Temel İnsan Hakları Bilgisi 2

Yanıt Açıklaması: İç hukuk yollarının tüketilmesini gerektirme yen durumlar şöyle sıralanabilir: • İç hukuk yolunun etkisiz olması, • Açık bir ulusal yasa hükmünün bulunması, • Yerleşmiş bir yargı içtihadının bulunması, • Sözleşmeye aykırı yerleşmiş yönetsel uygu lamalar, • Davanın sürüncemede kalması, • Engelleme, • İç hukuk yolunun etkili ve uygun olduğu konusunda kuşku duyulması. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bireyin sözleşmeye taraf bir devleti şikâyet ede­bilmesi durumu Sözleşme’nin yerel hukuka değil, uluslararası hukuka getirdiği çok önemli bir yeniliktir.

Yanıt Açıklaması: Başdenetçinin görevleri şunlardır: a) Kuruma gelen şikâyetleri incelemek, araş- tırmak ve idareye önerilerde bulunmak, b) Bu Kanun’un uygulanmasına ilişkin yönetmelikleri hazırlamak, c) Yıllık raporu hazırlamak, ç) Yıllık raporu beklemeksizin gerek gördüğü konularda özel rapor hazırlamak, d) Raporları kamuoyuna duyurmak, e) Yokluğunda kendisine vekâlet edecek denetçiyi belirlemek, f) Biri kadın ve çocuk hakları alanında görevlendirilmek üzere, denetçiler arasındaki iş bölümünü düzenlemek

Yanıt Açıklaması: İngilizce ve Fransızca

Yanıt Açıklaması: AİHM yargıçlarının sayıları, seçimleri, görev süreleri ve işleyişe ilişkin bazı konular AİHS’ye ek 14 no.lu Protokol ile tekrar düzenlenmiştir. Bu protokol Mayıs 2004’te imzaya açılmış, Haziran 2010 tarihinde de yürürlüğe girmiştir. Bu Protokol sonrasında yeniden düzenlenen AİHS ve bağlı olarak güncellenen AİHM iç tüzüğüne göre AİHM, AİHS’ve taraf devlet sayısı kadar yargıçtan oluşur (AİHS mad. 20). Eylül 2018 itibariyle AİHS’ye ve tabii ki dolaylı olarak Avrupa Konseyine taraf devlet sayısı 47’dir. Dolayısıyla AİHM de 47 yargıçtan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Maddede sayılan bu istisnai durumlarda kişinin yaşam hakkına son verilmesinin Sözleşme’ye aykırılık oluşturmayacağı belirtilmiştir. Buna göre; • Kişilerin cebir ve şiddet olaylarına karşı korunması, • Usulüne uygun olarak bir kimsenin yakalanması ve tutuklunun kaçmasının önlenmesi, • Bir ayaklanmanın yasal çerçevede bastırılması, amacıyla kişinin yaşamına son verilebilir.

Yanıt Açıklaması: ABD Anayasası’nın 1787 yılında kabul edilen ilk hâlinde bir haklar listesi bulunmamaktaydı. Fakat Anayasa büyük oranda daha sonra bir haklar bildirisi eklenmesi şartıyla kabul edilmişti ve 1791’de bu gerçekleşti. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu anlamda 11 Numaralı Protokol AİHM’nin yapısında ve işleyişinde devrimsel bir dizi değişikliğe imza atmıştır. Ancak 11 Numaralı Protokol ile oluşturulan yapı da 14 Numaralı Protokol ile yeniden düzenlenmiştir. 1 Haziran 2010’da yürürlüğe giren 14 Numaralı Protokol sonrasında günümüzdeki sistem ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi

Yanıt Açıklaması: (ek.1), ülke güvenliği için ordu kurulması ve vatandaşların silah bulundurma ve taşıma hakkı (ek.2), askerin barış ve savaş zamanında herhangi bir meskene yerleştirilmesi koşulları (ek.3), keyfi arama ve el koyma yasağı (ek.4), aynı suçtan iki kez cezalandırılmama, kendi aleyhine tanıklığa zorlanamama, mülkünü kamunun ortak kullanımına açmaya zorlanamama (ek.5), adil ve usulüne uygun yargılanma hakkı (ek.6), uyuşmazlık miktarının yirmi doları aştığı common law davalarında jüri önünde yargılanma hakkı ve jürinin hükme bağladığı bir olayın başka bir Birleşik Devletler mahkemesinde tekrar görülememesi (ek.7), kefalet ve para cezasında çok fazla miktarların istenememesi, zalimane ve olağan dışı cezanın verilememesi (ek.8), Anayasa’da düzenlenen hakların diğer hakları ortadan kaldırabileceği şeklinde yorumlanamayacağı (ek.9), Anayasa’da Federal Devlete bırakılmayan ya da federe devletlere yasaklanmayan yetkilerin öncelikle federe devlette sonra halkta olduğu (ek. 10) hükümleri ABD Anayasası’na girmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Konseyin Kuruluş amacı Konsey Statüsü’nün 1. maddesinin (a) fıkrasında şu şekilde belirtilmiştir: “Avrupa Konseyi’nin amacı, üyeleri arasında, müşterek geçmişten gelen ülkü ve prensipleri korumak, ve yaymak ve siyasi, iktisadi ilerlemeyi sağlamak maksadıyla daha sıkı bir birlik meydana getirmektir.” şeklinde belirtilmiştir. Maddenin (b) fıkrasında ise bu amaca Konsey organları aracılığıyla “... insan hakları ile ana hürriyetlerin korunması ve geliştirilmesi ile ...”ulaşılacağı belirtilmektedir. Kuruluş amaçlarından da anlaşılacağı üzere Avrupa Konseyi, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygı ilkelerine dayanan bir Avrupa toplumsal düzeninin simgesidir. Avrupalı devletler sahip oldukları tarihsel, sosyal ve kültürel mirası muhafaza etmek, bu miras üzerinde insan hak ve özgürlüklerine saygıyı ekleyerek Avrupa’da barışı daimileştirmenin ve iş birliğinin aracı olarak Avrupa Konseyini kurmuşlardır. Doğru cevap E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Yargılamanın son aşamasını karar aşaması oluşturur. Mahkemenin açılan bir davayı sonuçlandıran kararları 4 grupta toplanabilir. Bunlar: Başvurunun kabul edilebilirlik açısından reddi yani kabul edilemezlik kararı. Gerekli şartların oluşması nedeniyle davanın düşürülmesi. (Başvurunun kayıttan düşürülmesi) Dostça çözüme ulaşılması ile davanın sonlandırılması Dostça çözüme ulaşmanın mümkün olmadığı durumlarda davanın esasına ilişkin olan son karar. Daha açık bir ifadeyle, iddia edildiği gibi Sözleşme’nin ihlal edilip edilmediğini belirleyen karar.

Yanıt Açıklaması: Bireysel başvuru, herkesin Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla başvurabileceği bir hak arama yoludur. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel başvuru incelemesinde duruşma yapılması, tanık ve uzman dinlenmesi ve keşif yapılması 6216 sayılı Kanun ile İç Ttüzük’te öngörülen şartlar altında mümkündür. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Amerikan Bağımsızlık Bildirisi 1776 yılında ilan edilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 14 no.lu Protokol öncesinde yargıçların görev süreleri 6 yıl iken 14 no.lu Protokol sonrasında, günümüzde yargıçların görev süreleri 9 yıl olarak belirlenmiştir. Bir yargıcın tekrar seçilmesi mümkün değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: AİHM, genel olarak, yargılamada makul süreyi araştırırken üç ölçüt kullanmaktadır: i. dava konusunun niteliği, ii. yargılama sırasında şikâyetçinin tutumu, iii. ulusal yargılama makamlarının tutumu

Yanıt Açıklaması: Mayıs 1948’de ADÖ’nün 9. Konferansı’nda Amerikan İnsan Hak ve Ödevleri Bildirisi kabul edildi. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası insan hakları koruma mekanizmaları ikincil niteliktedir, bir diğer ifadeyle, insan haklarının korunup geliştirilmesinde ilk ve önemli görev ulusal kurumlara düşmektedir. Ülkemizde insan haklarının korunması mekanizması olarak Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ile Kamu Denetçiliği Kurumu ön plana çıkmaktadır. Doğru Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Siyasal bağımsızlıkların kazanılmasının yoğunlaştığı 1960’lı yıllardan sonra Afrikalı devletler bölgesel birlik oluşturma çabalarına hız verdiler ve 1963’te Afrika Birliği Örgütünü kurdular. Örgüt Addis Ababa’da (Etiyopya) 32 bağımsız Afrika devletinin devlet ve hükûmet başkanı tarafından kurulmuştur.