Hukukun Temel Kavramları 2

Yanıt Açıklaması: Hizmet malları ise kamu hizmetine hizmetin parçasını oluşturacak şekilde özel olarak düzenlenmiş kamu hizmetine özgülenmiş okul, hastane, üniversite, cezaevi gibi mallardır.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’nın 127. maddesinde mahallî idareler; il, belediye ve köy halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organları seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzelkişileri olarak tanımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tek ya da basit devlet olarak da adlandırılan üniter devlet, ülke, millet ve egemenlik unsurları ile yasama, yürütme ve yargı organları bakımından teklik özelliği gösteren devlet biçimini ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bodin’in egemenlik kuramının özünde, Papalık ve feodaliteye karşı kraliyeti güçlendirmek bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 5510 sayılı Kanunda bazı sigortalıların sadece belirli sigorta kollarına tabi olmaları öngörülmüştür. Bunlar; Aday çırak, çırak ve stajyerler, zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler, 2547 sayılı kanuna göre çalıştırılan öğrenciler, Ceza infaz kurumları ile tutuk evlerinde çalışanlar, kursiyerler ,sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yanlarında çalıştırdıkları Türk işçileri ,4046 sayılı kanuna göre iş kaybı tazminatı alanlar, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar, harp malulleri ve vazife malulleridir. Kimlerin sosyal sigortanın tamamen kapsamı dışındadır. Sigortalı sayılmayanlara örnek olarak askerlik hizmetini yapmakta olanlar, işverenin ücretsiz çalışan eşi, ev hizmetlerinde çalışanlar vb. örnek olarak verilebilir.

Yanıt Açıklaması: Durma kararı bir ara karardır. Meşru savunmada sınırın heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması durumunda ceza verilmesine yer olmadığı kararı verilir. Yüklenen suç açısından failin kast ve taksirinin bulunmaması durumunda beraat kararı verilir. Güvenlik tedbirine, yüklenen suçun işlediğinin sabit olması halinde, belli bir cezaya mahkûmiyet yerine veya mahkûmiyetin yanı sıra hükmolunur. Yüklenen suçun sanık tarafından işlendiğinin sabit olmaması hallerinde beraat kararı verilir.

Yanıt Açıklaması: Yasama organının geleneksel işlevleri yasa yapmak, devlet bütçesini kesinleştirmek ve hükümeti denetlemektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir, gider ve mallarını denetlemekle görevli anayasal kuruluş Sayıştay'dır.

Yanıt Açıklaması: İki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde, taraflardan birinin borcu imkânsızlık nedeniyle sona ermişse, imkânsızlık nedeniyle borcun ifasından kurtulan taraf, diğer taraftan borcun ifasını isteyemez.

Yanıt Açıklaması: Yazılı sorular en geç 15 gün içinde cevaplandırılır.

Yanıt Açıklaması: Merkezden yönetimin taşra teşkilatı ise il, ilçe ve bucak idarelerinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Deneme süreli iş sözleşmesi işçinin işini, performansını, çalışma şartlarına ve çalışma arkadaşlarına uyum sağlayıp sağlayamayacağını gözlemlemek için yapılır. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre taraflarca yapılan iş sözleşmelerinde deneme kaydı süresi en çok 2 ay iken toplu yapılan iş sözleşmelerinde 4 aydır.

Yanıt Açıklaması: Beyan usulünde mükellef kendisi matrahını vergi dairesine bildirdiği için buna itiraz etmesi söz konusu olmaz. İkmalen vergi tarhı yapılabilmesi için iki koşul vardır; bunlardan ilki vergi tarhiyatı yapılması, ikincisi defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak, eksik olan matrah farkının belirlenmesidir. Değişik sebeplerle vergi hatası yapılması durumunda vergi dairesi bu hataları düzelterek tekrar tarh işlemi yapabilir.

Yanıt Açıklaması: Kamu görevlisinin mutlaka bir kamu tüzel kişiliği bünyesinde istihdamı gerekir.

Yanıt Açıklaması: Cezanın şahsiliği, kanuniliği, insan onuruna aykırı olmaması gerekliliği ve bedensel ceza yasağı modern ceza hukuku açısından cezanın temel özellikleridir ama modern ceza hukuku aynı zamanda cezanın bölünebilir olması gerektiğini de savunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Askere gitmek, emekli olmak, tutukluluk hali ve ölüm halinde iş sözleşmesinin olağan feshi gerçekleşir ve işçiye kıdem tazminatı ödenir. Ölüm halinde kıdem tazminatı ölümün meydana geliş nedenine bağlı değildir ve ölüm halinde kıdem tazminatı işçinin mirasçılarına ödenmelidir.

Yanıt Açıklaması: Vergi kanunları, yürürlüğe girmelerinden sonraki olaylara uygulanmakta, geçmişe yönelik etkileri bulunmamaktadır. Kanunların mülkîliği ilkesi; bir ülkenin kanunlarının ülke sınırları içinde bulunan herkes için uygulanmasını ifade eder. Kanunların şahsîliği ilkesi, kendi ülke sınırları dışında yaşasa bile, devletlerin uyruğunda olan herkesten vergi almasını ifade etmektedir. Şahsilik ilkesi gelir vergisi gibi kişisel vergilerde uygulama alanı bulur. Amaçsal yorum yönteminde, kanunun ekonomik ve sosyal gelişmeler ışığında günümüzde kazandığı anlam araştırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Ceza kanunların uygulanmasında kural suçun, işlendiği zamanın kanununa yani işlendiği zaman yürürlükte olan kanuna tabi olacağıdır. Ayrıca, Türk hukuk düzenine göre, ülkede bulunan herkes ceza kanunlarına uymak zorundadır. Ceza kanununun uygulamasında kişiler arasında ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, siyasal veya diğer düşünceleri yahut felsefi inanç, millî veya sosyal köken, doğum, ekonomik ve diğer toplumsal konumları yönünden ayrım yapılamaz ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınması mümkün değildir.  Ceza kanunlarının yer bakımından uygulanması bakımından kural ise şu şekildedir: Türk hukukunda, kanunların yer bakımından uygulanmasında kabul edilen temel ilke “ülkesellik ilkesi”dir. Bu ilkeye göre, devlet kendi ülkesinde işlenen tüm suçları mağdurun veya failin uyruğu ile ilgilenmeksizin kendi ceza kanuna göre cezalandırır Fiilin kısmen işlenmiş olması sonucu değiştirmeyecektir. Çünkü TCK’nın 8. maddesinin 1. fıkrasına göre “Türkiye’de işlenen suçlar hakkında Türk kanunları uygulanır. Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi hâlinde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır.

Yanıt Açıklaması: Anonim ortaklıkların sermayeleri belirli olup, paylara ayrılmıştır. Her bir pay ortaklıkta bir ortaklık mevkiini temsil eder. Anonim ortaklığın kuruluşundan sonra, payları temsil etmek üzere hamiline ve nama yazılı pay senetleri düzenlenebilir (TTK m. 484). Her pay sahibine pay sahipliği hak ve borçlarını yükler. Payı, kural olarak, gerçek veya tüzel her kişi edinebilir. PAY SAHİBİNİN HAKLARI • Kar payı alma (TTK m. 507/1) • Tasfiye payına katılma (TTK m. 507/1) • Yeni pay almada öncelik (TTK m. 461/1) • Genel kurula ve görüşmelere katılma ve oy kullanma (TTK 407 vd. , 425) • Genel kurul kararlarına karşı çıkma ve alınan kararlar aleyhine dava açma (TTK m. 445) • Ortaklığın yönetimi, denetimi ve ortaklık işleri hakkında bilgi alma (TTK m. 437) • Yönetim kurulu üyelerine karşı sorumluluk davası açma • Birleşme, tür değiştirme ve bölünmelerde ayrılma akçesini talep hakkı ve denkleştirme talebi davası açma Pay sahibinin asli borcu, yükümlenilen sermayeyi ödemektir.

Yanıt Açıklaması: Kural olarak kanunlar geriye yürümez. Bu ceza kanunları için de böyledir. Fakat ceza kanunlarında eski ve yeni tarihli hükümler arasında bir çatışma varsa o zaman failin lehine olan hüküm uygulanacaktır. Burada failin lehine olan hüküm yeni tarihli hükümdür. Bu hükmün hangi sınırdan uygulanacağına ilişkin herhangi bir kayıt yoktur; ama aynı zamanda mahkemenin lehe kanun hükmünü uygulama ilkesine ilişkin bir takdir ve veya tasarruf yetkisi de yoktur.