Anayasa 1

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı, Meclis-i Ahkâm-ı Adliye isimli organın kanun metinlerinin hazırlanmasını sağlamakla görevli organ olduğunu belirtir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi, Osmanlı tebaasının temsilcilerinden oluşan bir kurucu meclis tarafından hazırlanmamıştır. Öte yandan, bu metnin yürürlüğe girmesi için halk oylamasına da başvurulmamıştır. Kanun-i Esasi’nin 3. maddesi, devlet başkanlığının veraset yoluyla intikal edeceğini gösteren bir hükme yer vermektedir. Bu nedenle Kanun-i Esasi’ye göre devlet şekli monarşidir. Bundan başka Kanun-i Esasi, 115. maddesinde, anayasanın üstünlüğü ve bağlayıcılığı kuralına yer vermiştir. Görüldüğü üzere yalnızca I. maddede verilen bilgi yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap II, III ve IV numaralı maddeleri içeren C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anayasanın bir ülkenin hukuk düzeninin en üst noktasında yer aldığını; kanunlar, tüzükler, yönetmelikler gibi diğer hukuk kurallarının anayasadan sonra geldiklerini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: 2485 sayılı Kanuna göre, anayasayı yapacak olan kurucu meclis, MGK ile üyeleri Konsey tarafından atanan Danışma Meclisi olmak üzere iki meclisten oluşmaktadır. Kanunun 3. maddesi, Danışma Meclisi’nin 160 üyeden oluşacağını, bu üyelerin tümünün MGK tarafından atanacağını hükme bağlamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1921 Anayasa, BMM’ye, bakanları tek tek seçme ve gerektiğinde onları değiştirme yetkisini tanıdığı hâlde, yürütme fonksiyonunu yerine getiren icra vekilleri heyetine, TBMM’ni fesih yetkisi sunmamıştır. Nihayet Anayasa, ayrıca bir devlet başkanlığı makamına da yer vermemiştir. Bütün bu özellikleri nedeniyle 1921 Anayasası, meclis hükûmeti modelinin tipik örneklerinden birini oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Meclis hükûmeti sistemi, yasama ve yürütme yetkilerinin tek elde toplanması öngören bir yönetim biçimidir. 1924 Anayasası da Türk milletinin temsilcisinin TBMM olduğunu ve egemenliğin TBMM eliyle kullanılacağını hüküm altına almıştır. Bu madde çerçevesinde yasama ve yürütme yetkilerinin TBMM'ye ait olduğu söylenebilir. Yasama yetkisi bizzat TBMM tarafından kullanılsa da yürütme yetkisinin Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanlığı eliyle yerine getirileceği söylenmiştir. Burada sistemi meclis hükûmeti sistemine yaklaştıran esas unsur yasama ve yürütme yetkilerinin sahibinin TBMM oluşudur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası’nın yarattığı vesayet makamları Cumhurbaşkanlığı, Anayasa Mahkemesi ve Hâkimler ve Savcılar Kurulu’dur.

Yanıt Açıklaması: Yasama ve yürütme organlarının yumuşak ve dengeli bir şekilde ayrıldığı kuvvetler ayrılığı sistemleri içinde yer alan hükumet sistemi parlamenter hükumet sistemidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kanunun 3. maddesi, yasama ve yürütme yetkilerini düzenlemektedir. Bu hükme göre: “Milli Birlik Komitesi, yasama yetkisini doğrudan doğruya kendisi ve yürütme yetkisini, Devlet Başkanı’nca tayin ve Komite’ce tasvip edilen Bakanlar Kurulu eliyle kullanır.”  5. madde ise “Yargı hakkı, tarafsız ve bağımsız mahkemelerce, kanun sınırları içinde, millet adına kullanılır” düzenlemesini içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir hukuk kuralı, normlar hiyerarşisi içinde en üst basamakta yer alıyorsa o kuralın konulması, değiştirilmesi ve kaldırılması, âdi kanunlarınkinden farklı yöntemleri gerektiriyorsa, bu tür bir kuralın içeriği ne olursa olsun, onu, şeklî anayasa olarak tanımlamak gerekir. Diğer bir deyişle, şeklî anayasa, normun içeriği değil, normlar hiyerarşisi içindeki yeri dikkate alınarak yapılan bir tanımlamadır.

Yanıt Açıklaması: 1937 yılında yapılan anayasa değişikliği ile laiklik ilkesi, Cumhuriyetin temel niteliklerinden biri olarak kabul edildi.

Yanıt Açıklaması: Bir hukuk kuralı, normlar hiyerarşisi içinde en üst basamakta yer alıyorsa o kuralın konulması, değiştirilmesi ve kaldırılması, âdi kanunlarınkinden farklı yöntemleri gerektiriyorsa, bu tür bir kuralın içeriği ne olursa olsun, onu, şeklî anayasa olarak tanımlamak gerekir. Diğer bir deyişle, şeklî anayasa, normun içeriği değil, normlar hiyerarşisi içindeki yeri dikkate alınarak yapılan bir tanımlamadır.

Yanıt Açıklaması: Çoğulcu demokrasi anlayışını öngörmesi

Yanıt Açıklaması: Meclis hükûmetiyle parlamenter hükûmet arasında karma bir model hükümet sistemi olarak benimsendiği için başkanlık sisteminin öngörüldüğüne ilişkin seçenek yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa metinlerinin asıl rolü, devletin üstün iktidarını sınırlamak, bu iktidarın önceden tahmin edilmesi imka^nsız, keyfi^ tezahürlerini önlemektir. Bu ise, anayasa hükümlerinin herkes için bağlayıcı olmasını gerektirir. Bu nedenle, anayasa metni, her şeyden önce devlet otoritesini kullanan tüm organ ve makamların varoluş koşullarını ve yetkilerini düzenlemektedir. Böylece anayasaya dayanan bir devlet düzeninde yasama, yürütme ve yargı gibi tüm organlar, varlıklarını anayasadan kazanabilirler ve ancak anayasanın kendisine sunduğu yetkileri kullanabilirler. Bu sayede devlet otoritesi hukukla sınırlanabilir ve bu otoritenin önceden tahmin edilmesi mümkün olan sınırlar içinde tezahür etmesi sağlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de 1946’ya kadar iki dereceli seçim usûlü uygulanmıştır. 1946’dan bu yana ise tek dereceli seçim esası uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesi

Yanıt Açıklaması: Anayasanın çoğunlukçu anlayışı

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi’nin en önemli yeniliği, saltanat makamı yanında Meclis-i Umumî adı verilen bir parlamento yaratmasıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Komitede başlangıçta 38 orta ve üst rütbeli subay yer almıştır. Askerî yönetimin izlemesi gereken politikaların ne olacağı konusunda MBK üyeleri arasında ortaya çıkan görüş ayrılıkları nedeniyle, Komite’nin 14 üyesi, 13 Kasım 1960’da tasfiye edilmiş; bir üyenin de vefatı neticesinde üye sayısı 23’e düşmüştür. Kurucu Meclis Hakkında Kanunu kabul eden ve bu Kanun gereğince 1961 Anayasası’nın yapımı sürecine katılan 23 MBK üyesidir.