Anayasa 2

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasasında 1971 yılında yapılan değişiklikle sıkıyönetim mahkemelerinin anayasaya uygun hale getirilmesi için yapılan değişiklik "Tabbi hakim" ifadesi "kanuni hakim" şeklindeki değişikliktir.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası, Türkiye’de ilk kez kanunların anayasaya uygunluğunun yargı denetimine olanak tanımıştır.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının  hükümlerinin değiştirilmesinde izlenmesi gereken yöntemi düzenleyen 175. madde, değişiklik sürecinin teklif, görüşme ve kabul aşamaları için özel kurallara yer vermiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yasama sorumsuzluğu 83. maddenin ilk fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre milletvekillerinin meclis çalışmaları sırasındaki oy, söz ve düşünce açıklamaları suç teşkil etse dahi sorumsuzluk güvencesinin gereği olarak, milletvekili hakkında ceza takibi yapılamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Büyük Millet Meclisinin kararı ile Sıkıyönetim her defasında iki ayı aşmamak üzere uzatılabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının ilk metnine göre, yürütme organının diğer unsuru Bakanlar Kuruluydu. Anayasanın ilk metni, 109-115. maddeleri arasında Bakanlar Kurulunun kuruluşu, göreve başlarken ve görevde bulunduğu süre içinde tâbi olduğu güven oylamasının koşulları, siyasi sorumluluğu ve geçici bakanlar kurulunu düzenlemekteydi. Ne var ki, 21.01.2017 tarihli 6771 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle, ülkemizde başkanlık sistemine geçildi. Bu nedenle, 6771 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunu, Anayasanın bakanlar kurulunu düzenleyen bütün bu hükümlerini ilga etti.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ilk kez anayasa yargısına yer veren 1961 TC Anayasası da anayasa mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ne yetki tanımıştır. Bu Anayasanın 145. maddesine göre: “Anayasa Mahkemesi, on beş asıl ve beş yedek üyeden kuruludur.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının 146. maddesinin ilk metnine göre, Anayasa Mahkemesi 11 asıl 4 yedek üyeden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de ilk kez anayasa yargısına yer veren 1961 TC Anayasası da anayasa mahkemesi üyelerinin seçiminde TBMM’ne yetki tanımıştır.

Yanıt Açıklaması: Devlet otoritesinin sahip olduğu olağan yetkiler, bu tür olağanüstü sorunların üstesinden gelinmesi için yeterli olmayabilir. Bu nedenle böylesine olağan dışı sorunlarla başa çıkmak amacıyla devlete geçici olarak daha geniş yetkiler sunmak, bu yetkiler çerçevesinde hak ve özgürlükleri olağan dönemlere kıyasla daha katı yöntemlerle sınırlamak gerekebilir. Kamu gücünün olağan dönemlere kıyasla daha geniş yetkilere sahip kılındığı bu dönemler, literatürde olağanüstü yönetim usulleri olarak adlandırılmaktadır. Bu dönemlerde de kamu gücünü kullanan makamlar, hukukun sınırları içinde kalmaya özen göstermekle yükümlüdür. Bu yüzden olağanüstü yönetim usullerini olağan dönemlerden ayıran faktör, kamu gücünün keyfi davranabilmesi değil; bu gücün daha geniş yetkilere sahip olması, hak ve özgürlüklerin alanının daha etkin olarak sınırlanabilmesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi, kendi üyeleri arasından, gizli oyla ve üçte iki çoğunlukla, dört yıl için, bir Başkan ve bir Başkanvekili seçer; yeniden seçilmek caizdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasinin olağanüstü yönetim usulleriyle ilgili düzenlemeleri, bu Anayasanın 36. ve 113. maddelerinde yer almaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 2010 Anayasa değişikliği, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun yapısını önemli ölçüde değiştirmiş; bu kurulun kararları üzerindeki yargı bağışıklığını kısmen ortadan kaldırmış; böylece, kurulun aldığı kararların meslekten men cezasına ilişkin olanları üzerinde yargı denetimi olanağı doğmuştur.

Yanıt Açıklaması: Anayasada, anayasa tanımının gerektirdiği temel hak ve hürriyetlere ilişkin düzenlemeler dahi yer almamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak Anayasayla olağanüstü yönetim usulleri de düzenlenmiş değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 2010 Anayasa değişikliği ile o zamanki adı HSYK olan kurul, yirmiiki asıl oniki yedek üyeden oluşmakta ve üç daire halinde çalışmaktaydı. 2017 değişikliği, yedek üyelik statüsünü sona erdirmiş; kurulun onüç üyeden oluşacağını ve iki daire halinde çalışacağını düzenlemiştir.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasasının 146. maddesinin ilk metnine göre, Anayasa Mahkemesi 11 asıl 4 yedek üyeden oluşmaktadır. Bu maddeyle asıl ve yedek üyelerin tümünü seçme yetkisi cumhurbaşkanına tanınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa, hâkimlerin özlük haklarına ilişkin konularda karar verme yetkisini 143. maddesiyle Yüksek Hâkimler Kuruluna sunmuştur. Bu maddeye göre: “Yüksek Hâkimler Kurulu, on sekiz asıl ve beş yedek üyeden kuruludur. Bu üyelerden altısı Yargıtay genel kurulunca, altısı birinci sınıfa ayrılmış hâkimlerce ve kendi aralarından gizli oyla seçilir.

Yanıt Açıklaması: Olağanüstü yönetim usullerine geçiş, cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan bakanlar kurulu kararının TBMM tarafından onaylanmasıyla mümkün olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anayasaya uygunluk denetiminin genel yetkili mahkemeler tarafından yapıldığı sistemlere Amerikan modeli adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Parlamento kararları ise kural olarak anayasa mahkemesinin yargı denetimine tâbi değildir. Bu temel kuralın üç istisnası mevcuttur. Bunlar, dokunulmazlığın kaldırılması yönündeki parlamento kararları, milletvekilliği statüsünün düşürülmesini sağlayan kararlar ve nihayet meclis içtüzüğü düzenlemeleridir. Doğru cevap C'dir.