Anayasa 2

Yanıt Açıklaması: Bu kavram Türkiye’de ilk kez 1961 Anayasasının 133. maddesinde yer almış, 1982 Anayasasının 139. maddesinde de muhafaza edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bu tür bir sistemde kanunların çatışacağı bir üst norm olmadığından, bu çatışmayı çözecek anayasa yargısına da ihtiyaç duyulmayacaktır. Nitekim yazılı anayasası olmayan İngiltere’de anayasa yargısı da mevcut değildir. Şu halde anayasa yargısının varlık nedenlerinden biri, yazılı anayasanın mevcut olmasıdır. Çünkü ancak yazılı anayasası olan bir sistemde kanunların çatışma içine girebileceği üst bir normdan söz edilebilir ve bu çatışmayı çözecek bir yargı mekanizmasına ihtiyaç duyulabilir.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya uygunluk denetiminde başvurulan ölçü normlara anayasallık bloku adı verilmektedir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İlk kez ABD’de ortaya çıkan, bu nedenle ABD modeli olarak adlandırılan bu sistemde, kanunların anayasaya uygunluğu, ancak somut norm denetimi yoluyla gerçekleşmektedir. Diğer bir deyişle, ABD modelinde somut bir uyuşmazlık olmaksızın herhangi bir kişi veya makam bir normun anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle soyut norm denetimine yani iptal davasına başvuramamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının ilk metninde yer almayan anayasa şikâyeti, 12 Eylül 2010 halkoylamasıyla kabul edilen anayasa değişikliği sonucunda Anayasanın 148. maddesinin 3. fıkrasına eklenmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının 154. maddesi uyarınca “Yargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adlî yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir."

Yanıt Açıklaması: İdari uyuşmazlıkların temyiz mercii Danıştay’dır.

Yanıt Açıklaması: bir kanun teklifinin TBMM’de görüşülmeye başlaması için en az üye tamsayısının 1/3’i olan 200 milletvekilinin hazır bulunması gerekir. Madde, karar yeter sayısı olarak, toplantıya katılanların salt çoğunluğu kuralına yer vermişse de bu sayının, üye tam sayısının 1/4’nin bir fazlasından az olamayacağını da hükme bağlamıştır. 6771 sayılı Kanuna göre, bu sayı en az 151 olmak zorundadır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi üyeleri TBMM ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilmektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yüksek Mahkemenin üyelerinin tümünü seçme yetkisini, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak cumhurbaşkanına sunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi üyelerinin görev süreleri on iki yılla sınırlandırılmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dar anlamda anayasa yargısı, kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimini konu almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasasının 137. maddesinde 20.09.1971 tarih 1488 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, savcıların özlük hakları konusunda karar verme yetkisi Yüksek Savcılar Kuruluna tanınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Parlamento kararları ise kural olarak anayasa mahkemesinin yargı denetimine tâbi değildir. Bu temel kuralın üç istisnası mevcuttur. Bunlar, dokunulmazlığın kaldırılması yönündeki parlamento kararları, milletvekilliği statüsünün düşürülmesini sağlayan kararlar ve nihayet Meclis içtüzüğü düzenlemeleridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Katı anayasa ise anayasa hükümlerinin adi kanunlara kıyasla farklı yöntemlerle değiştirilebildiği bir modeli ifade etmektedir. Katı anayasaların temel hedefi, anayasa hükümlerinin seçimden seçime değişen adi parlamento çoğunlukları tarafından kolayca değiştirilmesini önlemektir. Bu, anayasanın bir toplum sözleşmesi olmasının gereğidir. Bu nedenle katı anayasa modellerinde, anayasa hükümlerinin değiştirilmesinde izlenecek yöntemi düzenleyen kurallar, bu hükümlerin kolayca değiştirilmesini önlemeyi hedeflemektedir. Katı anayasaları yaratan yöntemlerin neler olduğuna Anayasa I başlıklı kitapta yer verildiğinden, bu yöntemler burada bir kez daha tekrarlanmayacaktır. Katı anayasalar, anayasa hükümlerinin değiştirilmesini adi kanunlardan farklı yöntemlere bağladıklarından bu anayasa modellerinde adi kanunların anayasaya aykırı hükümler içermesi, bir anayasaya aykırılık sorunu yaratmaktadır. Bu sorunun çözümünü sağlayacak en etkili yöntem ise kanunların anayasaya aykırılığını denetleyen bir yargı mekanizması yaratmaktır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının somut norm denetimi konusunda 1961 Anayasasından ayrıldığı bir başka nokta ise bu Anayasanın 152. maddesinin 4. fıkrasında yer almaktadır. Bu hükme göre: “Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz.”

Yanıt Açıklaması: Olağanüstü yönetim usulleri, devlet otoritesinin hukukun dışında keyfi olarak hareket edebildiği dönemler değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Türk Anayasaları incelendiğinde, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu hariç olmak üzere, 1876 Kanun-u Esasîden bu yana tüm anayasaların yazılı ve sert anayasa koşulunu karşıladıkları görülmektedir. Doğru cevap A'dır