Hukukun Temel Kavramları 2

Yanıt Açıklaması: Belirli süreli sözleşme, kurulduğu anda taraflarca sona erme anının bilindiği veya öngörülebildiği bir sözleşmedir. İş sözleşmelerinde kural sözleşmenin belirsiz süreli olmasıdır. Deneme süresi en fazla 2 aydır, toplu iş sözleşmeleriyle bu süre 4 aya çıkarılabilir. Çağrı üzerine çalışmada, işveren işçiye çalışacağı günden en az 4 gün evvel çağrıda bulunmalıdır. Çağrı üzerine çalışma sözleşmesi kısmi süreli bir sözleşmedir.

Yanıt Açıklaması: İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle derhal fesih edilmesine olanak sağlayan haklı nedenler İş Kanunu’nun 25. maddesinde sayılmıştır. Bu haklı nedenler; - Sağlık sebepleri, - Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri, - Zorlayıcı sebepler, - İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın İş Kanunu madde 17’deki bildirim sürelerini aşması

Yanıt Açıklaması: Ticaret Kanunumuz bazı kişileri tacir saymamakla beraber, kendilerini kısmen veya tamamen tacir gibi sorumlu tutmuştur. Türk Ticaret Kanunu m. 13’e göre, “Küçük ve kısıtlılara ait ticari işletmeyi bunların adına işleten yasal temsilci, tacir sayılmaz. Tacir sıfatı, temsil edilene aittir. Ancak, yasal temsilci ceza hükümlerinin uygulanması yönünden tacir gibi sorumlu olur.” Bu hükümden anlaşılacağı gibi, tacir küçüğün veli veya vasisi tacir sayılmadığı halde, cezai sorumluluk açısından tacir gibi sorunlu tutulmaktadır. Türk Ticaret Kanunu m. 12/3'e göre, “bir ticari işletme açmış gibi, ister kendi adına, ister adi bir şirket veya her ne suretle olursa olsun hukuken var sayılmayan diğer bir şirket adına ortak sıfatıyla işlemlerde bulunan kimse, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı tacir gibi sorumlu olur.” Bu hükümlerden de anlaşılacağı gibi, söz konusu kişiler, tacir sıfatını kazanmamakta, ancak tacir gibi sorumlu olmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: İl özel idaresinin organları vali, il genel meclisi ve il encümenidir (5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, madde 3/b).

Yanıt Açıklaması: İdarenin yargısal denetimi, adli idare sisteminin uygulandığı Anglo-Sakson ülkelerinde genel mahkemelerde gerçekleştirilirken, idari rejimin uygulandığı Türkiye’nin de dahil olduğu kara Avrupasında genel mahkemelerden ayrı bir yargı düzeninde, idari yargıda gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Komandit ortaklık

Yanıt Açıklaması: Verginin tanımlarından şu özelliklere sahip olduğu belirtilebilir: 1- Vergi parasal bir edimdir. 2- Vergi kamusal harcamaları karşılamaya hizmet eder. 3- Vergi bir kamu kuruluşunun belli bir ediminin karşılığı değildir. 4- Vergi hukuksal zora dayanır. 5- Vergi kesin bir ödemedir. Geri alınması söz konusu değildir. Bu niteliği vergiyi zorunlu borçlanmadan ayırır. 6- Vergi, özel kesimden kamu kesimine yapılan bir aktarımdır. Bu özelliği ile vergi özel kesimin kamu kesimi harcamalarına bir katkısıdır.

Yanıt Açıklaması: Harç, kamusal güce dayalı olarak, kamusal harcamaların finansmanı için, kamu idaresinin belirli edimleri veya belirli kamu hizmetlerinden yararlanma karşılığında alınan paradır. Resim, kamusal güce dayalı olarak, kamusal harcamaların finansmanı için, belirli bir hizmetin veya işin görülmesi için yetkili makamlar tarafından verilen iznin karşılığında alınan paradır. Harcamalara katılma payları, kamusal güce dayalı olarak, kamusal harcamaların finansmanı, kamusal tesislerin yapımı, donanımı, genişletilmesi veya iyileştirilmesi için yapılan harcamalara doğrudan bir katkı olarak alınan paralardır. Benzeri malî yükümler, kamunun genel ihtiyaçlarının değil, belirli grupların belirli özel ihtiyaçlarının finansmanını sağlamak üzere alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Borcu sona erdiren sebepler deyimi ile taraflar arasındaki borç ilişkisinden doğan her bir münferit borcu (geniş anlamda borcu) sona erdiren sebepler anlaşılır. Bunlar, ifa, ibra, yenileme, takas, alacaklı ve borçlu sıfatının birleşmesi ile kusursuz imkânsızlıktır. Kusurlu imkânsızlık ise borcun hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi kapsamında borçlunun sorumluluğunun devam etmesini gerektirir.

Yanıt Açıklaması: Mahkeme Kararı İle • Tescil ve ilan merasimindeki eksiklikler(TTK. m.243). Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sayıştay başkanı, TBMM tarafından seçilir.

Yanıt Açıklaması: Vergi borcunu sona erdiren başka haller de bulunmaktadır. Ödeme dışında vergi borcunu sona erdiren durumları; tahakkuk zamanaşımı ve tahsil zamanaşımı, takas, terkin, hata düzeltme, uzlaşma, yargı kararı ve af olarak belirtmek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: “Kanunilik ilkesi” olarak da adlandırılan “kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi” uyarınca suç ve ceza ancak kanunla konulabilir. Bu ilkeye göre işlendiği zaman suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimse cezalandırılamaz. Ceza ise ancak kanunda açıkça gösterilmesi halinde söz konusu olur. Kanunilik ilkesinin sonucu olarak birey hangi davranışlarının suç oluşturduğunu ve bunların karşılığında hangi cezaların öngörülmüş olduğunu bilebilecektir.

Yanıt Açıklaması: Vergi hukukunda herhangi bir kaynağın yeni bir vergi normu koyup koyamaması ölçütüne göre ikiye ayrıldığı görülmektedir: Bağlayıcı (aslî) ve yardımcı (ikincil) kaynaklar. Bağlayıcı (aslî) kaynaklar, yeni norm koyan, verginin konusunu, mükellefini veya oranını etkileyen, vergi idaresinin, vergi mükellefinin ve vergi mahkemelerinin uymak zorunda olduğu kaynaklardır. Yardımcı (ikincil) kaynaklar ise, verginin aslını değiştirmeyen, verginin matrah ve oranını etkilemeyen, sadece mevcut düzenlemelerin açıklaması niteliğinde olan kaynaklardır.

Yanıt Açıklaması: Siyasal denetim Türkiye Büyük Millet Meclis (TBMM) tarafından gerçekleştirilen denetimdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Devlet tanımında ön plana çıkan öğeler ülke, insan topluluğu, kişilik ve egemenlik unsurlarıdır. Devlet yalnızca belli bir dönemde yaşayan insan topluluğunun örgütü değildir. Dolayısıyla sonraki kuşakları da ilgilendiren bir boyutu vardır. Anlamsal olarak "iç" ve "dış" olmak üzere egemenlik kavramının iki boyutu bulunmaktadır. Bağımsızlık olarak da nitelendirilen dış egemenlik, devletin diğer devletler karşısındaki konumunu ifade etmektedir. Dolayısıyla I ve III numaralı önermeler doğru niteliktedir

Yanıt Açıklaması: İdari denetimin başlıca araçları hiyerarşi ve idari vesayettir. Yukarıda açıklandığı üzere hiyerarşi aynı tüzelkişilik içinde ast-üst ilişkisi içinde idarenin denetlenmesi yoludur.

Yanıt Açıklaması: Verginin tarhı, ödenmesi gereken verginin hesaplanmasıdır. Verginin tebliği, yazı ile bildirilmesidir. Verginin tahakkuku, verginin ödenmesi gereken safhaya geldiğini ifade eder. Verginin tahsili ise kanuna uygun surette yapılan ödemedir. Vergilendirme süreci sırasıyla tarh-tebliğ-tahakkuk-tahsil şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: İki kişi arasındaki karşılıklı ve muaccel alacakların taraflardan birinin beyanı ile azı oranında sona erdirilmesine takas denir. Takastan bahsedebilmek için borçlar karşılıklı, muaccel ve özdeş olmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Yarı–temsilî demokrasi ise temsilî demokrasi ile yarı–doğrudan demokrasi arasındaki bir aşama olarak kabul edilebilir. Bu modelde de temsil esası sisteme hâkim olmakla birlikte yönetilenlerin yönetime çeşitli yollarla katılımı için gerekli anayasal ve yasal olanakların sağlanması söz konusudur. Yasama organının feshi, erken seçim, temsilcilerin azli, dilekçe hakkı, istişarî halkoylaması ve politik grev gibi araçlarla yurttaşların aktif olarak siyasal sistemin işleyişine etkide bulunabilmesi öngörülmektedir.