğinden hükümsüz kalmıştır. Bu nedenle AİHM’nin işleyişine yenilikler/eklemeler getiren protokoller haricinde AİHS’ye hak ve özgürlükler bağlamında katkı yapan protokoller de vardır. Doğru cevap B’ dir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlık tarihinde kişinin keyfi olarak tutuklanıp özgürlüğünün ortadan kaldırılamayacağına ilişkin ilk kayıt, İngiltere’de 1215 yılında kabul edilen "Magna Carta Libertium"da bulunmaktadır. Diğer yandan konuyu sağlam temellere oturtan belge 1679 tarihli "Habeas Corpus Act"tir. Modern insan hakları korunması anlayışında da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kişi özgürlüğünü ve bu özgürlüğün güvenlik altına alınmış olmasını demokratik toplumun en vazgeçilmez haklarından birisi olarak nitelendirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Afrika Birliği Örgütü (ABÖ)  kurulduktan sonra, Afrika kıtası açısından özel önem taşıyan mülteci sorunu hakkında 1969 yılında Afrika’da Mülteci Sorunlarının Özgün Yönlerine İlişkin ABÖ Sözleşmesi kabul edilmiştir ve bu Sözleşme 1974’te yürürlüğe girmiştir. Doğru cevap D’ dir.

Yanıt Açıklaması: AİHM, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin de - netim mekanizmasıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mayıs 1948’de ADÖ’nün 9. Konferansı’nda Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Bildirisi kabul edildi. Bildirinin ilanında uluslararası alanda çatışma ve savaşın korunması için insan haklarının korunmasının kritik rol oynadığı inancı etkili olmuştur. Aynı mantığı paylaşan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nden (Aralık 1948) yaklaşık yedi ay önce kabul edilen bildiri uluslararası insan hakları kataloğu olarak kabul edilebilecek ilk düzenlemedir. Bu manada bölgesel boyutta da olsa insan haklarının uluslararası korumaya kavuşmasında bir adım olmuştur. Doğru cevap E’dir.