Anayasa 1

Yanıt Açıklaması: Tarihin ilk yazılı anayasası olan ABD Anayasası, 1787’de kabul edilmiştir. Birleşik Devletler’den kısa bir süre sonra, 1791’de Fransa’da, 1809’da İsveç'te, 1812’de İspanya’da, 1814’te Norveç'te, 1831’de Belçika’da, 1848’de İsviçre’de, 1848’de İtalya’da, 1848-1850’de Prusya’da, 1849’da Danimarka’da, 1849’da Lüksemburg’ da, 1864’te Yunanistan’da, 1866’da Romanya’da, 1876’da Osmanlı’da, 1887’de Hollanda’da ve 1889’da Japonya’da yazılı anayasalar yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Anayasal hakların güvence alanının genişletilmesi 1971 muhtarısı sonuçlarından değildir.

Yanıt Açıklaması: Teşkilât-ı Esasiye 1924 yılında Kabul edilmiştir

Yanıt Açıklaması: B, C, D ve E seçenekleri 12 Mart müdahalesinden sonra yarı askeri yönetimin anayasada yapmış olduğu değişiklikleri ifade etmektedir. Bu değişiklikler arasında üniversitelerinin özerkliği zayıflatılması da yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 9 Temmuz 1961’de yapılan halkoylaması sonuçlarının da gösterdiği gibi 1961 Anayasası, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren güçlü bir oydaşmaya dayanmamıştır. Gerçekten bu halkoylamasında ortaya çıkan ve % 40’a yaklaşan hayır oyları, anayasanın bir toplum sözleşmesi olamadığının ifadesidir.

Yanıt Açıklaması: Tabiî hâkim ilkesi, suç olarak vasıflandırılan fiillerin ancak işlendikleri tarihte mevcut olan mahkemeler tarafından yargılanabileceklerini ifade etmektedir. 1961 Anayasasında Kanuni Hakim İlkesi olarak değiştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1982 Anayasası 1. maddesinde “Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir” hükmüne yer vermektedir. Ayrıca 1982 Anayasası cumhuriyeti “Atatürk milliyetçiliğine bağlılık”la tanımlamıştır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir anayasanın içermesi gereken ve anayasada yer alması arzu edilen tüm kuralların yetkili bir organ tarafından, usûlüne uygun olarak tek bir metin içinde toplanmasına yazılı anayasa denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nun anayasal gelişmeleri, 1808’de Sened-i İttifak ile başladığı, Tanzimat ve Islahat Fermanları’yla devam ettiği hâlde, bu belgelerin hiçbiri, anayasa niteliği taşımamaktadır. İmparatorluğun ilk anayasası, 1876 tarihli Kanun-i Esasidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası’na göre, değişiklikler ancak tam sayının üçte iki oy çokluğuyla kabul edilebilir.

Yanıt Açıklaması: 1961 Anayasası’nın önemli yeniliklerinden biri de 1924 Anayasası’nın kabul ettiği karma hükûmet modelinden parlamenter sisteme geçişi sağlamak olmuştur. Kuvvetlerin ayrılığı esasına dayanan parlamenter sistemin 1924 Anayasası’nın karma hükûmet modeline kıyasla daha etkili bir frenve dengemekanizması yarattığı düşünülebilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karar organları anayasa mahkemesi ile sınırlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Yirmi üç maddeden oluşan 1921 Anayasası, yalnızca yasama ve yürütme yetkilerine ilişkin hükümlere yer verir. Yargı organına ve temel hak ve hürriyetlere yer verilmez. Bu anayasa, meclis hükûmeti sistemini benimser. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nun anayasal gelişmeleri, 1808’de Sened-i İttifak ile başladığı, Tanzimat ve Islahat Fermanları’yla devam ettiği hâlde, bu belgelerin hiçbiri, anayasa niteliği taşımamaktadır. İmparatorluğun ilk anayasası, 1876 tarihli Kanun-i Esasidir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasası’nın hükümleri incelendiğinde bu anayasanın çoğunluk iradesine sınırsız yetkiler sunduğu, bu irade karşısında azınlıktaki grupların menfaatlerini korumasız bıraktığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1924 Anayasasına çoğunlukçu demokrasi anlayışı hâkimdir. Bu anlayışın temelinde Jean Jacques Rousseau'nun fikirlerinin yattığını söylemek mümkündür. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İlgili kanunun 5. maddesi “Yargı hakkı, tarafsız ve bağımsız mahkemelerce, kanun sınırları içinde, millet adına kullanılır” düzenlemesini içermektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Anayasacılığı teşvik eden faktörlerden biri de 17. yüzyılın tabiî hukuk öğretisidir. Bu öğreti, dayandığı tabiî hak anlayışı ve sosyal sözleşme teorisi ile anayasal yönetimlerin kurulmasında önemli bir role sahip olmuştur. Bu düşünceye göre, insanlar, daha doğuştan sadece insan olmak sıfatıyla, vazgeçilmez ve devredilmez bazı hakların sahibidir. Tüm insanlar tabiat hâlinde bu haklara sahip olarak dünyaya gelmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yazılı Anayasa Bir anayasanın içermesi gereken ve anayasada yer alması arzu edilen tüm kuralların yetkili bir organ tarafından, usûlüne uygun olarak tek bir metin içinde toplanmasına yazılı anayasa denir.

Yanıt Açıklaması: Anayasacılığı teşvik eden bir faktör 17. yüzyılın tabiî hukuk öğretisidir. Bu öğreti, dayandığı tabiî hak anlayışı ve sosyal sözleşme teorisi ile anayasal yönetimlerin kurulmasında önemli bir role sahip olmuştur. Bu düşünceye göre, insanlar, daha doğuştan sadece insan olmak sıfatıyla, vazgeçilmez ve devredilmez bazı hakların sahibidir. Tüm insanlar tabiat hâlinde bu haklara sahip olarak dünyaya gelmektedir. Tâbiat hâlinin sürdürülmesindeki güçlükler, insanlığı kendi aralarında akdedecekleri bir sözleşme ile devlet otoritesini yaratmaya teşvik etmiştir. Ne var ki insanoğlu, tabiat hâlinde sahip olduğu hakların tümünü değil; ancak bunlardan bir kısmını devlet otoritesine devretmiştir. Bu nedenle, devlet, bireylerin sözleşme ile kendisine devretmediği tabiî haklarına saygı göstermek, bu haklara dokunmamakla yükümlüdür. Bu düşünce, 17. yüzyıla kadar geçerli olan egemen gücün temelinde ilahî iradenin var olduğu anlayışını aşındırarak, dünyevî ve laik nitelikli bir egemenlik anlayışının ortaya çıkmasına yol açmıştır.