Anayasa 1

Yanıt Açıklaması: 1808 Sened – i İttifak

Yanıt Açıklaması: Uluslararası metinlerde ifadesini bulan insan hakları, bu özelliğinin sonucu olarak uluslararası denetim mekanizmaları tarafından korunmaktadır. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasası olarak adlandırılan Teşkilât-ı Esasî, 23 Nisan 1920’de Ankara’da kurulan Büyük Millet Meclisi tarafından hazırlanarak kabul edilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Laik bir anayasa düzeninde devlet faaliyetleri ile dini faaliyetlerin birbirinden ayrılması gerekir. Diğer bir deyişle laik bir anayasa düzeni, dine bağlı devlet ve devlete bağlı din modellerinin her ikisini de reddetmektedir. Ancak, Laik devlet, din, mezhep ve felsefi inanç farkı gözetmeksizin tüm bireylere eşit davranmakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, Anayasamızın eşitlik ilkesini düzenleyen 10. maddesinde hükme bağlanmaktadır. Maddenin ilk fıkrasına göre “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.”  Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası, MBK’nin kabul ettiği 157 ve 158 sayılı Kanun’ların öngördüğü esaslara göre kurulan bir Kurucu Meclis tarafından hazırlanmıştır. 157 sayılı Kanunun 1. maddesi, Kurucu Meclis’in MBK ile Temsilciler Meclisi’nden oluşan iki meclisli bir organ olacağı hükmüne yer vermektedir.

Yanıt Açıklaması: Kanun-ı Esasi, Heyet-i Meb'usan ve Heyet-i Âyân'dan oluşan çift meclisli bir yapıya sahip Meclis-i Umumî üyelerinin seçiminde yalnızca belirli bir malvarlığına sahip erkeklere oy kullanma hakkı tanımıştır. Dolayısıyla genel oy ilkesi değil, sınırlı oy ilkesi kabul edilmiştir. Ayrıca Kanun-ı Esasi, iki dereceli bir seçim öngörür. Dolayısıyla yalnızca III. ifade doğrudur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yürütme organına kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi 1961 Anayasasının 1971 yılında geçirdiği değişiklikle tanınmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Devlet Güvenlik Mahkemesinde bir başkan, dört asıl ve iki yedek üye ile bir savcı ve yeteri kadar savcı yardımcısı bulunur. Başkan, iki asıl ve bir yedek üye ile savcı, birinci sınıfa ayrılmış ha^kim ve Cumhuriyet savcıları arasından; iki asıl ve bir yedek üye birinci sınıf askeri^ ha^kimler arasından; savcı yardımcıları ise Cumhuriyet savcıları ve askeri ha^kimler arasından atanır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Türk anayasal gelişmelerinin en önemli dönüm noktalarından biri, 1921 tarihli Teşkilât-ı Esasîye Kanununun kabul edilmesidir. Kısaca 1921 Anayasası olarak adlandıracağımız bu belge, 23 Nisan 1920’de Ankara’da kurulan Büyük Millet Meclisi (BMM) tarafından hazırlanarak kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Seçimlerin serbestliği ilkesi, maddî veya manevî bir baskı olmaksızın seçmenlerin tercihlerini serbestçe şekillendirerek, oylarını kendi özgür iradeleriyle vermelerini ifade etmektedir. Dolayısıyla örnekte seçmenler silah kullanılarak baskı altına alınmaya çalışıldığı için bu ilkeden doğrudan ihlal edildiği söylenebilir.  Doğru cevap A' dır.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası döneminde anayasanın bağlayıcılığı ve üstünlüğü kuralına yer verilmesine rağmen henüz Anayasa Mahkemesi kurulmamıştır.

Yanıt Açıklaması: A seçeneğindeki ifadeler meclis hükümeti sistemi için geçerlidir. C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler ise başkanlık sistemi için geçerlidir. Parlamenter hükûmet sisteminde yürütme organı, devlet başkanı ve bakanlar kurulundan oluşmaktadır. Bu nedenle, parlamenter sistemlerde yürütmenin iki başlılığını ifade etmek amacıyla, literatürde ‘düalist yürütme’ kavramı kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kadınların oy verme hakkı Türkiye'de 1934 yılında kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1909 değişiklikleri, padişahın yasama ve yürütme alanındaki yetkileri üzerinde önemli sınırlamalar yaratmıştır. 1909 değişiklikleri, padişahın meclisi fesih yetkisini büyük ölçüde sınırlamıştır. Her şeyden önce padişah, Âyân Meclisi’nin onayını almadıkça fesih yetkisini kullanamayacaktır. Öte yandan, fesih beyanında bulunduktan en geç üç ay içinde Meclis-i Mebusan seçimlerinin yenilenmesi zorunlu hâlegetirilmiştir. Bundan başka 1909 değişiklikleri, padişahın işlemlerini, karşı imza kuralına bağlamıştır. Padişah, sadrazamı atayacak; sadrazam ise parlamenter monarşilerde olduğu gibi Heyet-i Vükelâ, yani bakanlar kurulu üyelerini belirleyecektir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Temsilciler Meclisi’nin kabul ettiği anayasa hükümleri, MBK tarafından benimsenmediği takdirde, üzerinde görüş ayrılığı olan bu hükümler, MBK üyeleri ile Temsilciler Meclisi’nin birlikte yer aldıkları birleşik toplantıda görüşülür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Genel Oy: Bu ilke, medeni rüşd yaşına sahip her vatandaşın, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, oy verme hakkına sahip olması gerektiğini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1909 değişikliklerinen önce padişahı önüne gelen kanun metni üzerinde sınırlayan hiçbir hüküm yoktur. Padişahın reddettiği kanunların hiçbir şekilde yürürlüğe girmesi mümkün değildir. Dolayısıyla padişahın sahip olduğu bu yetki, mutlak veto yetkisidir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hak ve hürriyetlerle ilgili yukarıda yer alan her üç önerme de doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Oyun Gizliliği: Bu ilke, seçmenin oyunu, herhangi bir kişinin veya grubun gözetimi ve denetiminde değil, oy verme işlemi için tahsis edilen özel bir kabinde tek başına kullanması gerektiğini ifade etmektedir. Oyun gizliliği kuralı Türkiye’de ilk kez 1950 genel seçimlerinde uygulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Türk anayasal gelişmelerinin en önemli dönüm noktalarından biri, 1921 tarihli Teşkilât-ı Esasîye Kanununun kabul edilmesidir. Kısaca 1921 Anayasası olarak adlandıracağımız bu belge, 23 Nisan 1920’de Ankara’da kurulan Büyük Millet Meclisi tarafından hazırlanarak kabul edilmiştir.