Temel İnsan Hakları Bilgisi 2

Yanıt Açıklaması: İnsan haklarının anayasal güvenceye kavuşmasının ilk örneği ABD Anayasası'dır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Virginia Haklar Bildirisi’ nde, delil bulunmaksızın bir yerde arama yapmak, delil olmadan bir kişiyi yakalamak ya da tutuklamak yasaklanmıştır (mad.10). Ayrıca, basın (mad.12), din ve vicdan hürriyeti (mad.16) tanınmıştır. Bu hâli ile bildiri insan haklarının anayasal güvencelerle korumaya alınmasında modern dönemin başlangıç noktalarından birisi olarak kabul edilebilir. Ancak Bildiri’ de ifade hürriyeti, toplanma, dilekçe hakkı, yasaların geriye yürümezliği gibi modern birtakım hak ve hürriyetlere yer verilmemiştir. Doğru cevap B’ dir.

Yanıt Açıklaması: AİHS’den daha kapsamlı olarak Ame. İHS’de tanınan 26 hakkın 11’i olağanüstü dönemlerde de dokunulmaz kabul edilmiştir. Ame.İHS’deki bu haklar “sert çekirdek” olarak niteleyebileceğimiz haklardır. Hiçbir suretle askıya alınamayacak bu haklar şu şekildedir; hukuki kişilik, yaşama, insanca muamele görme, köle olmama hakkı, suç ve cezada geriye yürümez­lik, din ve vicdan özgürlüğü, aile hakları, bir isme sahip olma hakkı, çocuk hakları, uyrukluk hakkı, yönetime katılma hakkı. Doğru cevap A’ dır.

Yanıt Açıklaması: Ayrımcılık. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mahkemenin vermiş olduğu kararlar kesindir. Kesinleşmiş bu kararlara karşı herhangi bir üst başvuru yeri yoktur. (AİHS mad. 42). Mahkeme kararları kurucu değil, tespit edici bir nitelik taşır. Mahkeme, kararla Sözleşme’yle güvence altına alı­nan bir hakkın ihlal edilip edilmediğini tespit eder. Mahkeme kabul edilebilirlik ve kabul edilemez­lik kararları dahil olmak üzere tüm kararlarını ge­rekçeli olarak verir. Mahkeme, kararlarını İngilizce veya Fran­sızca olmak üzere bu iki dilin birinde verir. Yani AİHM’nin resmî dilleri İngilizce ve Fransızcadır.

Yanıt Açıklaması: Çocuk Hakları Sözleşmesi ile çocuklara tanınan başlıca haklar şöyle sıralanabilir: Ayrımcılık yasağı (mad.2), yaşama hakkı (mad. 6), işkence yasağı (mad. 37), isim ve vatandaşlık hakkı (mad. 7), çocuğun kimliğini koruma hakkı (mad. 8), görüş ve düşünce açıklama ve bilgi alma hakkı (mad. 12, 13, 17), düşünce, vicdan ve din özgürlüğü (mad. 14), dernek, barışçı toplanma özgürlükleri (mad. 15), özel yaşam, aile, konut ve haberleşme hakkı (mad. 16), sosyal güvenlik hakkı (mad. 26), yeterli yaşam düzeyine erişme hakkı (mad. 27), eğitim hakkı (mad. 28, 29), çocukları ana-babadan ayırma yasağı (mad. 9, 10, 11), özel durumdaki çocukların (Bu gruba, sığınmacı çocuklar, özürlü çocuklar, azınlık çocukları, silahlı çatışmalardaki çocuklar ve asker çocuklar girmektedir. Bu gruba dâhil çocukların hakları konusunda geniş bilgi için bkz. Sayıta, s. 382-385, 389-390) hakları (mad. 22, 23, 30, 38), sömürüye karşı koruma (mad. 19, 32, 33, 35, 36, 39, 40), oyun ve dinlenme hakkı (mad. 31). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel başvurular harca tabidir. Ödenecek harç miktarı Harçlar Kanunu’na bağlı tarife ile her yıl yeniden belirlenir. 2019 yılı için başvuru harcı 364.60 TL’dir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 2003 yılında yürürlüğe girmiş olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)'ne Ek XIII Numaralı Protokol, en temel insan haklarının içerisinde gösterilen yaşam hakkının AİHS’de yer alan son istisnasını da ortadan kaldırmaktadır. AİHS madde 2’de yer alan yaşam hakkının maddenin 1950’deki haliyle usulüne uygun verilen idam cezası ile sınırlandırılması mümkündür. Bu sınırlandırma önce VI Numaralı Protokol ile daraltılmış sonrasında ise bu XIII Numaralı Protokol ile ortadan kaldırılmıştır. C¸ünkü bu Protokol ile her ne şartta ve koşulda olursa olsun yani savaş ve yakın savaş tehdidinde işlenen suçlar da dahil olmak üzere her koşulda ölüm cezasını yasaklamaktadır. XIII Numaralı Protokol’ün 1. maddesine göre "O¨lüm cezası kaldırılmıştır. Hiç kimse bu cezaya çarptırılamaz ve idam edilemez." Protokolde getirilen idam yasağı mutlaktır. Sözleşme’nin 15. maddesine dayanılarak bu Protokol’ün hükümleri askıya alınamaz (mad. 2) ve Sözleşme’nin 57. maddesine dayanılarak bu Protokol’ün hükümleriyle ilgili hiçbir çekince konulamaz (mad. 3).

Yanıt Açıklaması: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ek protokollerle değiştirilen veya eklenen tüm hükümlerin yerini, yürürlüğe girdiği 1 Kasım 1998 tarihinden itibaren 11 Numaralı Protokol almıştır. Bu anlamda 11 Numaralı Protokol AİHM’nin yapısında ve işleyişinde evrimsel bir dizi değişikliğe imza atmıştır. Ancak 11 Numaralı Protokol ile oluşturulan yapı da 14 Numaralı Protokol ile yeniden düzenlenmiştir. 1 Haziran 2010’da yürürlüğe giren 14 Numaralı Protokol sonrasında günümüzdeki sistem ortaya çıkmıştır. 14 Numaralı Protokol’den sonra iki protokol daha düzenlenmiş ancak bu protokoller henüz yeterli onay şartını sağlamadıklarından yürürlüğe girmemiştir. Bu protokoller 15 Numaralı Protokol ve 16 Numaralı Protokol’dür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Başvuru formunda: Başvurucunun adı ve soyadı, vatandaşlık numarası, doğum tarihi ve yeri, uyruğu, cinsiyeti yer almaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Konu bakımından yetki. Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel başvurular, Anayasa Mahkemesine doğrudan müracaatla ya da mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla yapılabilir. Bireysel başvuru bizzat başvurucu, başvurucunun kanuni temsilcisi ya da avukatı tarafından yapılabilir. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Belçika, Fransa, Lüksemburg, Hollanda, İngiltere, Danimarka, Norveç, İrlanda, İtalya, İsveç 5 Mayıs 1949 tarihinde Londra’da toplanarak Avrupa Konseyi Statüsü’nü imzalamışlardır.

Yanıt Açıklaması: AİHS ve bağlı ola rak güncellenen AİHM iç tüzüğüne göre AİHM, AİHS’ve taraf devlet sayısı kadar yargıçtan oluşur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Mahkeme, kararlarını İngilizce veya Fransızca olmak üzere bu iki dilin birinde verir. Yani AİHM’nin resmî dilleri İngilizce ve Fransızcadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İç hukuk yollarının tüketilmesini gerektirmeyen durumlar şöyle sıralanabilir: • İç hukuk yolunun etkisiz olması, • Açık bir ulusal yasa hükmünün bulunması, • Yerleşmiş bir yargı içtihadının bulunması, • Sözleşmeye aykırı yerleşmiş yönetsel uygulamalar, • Davanın sürüncemede kalması, • Engelleme, • İç hukuk yolunun etkili ve uygun olduğu konusunda kuşku duyulması Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizdeki düzenlemeler insan haklarının korunması konusunda teorik anlamda Avrupa standartları ile uyum içerisindedir.

Yanıt Açıklaması: Amerika Birleşik Devletleri Anayasası. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne göre suç ithamı bir makamın kişiye, işlediği bir suç dolayısıyla resmi bildiride bulunmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Amerikan Bağımsızlık Bildirisi Amerikan (Kuzey Amerika) devletlerinin kolonist İngiltere'ye karşı ilan ettikleri bağımsızlıklarını, bu bağımsızlık kararına giden süreci ve bu kararın nedenlerini açıkladıkları bir belgedir. Doğru cevap C'dir.